Prachtig. We hebben niet eerder zo’n helder en toegankelijk boek over eetbare paddenstoelen gezien. Kosten noch moeite lijken gespaard om in woord en vooral beeld goed te duiden met welke paddenstoelen we te maken hebben. Ideaal voor de beginner en voor hen die een stap verder willen gaan.
Kijk, dit is nu zoiets. Op het gebied van groenten en wilde planten kan ons niet veel wijs worden gemaakt. Maar paddenstoelen…. na dit boek ook niet meer.
Plaatjes zeggen meer dan woorden, moet de auteur hebben gedacht. Een heel helder boek met goede pictogrammen om snel op de juiste pagina te belanden.We weten niet hoe het u vergaat, maar we zien vaak en veel paddenstoelen, herkennen er een paar en voelen ons veilig als we een boleet plukken (kastanjeboleet, berkenboleet, eekhoorntjesbrood). Die zijn goed herkenbaar. Maar voor de rest laten we ze uit onwetendheid liever staan.
Die paar boeken die we hebben, mogen misschien goede gidsen heten, maar als we menen er een aan de hand van beschrijving en plaatje te herkennen, worden we toch onzeker. Dus kopen we de meeste gedroogd.
Maar met dit boek lijkt niets te wensen over; het is heel duidelijk.
| Titel | Eetbare Paddenstoelen |
| Van | Jens H. Petersen |
| Uitgever | KNNV Uitgeverij |
| ISBN | 978 90 5011 52 16 |
| Verschenen | oktober 2014 / september 2018 |
| Prijs | € 22,95 |
| Verkrijgbaar bij | Zo goed dat we het in 2018 onze eigen webwinkel hebben opgenomen. Kijk hier. |
Vangstbeperking en quota
Paddenstoelen zijn er het hele jaar, met een zwaartepunt in het najaar. Ze worden “gewekt” door het weer. Temperatuurschok, regen en huppekee, ze schieten uit de grond.
Ze mogen worden geplukt, maar met mate. Voor eigen gebruik. Dus zeker niet manden vol plukken en dan aan de achterdeur van een restaurant aan de chef-kok verkopen.
Cursusboek
Je zou dit fraaie boek ook een introductiecursus paddestoelen herkennen kunnen noemen. En wel een die ons bijzonder aanspreekt.
Na een verhandeling over de groeiplaatsen – wat kan je in welke omgeving (parken, loofbossen, naaldbossen, weiden) vinden – worden de werkelijk giftige paddestoelen besproken. Gelukkig: ‘De vliegenzwam is niet zo giftig als je zou denken – gezonde mensen sterven niet als ze hem eten.’ Maar wat is dan wel ernstig? De voorjaarskluifzwam (ziet er smakelijk uit, jammer), de groene knolameniet (ziet er onsmakelijk uit), de kleverige knolameniet (wit, mwa), het bundelmosstokje (ziet er wel eetbaar uit, dus niet), de gele beukengordijnzwam (ziet er wel smakelijk uit, dus niet doen) en nog enkele.
Uiteraard moeten geplukte paddenstoelen worden gegeten (er staan een paar handenvol recepten) en bewaard. Als je vier keer op een dag er op uit trekt, heb je, volgens de regels 4 x 1 liter paddenstoelen. Dan moet je er drie bewaren. Inmaken, zouten, drogen of invriezen (rauw of bereid)? Wat is wijsheid? U leest het in dit boek.
Vruchtlichamen en sporen
De paddenstoel is het vruchtlichaam van een schimmel. ‘Ook al zien de vruchtlichamen er zeer vlezig en goed gestructureerd uit, ze worden gevormd door slechts buisvormige schimmeldraden die slchts om elkaar heen zijn gewonden, net als een kluwen garen.’
Bij de meeste paddenstoelen bevinden de sporenlichamen zich aan de onderzijde van de hoed. En die kan glad zijn (hoorn-van-overvloed), of uit lamellen of buisjes, of stekels, of gaatjes bestaan.
Vooral bij het determineren van plaatjeszwammen is de kleur van de sporen handig om te weten. Je kunt het met een loep bekijken of een sporee (een sporenfiguur) maken.
Kijk eens hoe mooi en duidelijk dit overzicht is. Sowieso al een genot voor het oog. Snel wordt de lezer naar de juiste pagina’s geleid.
Boleten eten
Hoe was het ook alweer? Als je op de onderkant, op de buisjes drukt, gaan ze verkleuren. Dan worden ze afschrikwekkend blauw-groen. Die moet je dus niet eten. Of wel? Omdat we niet regelmatig paddenstoelen plukken is dit al moeilijk te onthouden. Op pagina 68 tot en met 83 worden de boleten duidelijk beschreven. En vooral, met foto’s. Het maakt niet uit of het blauw van onder wordt of niet. Kennelijk onderscheiden we boleten ‘met eerst witte, later gele poriën’ (waaronder eekhoorntjesbrood) en boleten met gele poriën (waaronder de kastanjeboleet). Nooit geweten.
Hoe ze er ook uitzien, boleten zijn te eten. Met één uitzondering: de satansboleet. Maar die is, volgens dit boek, makkelijk te identificeren. Een grote boleet met een lichtgrijze tot beige hoed – de meeste boleten hebben een bruine tot donkerbruine hoed. En verder rode poriën aan de onderzijde en als je ‘m doorsnijdt gaat het vlees naadloos over in de buisjes.
Nu deze nog determineren (foto 20 oktober 2012, in onze Verlengde Achtertuin – de Wolfhezer Heide en Bossen):
Smakelijk? Ja, ziet er wel zo uit. Groeit tegen een stervende stam, heeft lamellen aan de onderzijde. Huppekee, aan de slag. To eat or not to eat, that is the question!
Gisteravond had ik een gesprek met een wildplukker van paddestoelen die zijn oogst soms aan restaurants aanbiedt.
Hij zegt: Je mag nooit iets van een terrein meenemen zonder toestemming van de terreineigenaar. Anders is het stropen.
Dit sluit aan bij de waarschuwing in het boek.
Anders wordt het als langs de openbare weg wordt geplukt. Dan hangt het af van het beleid van Rijksoverheid, provincie of gemeente. Dan moet er iets in de apv staan (algemene politie-verordening). Vaak is dat niet het geval, dus mag het.
Deze wildplukker plukt soms kilo’s eekhoorntjesbrood. Er is voldoende van in Nederland en als hij het niet meeneemt, is het een dag later al niet goed meer.
Eekhoorntjesbrood is echt wel langer goed dan een dag en commerciële plukkers vind ik een schande. of je daar nu toestemming voor hebt of niet. De natuur wordt door die mensen leeg geroofd. Jammer dat Mergenmetz het voor zulke criminelen opneemt.
Ik ben het met je eens. Ik neem het niet voor deze wildplukker op, althans, ik lijk die indruk wel te wekken, maar denk daar nu, twee-en-een-half jaar later zeker anders over. Overigens is het dit jaar absurd qua hoeveelheden eekhoorntjesbrood en andere boleten. Of iemand is ziek of overleden, die de afgelopen jaren de bossen achter ons heeft leeggehaald, of er is opeens gewoon heel veel op plekken waar ze anders nooit waren. Wij plukken met mate.
boek is niet meer verkrijgbaar
Jammer, maar de recensie is ook van twee jaar geleden. Misschien komt er een herdruk en anders eens proberen via boekwinkeltjes.nl