Deze serie artikelen van Hiske Ridder over haar kalf Sjouk, verscheen en verschijnt ook op Foodlog. Wij, MergenMetz, vinden eerlijk en goed eten belangrijk. Weet wat je eet. En daarom nodigen we jullie, nee, nodigt Hiske jullie uit vragen te stellen. Hier vind je het eerste deel.
Vragen, dilemma’s en stoute schoenen
Na de ‘lancering’ van de website en facebookpagina van Sjouk het kalf op Wereldmelkdag 1juni 2020, komen de vragen binnen. Dat maakt me zowel verrast als blij. Veel bekenden wisten (en weten) Sjouk direct te vinden. Door te gaan twitteren over Sjouk bereik ik ook onbekenden.
Opvallend: de eerste publicatie hier op Foodlog leidde niet tot een stroom van vragen. Dat maakt me nieuwsgierig: Slaat Sjouk het kalf niet aan onder Foodloggers? Wat doe ik fout? Hoe moet ik het anders doen? Zijn Foodloggers moe van vragen stellen – zijn zij wellicht te vaak teleurgesteld? Of weten ze gewoon alles al?
Stoute schoenen
Ik merk dat er veel mensen zijn die hun verhaal willen vertellen. Hun kijk op zaken willen delen. Dat blijkt ook uit de tot nu toe gevoerde gesprekken. Deze mensen hebben een (af-)vragend en zoekend karakter. Jaring Brunia deelt zijn zoektocht naar een ‘nieuw normaal’ in verhaal acht:
Waarom-vragen
De vragen die wel gesteld worden zijn over het algemeen ‘waarom?’-vragen. Ze leiden tot antwoorden die bestaan uit dilemma’s en gaan over keuzes maken in het hier en nu. Dat komt bovenop de vragen waar ik zelf tegenaan loop door verantwoordelijk voor een kalf te zijn. In het negende verhaal, gefilmd op 18 juni, vertel ik over een aantal van deze vragen, dilemma’s en keuzes. 25 juni zette ik ze verder op een rij. Genoeg te doen.
Uitstelgedrag
Ook ervaar ik bij mijzelf twijfel en uitstelgedrag bij het benaderen van degenen die een rol hebben na het ophalen van kalveren bij de melkveehouder. Er worden vragen gesteld over die periode.
Wat gebeurt er met de ‘niet-Sjouk’-kalveren? Hoe zit het met de transporteur, de handelaar,
de marktmeester, de afmester, de slachter?
Als ik namen en telefoonnummers van deze mensen heb, durf ik ze niet te bellen. Ik ben bang om ‘nee’ als antwoord te krijgen, bang voor een ‘gelikt’ pr-verhaal, bang voor een kastje naar de muur. Waarom eigenlijk? Over dit waarom denk ik na en ik zal er later zeker op terugkomen. Misschien dat jullie me kunnen helpen.
Sjouk het Kalf als initiatief beginnen, betekent niet alleen verantwoordelijkheid nemen voor Sjouk maar
ook voor het invulling geven aan mijn bedoeling ervan. Dus tik zette mijn angst opzij en belde ik naar die betrokken personen.
Ik heb deze week een gesprek met een veehandelaar.
Twee telefoongesprekken – onder andere met iemand die kennis heeft van de kwaliteitsborging van kalverenvlees – krijgen een vervolg. Ik hoop op een gesprek dat opgenomen en gefilmd mag worden. Ook gesprekken met kalvermesters staan in de planning. Wat zijn daar veel ‘soorten’ van.
Spannende periode
Het is en blijft een spannend project. Ik wil het oordeelvrij houden, maar moet gelijktijdig beleefd blijven als ik hele stellige reacties ontvang en mensen blijf vragen om vragen te stellen.
Het monteren van de korte gefilmde verhalen brengt soms ook ‘gedoe’ met zich mee. De audio bij de opnames over een geschiedenis van de kalverhandel laat te wensen over, dus daar moet ik wat aan knutselen. Het gaat lukken, deze week zal ik dit verhaal (12) publiceren.
Het gesprek met de veehandelaar deze week is zowel spannend als dat ik er erg naar uitkijk.
Hebben jullie nog vragen? Bijvoorbeeld aan de veehandelaar, aan Jaring Brunia of andere
melkveehouders, of aan nog weer anderen? Aarzel niet hieronder als reactie of hier op de website ze te
stellen.
Het zou een goede stap in de richting zijn dat zowel melkvee als slachtvee gecombineerd worden in een bedrijf. Lijkt me een stuk diervriendelijker. Alhoewel als ze geslacht moeten worden dat toch weer even ‘slikken’ is!
Het meest ideale is als wij mensen helemaal geen vlees meer eten. Dat zal nog wel even duren voor het zover is!
Mvg. Marlène
Beste Marlène,
Dank voor je vraag!
Ik schrijf je maandag een uitgebreid antwoord. Doordat ik nu al een paar gesprekken gevoerd heb kan ik al een beetje van verschillende kanten je vraag benaderen/belichten.
Tot volgende week.
Hiske Ridder
Beste Marlene,
Met Jaring Brunia heb ik gesproken over dubbeldoel koeien irt samenbrengen van vlees en melk in 1 dier: de dubbeldoelkoe. Hier is het gefilmde interview met Jaring te vinden: https://youtu.be/XvCPs2GHMc8
Na dit interview sprak ik een kalverenhandelaar. Zal hem binnenkort interviewen met camera en bij hem op je vraag terugkomen.
In Nederland en groot deel europa komt het vlees dat we eten uit de melkveehouderij. Van kalfjes die als ‘nevenproduct’ uit de melkveehouderij gemest worden tot ‘koeienvlees’. Europese wetgeving bepaalt dat een kalf geslacht tot 8 maanden kalfsvlees mag heten, daarna is het geen kalfsvlees meer.
In Nederland eten we vrijwel geen kalfsvlees (het vlees van minder dan 5% van de kalveren die hier geslacht worden wordt in NL afgezet)
Deze kalverhandelaar zag, bezien vanuit zowel de melkproductie zoals nu ingericht als de consumptiepatronen van vlees en melk(producten), in het houden van dubbeldoelkoeien geen verandering tov het bestaande gegeven er kalveren uit de melkveehouderij voor de melkveehouderij zijn die ‘overbodig’ zijn.
Ik ga nog achter cijfers en inzicht aan over hoeveel vlees we eten van echte vleeskoeien en vlees afkomstig uit de melkveehouderij. Vleeskoeien worden bedrijfsmatig niet veel in Nederland gehouden. Ik ontmoet regelmatig ‘hobby vleeskoe houders’ waarbij de hobby wel kan uitlopen tot het houden van 60 tot meer dieren. Bij vleeskoeien blijven kalfjes vaak bij de koe, stiertjes worden na x tijd geslacht en vaarzen worden afhankelijk van de genen van de koe geïnsemineerd om zelf een kalf te krijgen.
Voor mij is kijken naar melk door de ogen van vlees ook een heel andere en (daardoor) nog complexe wereld. Een wereld waar verschillende belangen, vanuit overheidswege gestimuleerde ‘gescheiden en ultra gespecialiseerde’ bedrijfssystemen, consumptiegedrag en -patronen en (internationale) handel allemaal een rol spelen.
Wat blijft is dat om melk, zuivel te produceren en de losse stoffen uit de melk te winnen die in ontelbaar veel producten verwerkt worden, een koe een kalf moet krijgen. Of dat ieder jaar, iedere 1,5 of 2 jaar? Ook daar zijn de meningen over verdeeld omdat zowel bezien vanuit dierwelzijn als economisch als ecologisch ‘ieder voordeel haar nadeel kent’ .
Jaring volgt zoveel mogelijk de natuur, een natuur waarin een rund ieder voorjaar een kalf krijgt. Ieder jaar dus… Geen vlees eten terwijl er toch melk geproduceerd wordt is bezien bovenstaande ‘raar’ want dat vlees wordt geproduceerd “zonder vlees geen melk’.
Ik blijf komende 1,5 jaar, tot de slacht van Sjouk en Spek, op zoek gaan naar verschillende invalshoeken en mensen aan wie ik vragen ga stellen. Jouw vraag zal ik daarbij ook steeds weer opnieuw stellen.
Groet!
Hiske
Wat gebeurt er met de kalveren die worden geboren bij de dubbeldoel koeien in de periode dat de koe ons haar melk geeft?