Ons leven wordt gestuurd door feiten en cijfers. En als het om de omgeving gaat, weten we landschappen te vangen in kaarten. Maar luisteren we nog wel naar onze aarde, naar het geluid van leven?
Terwijl ik dit schrijf luister ik naar wondermooie muziek. Dit is niet zomaar muziek. Dit is de muziek van een landschap. Niet geïnspireerd door, of over, maar letterlijk van een landschap – in dit geval een landschap in Zuid-Spanje. Het landschap van de Altiplano, de Almendrehesa, tussen Murcia en Granada. Ik schreef er eerder over omdat het een prominente rol speelt in het boek Landherstel van Judith D. Schwartz.
Het is moeilijk om deze muziek in woorden te vangen. Het is een soms dromerige, soms levendige mengeling van echte geluiden van het landschap: bodem, water, vogels, vee, stemmen van mensen. En daarbij gemengd ook ‘echte’ muziek – Spaanse melodieën met vooral gitaar, maar ook zang en elektronische ritmes.
Soms is het meer geluid, soms meer muziek.
Het resultaat voelt modern aan. En het ontroert.
Voor de duidelijkheid: het is werkelijk gecomponeerde muziek, niet enkel een opname van verschillende geluiden.
Het is bijzonder creatief – het is kunst. Want dit is wat kunstenaars doen: ze vangen de wereld en hun emoties in het medium van hun keuze, en brengen dat dat op die wijze over aan anderen.
Van landschap naar geluidschap
De makers van deze prachtige muziek zijn Mike Edwards en Harry Coade, twee Engelsen die zich Sound Matters noemen. En hun muziek noemen ze soundscapes. Mike Edwards heeft een geschiedenis als klimaat- en duurzaamheidsexpert, en Harry Coade is muzikant en producent. Samen willen ze muziek, geluid en luistervaardigheden inzetten om de wereld te verbeteren.
Het gaat hen erom dat wij, mensen, (weer) echt goed leren luisteren. Dat we daardoor ook echt worden geraakt, op een andere manier dan door feiten en cijfers. Klimaatverandering en milieuproblematiek blijven nog vaak hangen in feitelijkheden want het moet meetbaar zijn. Steeds meer kunstenaars daarentegen proberen in hun werk ook de emotionele kant ervan te belichten. Belangrijk en interessant.
In deze muziek kun je rouw horen, verdriet om een landschap dat ooit zo veel rijker was. Om plastic in wegbermen. Om opdrogende rivieren, om mensen die weggetrokken zijn. Om leven dat verdween.
Maar je kunt er ook hoop in horen – hoop dat het allemaal weer beter wordt, dat de gedegradeerde heuvels weer groen worden en de dorpjes weer levendig.
Our soundscape tells us so much about our environment
De geluiden werden opgenomen in het gebied van het AlVelAl project, waar het landschap wordt geregenereerd. Het is eco-sociale regeneratie (of restauratie, zo je wenst): de mensen in het gebied zijn net zo belangrijk als de natuur. Het gaat er uiteindelijk om dat natuur, landschap en mensen weer kunnen opbloeien en elkaar versterken, zoals in dit soort oeroude cultuurlandschappen altijd het geval was. Fantastische initiatieven, die nu in prachtige muziek gevangen zijn. Luister en laat je meevoeren. (Je kunt het onderste deel scrollen, er staan zes muziekstukken.)
