Carolus Clusius is hot - De Tuinen van MergenMetz

NRC Handelsblad besteedde gisteren een halve pagina aan Carolus Clusius, botanicus en oprichter van de Leidse Hortus Botanicus. Vorige week verscheen The World Of Carolus Clusius: Natural History In The Making, 1550-1610 van Florike van Egmond.

Toen we het lazen, was de eerste reactie: De man die de aardappel naar de Nederlanden bracht. In 1588 plantte hij de eerste in de tuinen van Pitzemburg in Mechelen.

Hollands Glorie, zou misschien uw eerste reactie zijn. Een belangrijke vaderlander, die ook achter het twee jaar geleden door de KNNV uitgegeven boek met fraaie 16^e eeuwse plantenafbeeldingen zou zitten. Drawn after Nature, heeft de KNNV het genoemd. Van Clusius wordt vermoed dat hij (een van de) opdrachtgever(s) is tot het tekenen van de planten met hun bloemen en vruchten.

Maar Clusius, eigenlijk Charles de l'Écluse, was in 1526 in Arras geboren, dat is noordelijk Frankrijk. En hij reisde door heel Europa. Pas in 1594 kwam hij naar Leiden. Dus op 68-jarige leeftijd. En in 1609 overleed hij.

Een man van de wetenschap

Cultuurhistorica Esther van Gelder hoopt komend voorjaar te promoveren op het onderzoek van de correspondentie van Clusius. De man bleek een heus netwerker te zijn en heeft een aantal jaar gewerkt voor de Oostenrijkse keizer Maximiliaan II. Na Wenen woonde hij in Frankfurt am Main en pas in 1594 werd hij professor aan de Leidse Universiteit. Veel van de in het NRC-artikel vermelde feitelijke informatie is bijvoorbeeld ook op Wikipedia te vinden. Leuk is uit de krant te vernemen dat hij veel talen beheerste en, misschien minder leuk, dat Van Gelder concludeerde dat Clusius geen liefdesleven heeft gehad. "Voor affaires, laat staan een huwelijk, is nooit bewijs gevonden. Hij had veel vriendinnen [….] maar met hen correspondeerde hij alleen over planten."

Clusius is hot

Op 16 december j.l. verzorgde de Amerikaanse wetenschapshistoricus Brian W. Ogilvie in museum Boerhave een lezing over Clusius. In 2004 werd namelijk onder auspiciën van het Scaliger Instituut voor bijzondere collecties van de Universiteit Leiden, een onderzoeksproject gestart naar deze Leidse botanicus. Zoals het heet, want de facto is er weinig Leids aan de man. Enfin, het eerder genoemde boek van Van Egmond en het onderzoek van Van Gelder zijn (ook) producten van het project.