Het is nu de tijd om te beginnen met na te denken over het telen van tomaten in 2017. Pomodori is een boek dat helemaal aan deze gouden appels is gewijd. Van de teelt, over de verschillende rassen tot en met een fiks aantal mooie recepten. Geschreven voor een frisse Vlaamse jongeman die van kinds af aan gepassioneerd kweker is. Een uitstekend boek voor een ieder die tomaten wil telen of al teelt en meer wil weten. Of u nu midden twintig bent of beduidend ouder.
Voor u en wij, moestuiniers, verscheen het boek in 2016 iets te laat. Tomatenaad had al moeten zijn gekocht en gezaaid. Dus bespreken we het nu. Want het is alleszins de moeite waard en nu kunt u anticiperen op wat u in 2017 wilt telen. Auteur Angelo Dorny neemt u aan de hand mee in zijn door tomaten gekleurde wereld.
Angelo is midden twintig en dat betekent dat het boek ook wel een beetje de dynamiek toont die bij die leeftijd hoort. Nieuw Nederlands wordt niet geschuwd, dan bedoelen we Angelsaksische oneliners. Maar dit stoort niet. De inhoud is vlot en ter zake kundig geschreven. Fijn om te lezen, voor twens en ouder.
| Titel | Pomodori – mijn liefde voor tomaten en lekker eten |
| Van | Angelo Dorny |
| Uitgever | KNNV Uitgeverij |
| ISBN | 9789050115759 |
| Verschenen | maart 2016 |
| Prijs | € 24,99 – tijdelijk tot 31-12-2016: € 19,99 en voor KNNV-leden, via hun afdeling € 18,00 |
| Verkrijgbaar bij | Alle boekhandels en indien u online wenst te winkelen, raden we de Libris-webwinkel aan. Dan verdienen de boekhandels zelf ook nog iets. |
Bijzonder charmant is hoe Angelo Dorny vertelt over hoe hij ‘in de tomaat’ is geraakt. Hij kreeg van zijn opa Robert een stukje grond om groenten te telen. Toen Angelo twaalf was, stierf opa en leerde hij de tomaat kennen. Of er sprake is van enig relatie tussen die twee gebeurtenissen, is onduidelijk. Later, toen hij al helemaal bevlogen was van tomaten, kwam hij via het Internet in contact met het echtpaar Rita en Guy. Enfin, de rest laat zich raden. Of nee, lees het. Het is een mooi verhaal.
Tomaten uit de winkel zijn qua smaak 3 x nixUiteraard wordt de geschiedenis van de tomaat beschreven. Wie tomaten in zuidelijke landen als Italië heeft gegeten, weet hoe lekker ze kunnen zijn. En wie tomaten zelf kweekt, weet dat ook. Winkeltomaten zijn qua smaak drie keer nix, omdat ze onrijp worden geplukt. Ze kleuren nog wel, maar de rest (smaak) stagneert.
Indeling boek
Het boek bestaat uit vier delen: ‘Het Verhaal’ , ‘Grow it’ – nieuw Nederlands voor: teel het –, ‘Cook it’ – nieuw Nederlands voor: kook het, maar het bevat beschrijving van een vijftigtal rassen en de mogelijke culinaire geschiktheid – en ‘Eat it’ –nieuw Nederlands voor: eet het, maar het bevat recepten, dus ‘Cook it’ ware meer op zijn plaats, als het dan toch Engels moet zijn. But all foolery on a sticky (alle gekheid op een stokje), het is verder fraai, goed Nederlands en razend compleet.
Teelt
In het deel ‘Grow it’ gaat Dorny in op, ja, u raadt het al: de teelt. Allereerst worden de botanische eigenschappen beschreven. Zeer handig en leerzaam. Zo wisten we niet dat er ook zelftoppende tomatenrassen waren. Dat er rassen zijn met duidelijk ronder aardappelblad (zoals brandywine) en rassen (de meeste) met meer ingesneden blad, wisten we al wel.
Knowledge is knowing that a tomato is a fruit. Wisdom is not putting it in a fruit salad.
Met die ludieke uitspraak van Miles Beresford Kington maakt de auteur duidelijk dat dit een vrucht, een fruit is. Hoewel het zeer interessant is om tomaat te mengen met ‘echt’ fruit. Daar moeten we Smaakvrienden Fruit maar eens op naslaan.
Bladvoeding
Uiteraard komt het zaaien en verspenen aan de orde. Planten in de kas: rond 1 maart zaaien, zegt Angelo. Okay! Doen we! En als u ze buiten wilt telen – wel onder dak tegen de regen – vanaf 18 maart.
Angelo schrijft in de ik-vorm. Dat maakt het erg persoonlijk. Zoals “Ik zweer ook bij bladvoeding”. Dat is duidelijk. Maar waarom? Inderdaad zegt hij dat vocht op de bladeren uit den boze is en dit indruist tegen geldende opvattingen. Maar dat maakt dit zo interessant. Angelo Dorny teelt al lang tomaten en heel fanatiek! Wij planten tomaten in de kas waarbij de bovenlaag van de aarde vervangen is door verso compost. Verder doen we niets aan voeding. Dus in 2017 willen we zijn adviezen opvolgen. Eens zien hoe rijk de oogst dan wordt!
Angelo behandelt het enten van de tomatenplant. Dat doen we, als hobbyist, meestal niet. Of beter: nooit. Bij de voordelen lezen we dat de onderstam van de geënte plant ziekteresistenties bevat. Enfin, hier gaan we dus over naar de professionele teelt. Want “Ook bodemmoeheid behoort hiermee tot het verleden”. Dat is een divisie van de tomatenteelt waar wij niet in spelen.
De teelt en alle aspecten zijn heel goed beschreven. Licht, warmte, in de kas, tomatenhoezen (niet doen), in potten, water geven, mulchen (met gras) de grondsoort die u heeft, blad wegnemen, toppen en zo veel meer. Heel volledig, kunnen we met een gerust hart zeggen.
In de paragraaf ‘Probleem en oplossing’ (geen ‘No, no, not Problem and solution’) gaat de auteur dieper in op bijvoorbeeld phytophthora en hoe dat te voorkomen, echte meeldauw, roetdauwschimmel, valse meeldauw en, voor ons eerst in 2016 een feit: witte vlieg. Bloemsterfte, ja, dat gebeurt. Maar ook neusrot. “Iedereen die tomaten teelt, krijgt vroeg of laat te maken met neusrot. Je vruchten zien er gezond uit, maar krijgen onderaan een zwarte of bruine vlek.” Oei, dat is een veeg teken. We herkennen het nog niet, maar wanneer is ‘laat’ – het kan over tien jaar zijn? Enfin, zoals met alle teeltboeken: er wordt in dit soort hoofdstukken heel wat mogelijke ellende over je heen gestort. Maar gelukkig gaat het meestal goed.
Rassen
In ‘Cook It’ worden, zoals hierboven al aangegeven, tomatenrassen beschreven. Omdat de teeltvoorwaarden gelijk zijn – net als de mogelijke kwalen – gaat het alleen om de eigenschappen van deze tomaten. Kort en krachtig en een mooie foto ernaast.
Recepten
En tenslotte het eten ervan. In ‘Eat it’ staan dertig onbekende en min of meer bekende gerechten. Mooi beschreven, mooie foto’s. We moeten er van uit kunnen gaan dat Angelo het ook zelf allemaal heeft gemaakt. Neem deze granité – ijs – van tomaten:
Dank voor deze recensie. Ik heb me deze zomer in de kas veel vragen gesteld over de tomaten en wat er niet goed ging, dwz minder goed dan vorig jaar. Lijkt erop dat hier veel antwoorden te vinden zijn.
Er rust een zware last op mijn recensieschouders 😉