50+ recensies verwijderd

31 januari 2024

We hebben de recensies van de boeken van KNNV Uitgeverij verwijderd, daar we een claim kregen wegens schending van intellectueel eigendomsrecht en geen zin hebben in meer claims. In onze boekrecensies nemen we vaak enkele afbeeldingen uit het boek op, ter ondersteuning van de tekst en ook om ‘het gevoel van het boek’ over te brengen.

In dit geval betrof het een foto, waar iemand anders (Alamy, leverancier van stockfoto’s) recht op meende te hebben en via het Belgische bureau Visual Rights Group werd 424,35 EUR geclaimd (normaal zou het voor publicatie op het web 31,99 EUR zijn). Dergelijke bureaus hebben een gewiekst verdienmodel.

Kille reactie

Wij namen subiet contact op met KNNV Uitgeverij, doch zij stelde dat het niet haar probleem was. Vrij vertaald heet dat: bekijk het maar.

Dat vinden wij een nogal kille, teleurstellende reactie. Het schrijven van een recensie kost tijd, tijd die niet opweegt tegen de waarde van het toegestuurde boek (zo we dat al zouden willen kopen). Wij kopiëren geen flaptekst, wij schrijven echte recensies. Dat vinden wij leuk, dat vinden onze lezers leuk en het is tenslotte ook leuk voor de auteur en uitgever (als het een goed boek is). Het is wat geven en nemen. Bovendien hadden/hebben we een fijne relatie met medewerkers van deze uitgever.

Nooit gewaarschuwd

Bij de toezending van een recensie-exemplaar waarschuwt geen enkele uitgever voor rechten die eventueel op afbeeldingen die in het boek staan, zouden kunnen gelden. En altijd ontvangt de uitgever van ons een link naar de recensie op onze website. Nimmer heeft enig uitgever ons gezegd: pas op, op die afbeelding gelden intellectuele eigendomsrechten!
Nu is dat begrijpelijk, want van andere uitgevers, die we met betrekking tot deze zaak raadpleegden, leren we dat het gangbaar is dat er geen claims worden uitgeoefend op gebruik van afbeeldingen uit het boek, mits het in de recensie wordt gebruikt.

Dus omdat we nog meer claims kunnen verwachten en deze uitgever zich er niet voor wil inzetten, terwijl het hun boek betreft, hebben we een dikke vijftig recensies van KNNV-boeken verwijderd. Want dit wordt wild west. Wij gaan zeer behoedzaam om met afbeeldingen die we in onze blogs en artikelen gebruiken. Ze zijn of van onszelf of rechtenvrij. Bij een boekrecensie is dus anders, leren we nu (na bijna twintig jaar).

Helderheid verschaffen

We hebben Visual Rights Group gevraagd helderheid te verschaffen:

  • Wanneer is de foto door Alamy opgenomen? (De recensie is immers van een aantal jaar geleden.)
  • Wie is de fotograaf? (Het zou zot zijn als dat de auteur van het boek is.)
  • Wat is het contract tussen fotograaf, auteur, uitgever (VS) en uitgever (NL) (wie weet staat daarin dat het geen probleem is de foto te gebruiken)?
  • En hoe is dit te voorkomen? (Moeten wij telkens als we een afbeelding uit een boek bij de recensie gebruiken, heel internet afspeuren?)

Voor het hoge bedrag verwijst Visual Rights Group naar de algemene voorwaarden van Alamy. Leuk, maar dan hadden we tevoren moeten weten wie de rechten op de foto mogelijk zou kunnen hebben en wat de algemene voorwaarden zijn. Want op deze manier kan je niet van een overtreding spreken.

Enfin, we gaan zien hoe dit afloopt.