Historie
Het is een plant (ca. 50 – 80 cm hoog) uit de ganzenvoetfamilie. Daartoe behoren ook spinazie en snijbiet. En melde. De plant komt wild voor in bosrijke omgevingen in Zuid-Oost Nederland en andere delen van Europa. Zeker sinds de ijzertijd, vermoedelijk veel eerder. In Nederland is de plant (in het wild) zeer zeldzaam en staat op de zgn. rode lijst.
In andere landen wordt het als een onkruid beschouwd. Brave Hendrik groeit goed op gecultiveerde gronden, langs wegen, hagen enzvoorts. Als pioniersplant op stikstofrijke grond.
De plant wordt al duizenden jaren overal ter wereld geteeld, zegt [1]. Brave Hendrik is voedzaam en een uitkomst in tijden van schaarste.
Doch over het algemeen genomen is Brave Hendrik een waarachtig vergeten groente. Dat komt mede omdat het geplukte blad hooguit een dag te bewaren is.
 |
De Fransman Vilmorin-Andrieux noemde plant de Lincolnshire asperge, omdat het veel werd geteeld in de tuinen van de boeren aldaar. Die aten toen met name scheuten van de plant als asperges. En, mede gezien in het licht van de grote verschillen in culinair inzicht tussen de twee landen, beschreef Vilmorin-Andrieux het als een goede groente voor de Engelsen. In dit Britse graafschap is Brave Hendrik nog niet helemaal vergeten. Menigeen teelt het nog. |
Brave Hendrik is een vaste plant en is, juist in de periode dat er nog geen geteelde groenten zijn (maart), een uitkomst. Met name vroeger.
Culinair
Het is een van de vroegste groenten van het jaar. Het blad wordt geplukt en bereid als spinazie, maar smaakt minder geprononceerd. Kort koken/wokken. De ca. 10 cm lange bloemscheuten kunnen worden bereid als ware het asperges – hele kleine asperges… Kook ze in een bundeltje ca. 7 minuten.
De plant maakt vlezige wortels. In de Balkan wordt hiervan een naar pindakaas smakend smeersel van gemaakt. De bloemknoppen zijn klein, maar kunnen als broccoli worden bereid.
Bewaren
Niet. Pluk en bereid dezelfde dag nog het maal.
Voedingswaarde
Tja. Dat is lastig bij een heel erg vergeten groente. Er zijn weinig bronnen.
Per 100 gram:
| caloriën | ? |
| mineralen | goede bron van ijzer |
| vitamine B | redelijk |
| vitamine C | redelijk |
Teelt
Zaaien
| Het is een vaste plant. Zaai begin april, 50 cm van elkaar, 1 cm diep. De kiemtijd is lang. | |
| Uitplanten | Of u zaait in potjes en plant later uit. |
| Oogst | Het eerste seizoen moet u er niets van verwachten. De planten moeten eerst groot worden om iets te kunnen oogsten.
Vanaf vroeg (maart) tot in principe augustus. Maar ouder blad is taaier. U kunt de plant tussentijds terugknippen. |
Tip: deel de planten elke twee of drie jaar [2].
Plantafstand: 50 cm in de rij; 50 cm tussen de rijen.
Water: Houdt van wat vochtige grond. Maar droogte is niet funest.
Bemesting
Brave Hendrik houdt van een stikstofrijke grond. Dus jaarlijks wat oude mest en compost doet de plant goed.
Bodem & standplaats
Tolereert wat schaduw. Bij ons staat de plant in de halfschaduw, d.w.z. na noen komt er nog weinig zon.
Uncommon Vegetables (1943) zegt “Full sun and good garden soil“, terwijl of Rare Vegetables (John Organ, 1960) schrijft: “This is a vegetable that has the great merit of flourishing even in the poorest soil and the worst sites. In fact, the planting of a small bed is an admirable war of using some odd corner of the garden that would yield poor crops of other vegetables.”
Dat laatste kunnen wij dus beamen: makkelijke plant, in de halve schaduw en onze moestuin heeft zeker niet de beste tuingrond. Integendeel.
Rassen
Niet van toepassing
Zaadteelt
Het gaat vanzelf bloeien en zaait zich rijkelijk uit. U kunt het zaad dus op tijd zelf oogsten.
Ziekten en belagers
We hebben de planten al jaren in de tuin staan. Ze hebben nergens last van.
