Een vreemde titel voor een ook ietwat vreemd boek, met een diversiteit aan bijdragen over koeien, kaas en het boerenleven vanuit breed cultureel perspectief. Voor wie houdt van kaas, geschiedenis, taalkunde, antropologie. Een brede interesse is wel handig.
Dit boek is een samenstelling van een stuk of twintig artikelen rondom het thema kaas. De drie redacteurs (V) schrijven in hun inleiding dat het hen erom gaat te onderzoeken hoe kaas verbonden is aan de nationale identiteit van Nederland. En dat dan aan de hand van een concreet product waarin Nederland in de praktijk gestalte krijgt. Hoe maakt kaas Nederland?
Die centrale vraagstelling levert interessante verhalen op over koeien en kaas in de koloniën (rond 1850) en bij emigrerende Nederlandse boeren in Australië (rond 1950). Over taal en woordgebruik rond kaas en zuivel. Maar ook over koeientaal. Over de beeldspraak en beeldvorming rond melk en kaas – en hoe die een rol kreeg in racisme, vroeger en nu. Over babymelk. Over rassen koeien. Over kaas en koeien in de kunsten. Over kaas als handelswaar en brenger van economische voorspoed. En natuurlijk over de kaasletter.
Verwacht in dit boek geen diepgaande kennis over genetica, koeien, melkproductie of het boerenbedrijf. De schrijvers komen allemaal uit culturele hoek (historici, antropologen, taalkundigen, literatuurwetenschappers) en kijken vooral van buiten naar binnen. Er is veel verwondering, soms grenzend aan naïviteit, bijvoorbeeld waar het gaat om de fabrieksmatige productie van kaas. Het boek draait om de plek van Nederlandse kaas in de wereld, om hoe er tegenaan gekeken wordt, hoe het door de eeuwen heen verbeeld wordt in de kunsten. En dus niet om de kaas of de koe zelf. Dat is een interessante en verfrissende blik en levert fijn leesvoer op voor wie van (Nederlandse) kunst, cultuur en geschiedenis houdt (en van kaas).
Er is veel verwondering, soms grenzend aan naïviteit, bijvoorbeeld waar het gaat om de fabrieksmatige productie van kaas. Het boek draait om de plek van Nederlandse kaas in de wereld, om hoe er tegenaan gekeken wordt, hoe het door de eeuwen heen verbeeld wordt in de kunsten. En dus niet om de kaas of de koe zelf. Dat is een interessante en verfrissende blik en levert fijn leesvoer op voor wie van (Nederlandse) kunst, cultuur en geschiedenis houdt (en van kaas).
| Titel | Kaas = NL? Melk, koe, ras, kolonie, taal, kunst, mest en meer |
| Van | Leonie Cornips, Marieke Hendriksen, Geertje Mak (redactie) |
| Uitgever | Sterck & De Vreese |
| ISBN | 978 90 5615 999 3 |
| Verschenen | 19 april 2023 |
| Prijs | € 27,50 |
| Verkrijgbaar bij | Alle boekhandels en indien u online wenst te winkelen, raden we deze aan. Dan verdient de echte boekhandel zelf ook nog iets. |
Curieus extraatje
Een spotprent uit 1587. Het was een roerige tijd. De Tachtigjarige Oorlog was nog maar twintig jaar gaande, Willem van Oranje was net vermoord en de Staten Generaal besluiten zelf maar het bestuur van het land ter hand te nemen: in 1588 begint de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Op de prent zie je dat de Nederlandse koe wordt gemolken door een Schot of Engelsman, een Duitser heeft het dier bij de hoorns gevat en de Spaanse koning Filips II houdt de staart vast. Uit het boek uit Rijksmuseum Amsterdam.
