Smaakvrienden voor het leven

Smaakvrienden Groente en Fruit is een nieuwe uitgave van de eerdere verschenen boeken van Angélique Schmeinck. Het is het enige echte kookboek dat er bestaat en laat je koken met de ingrediënten die je in huis hebt.  En wie wil zoiets nu niet?

Smaakvrienden is geen kookboek dat meedeint op een hype, Smaakvrienden is er voor het leven. En misschien ook nog daarna 🙂

Angélique Schmeinck is een van de twee vrouwelijke meesterkoks die Nederland rijk is. Ze kookte in restaurants de Michelin-sterren van de hemel, en zoekt die nog regelmatig op in haar luchtballon restaurant CuliAir. Ze is regelmatig op TV te zien en had vele jaren een rubriek op 24Kitchen. De laatste jaren geniet ze een groeiende bekendheid door haar eetbare schilderijen en fotografie.

In 2010 introduceerde ze Smaakvrienden Groenten, een kookboek zonder recepten, maar dat thuiskok en professional helpt inspireren. En in 2014 volgde Smaakvrienden Fruit.

Liever dan een receptenboek geef ik je een landkaart, waarmee je op ontdekkingsreis gaat en met frisse blik door je eigen keuken en kookrepertoire wandelt.”

Dit zijn boeken die de groente of het fruit centraal stellen en eromheen staan, gecategoriseerd, andere ingrediënten die daar goed, beter (spannend vrienden) en best (boezemvrienden) bij passen. Dat prikkelt de inspiratie.

Zonder recepten? Nee, niet helemaal. Want het laatste deel van het boek ‘Technieken en bereidingen’ bevat, als het nodig is, recepten voor essentiële zaken als bijvoorbeeld tempurabeslag, mayonaise, salsa verde, hollandaisesaus of enkele espuma’s.

Wat moeten we nu weer maken?

Iedereen zal het herkennen, een moment van ‘Wat zullen we nu weer eens maken met komkommer/bloemkool/knolselderij/koolrabi (vul maar in)?’
Welnu, sla Smaakvrienden open. En sla je keukenkastje open. Dan zie je dat je knolselderij kunt combineren met bijvoorbeeld groene linzen en knoflook en eekhoorntjesbrood (boezemvriend). Kruid het met nootmuskaat en stoof het in donker bier. Dat gaat ongetwijfeld goed samen met wat aardappelpuree en een mooie moot kabeljauw. Of gekonfijte eendenbout. Het is nu 29 november 2017, maar ik denk dat we hier, al schrijvende, aan de hand van Smaakvrienden al een aardige stap richting een eigen Kerstdiner hebben genomen.

Smaakvrienden laat zien waarmee groenten of fruit te combineren zijn. Daarmee is dit het enige kookboek dat er is. Maar je moet dus wel een beetje gevoel voor koken hebben en niet een fiezeltje knolselderij nemen, tien tenen knoflook of drie eetlepels geraspte nootmuskaat – om bij het vorige voorbeeld te blijven.

Dit boek hoort in elke keuken!

Iedereen die een beetje van zelf creatief koken houdt hoort Smaakvrienden in huis te hebben. Bij ons staat de “oude” Smaakvrienden Groente vast op het aanrecht. Zelden een ander boek. Wat wij kookboeken noemen is eigenlijk te vergelijken met painting by numbers – de ‘iedereen kan schilderen’-schilderijen van Ravensburger. Smaakvrienden is ook een mooi kookboek tegen wat tegenwoordig food waste heet – het weggooien van voedsel – omdat Smaakvrienden je laat combineren wat je in huis hebt.

Het nieuw verschenen Smaakvrienden Groente en Fruit bevat een selectie van de meer gangbare groenten (40) en fruit (20) uit de eerder verschenen boeken. Het is bovendien geactualiseerd (we willen steeds meer ècht eten), andere foto’s, meer op de seizoenen afgestemd en met een nieuwe frisse vormgeving.
Dus, als je een beetje van koken houdt, koop dat boek. (Of geef het cadeau.)

Lees de handleiding

Toen Smaakvrienden in 2010 verscheen viel bij velen meteen het kwartje, maar er was tevens een aantal kokerts dat het maar wat raar vond. En vreemd genoeg behoorden daartoe ook opgeleide (professionele) chefs er moeite mee hadden anders te denken dan ze misschien al tientallen jaren gewend waren. Ze waren door de jaren heen de echte creativiteit kwijtgeraakt en kopieerden liever iets uit een boek van een grotere chef. Gelukkig heeft Angélique Schmeinck in deze Smaakvrienden-uitgave een inspirerende handleiding opgenomen. Eens je die hebt gelezen ren je al naar de keuken en wil je aan de slag….

Normaal is dat, wat de gek niet gek vindt
Alles – dus ook elk gerecht – begint met een idee. Denk echter nooit ‘Ik heb een idee, maar het zal wel geen goed idee zijn.’ Geef elk idee, hoe klein ook, een kans. Want uit dat kleine idee kan een ‘gouden idee’ ontstaan. Alles draait om het begin. De eerste gedachte wat je met één bepaald ingrediënt zou willen doen. De kunst is juist eruit te halen wat erin zit en te geloven dat er altijd meer in zit dan je denkt. Luister naar de kleine ideeën en ze geven je de grote ideeën. Vooraf kun je nooit weten hoe een idee zich ontwikkelt tot misschien wel het meest tijdloze gerecht of formule.

Want durf te durven en Smaakvrienden leidt je in goede banen.

Groenten

Er passeren veertig groenten en paddenstoelen de revue.  Van Aardpeer (die inmiddels toch wel behoorlijk gangbaar is) tot Zeekraal.

Bij elke groente staat een beknopte omschrijving van de plant, waar ze wordt geteeld en hoe je er in grote lijnen mee om moet gaan.  Dus bij Groene Kool bijvoorbeeld: “De maak en de kleur blijven mals en verfijnd door de bladeren eerst kort te blancheren in ruim kokend water….”
En natuurlijk de inspiraties. Wie behoefte heeft aan een schop in de goede richting, kijkt boven aan de bladzijde.

Fruit

Twintig fruiten. Van aardbei tot en met vijg. Omdat fruit dikwijls anders wordt toegepast dan groenten is de opmaak van de inspiratiecirkel iets anders. Zo doet ander fruit zijn intrede met zoals de begrippen siropen, likeur, dessert en patisserie. Dus wat te denken van pure chocolademousse met aardbeien? Of mozzarella met aardbeien, dat wat gratineren en dan een scheutje balsamici-azijn? Hmmm, volgend aardbeienseizoen eens proberen.
Alle gangbare fruitsoorten die bij de supermarkt te krijgen zijn, staan er wel in. En ook rabarber, dat een dankbaar onderwerp is voor de discussie groente-fruit. Rabarber is een groente die als fruit wordt behandeld. (Net als yacon, overigens).

Culinaire Mind-Maps

Terwijl we de eerste uitgaven, Smaakvrienden Groenten en Smaakvrienden Fruit, al jaren in huis hebben, worden we toch weer lyrisch als we dit boek lezen. Elke bladzijde inspireert.
Schmeinck had het bij de 60 stuks groenten en fruit kunnen laten, maar de tweede helft gaat ze los met culinaire breinflitsen. Verzamelingen begrippen die, als je er als lezer naar kijkt, uhm… inspireren.

Zo is zoet niet gewoon zoet. Ja, dat weten we allemaal wel. Maar wist u dat zoete componenten een belangrijke invloed hebben op het mondgevoel: het heeft een filmend effect. Maar er is natuurlijk een onderscheid tussen palmsuiker en koolzaadhoning, om maar eens twee extremen te noemen.
Zo bewandelt ze de smaken (zuur, zout, bitter, umami) maar ook het aspect kruiden en specerijen. Welke hebben een prikkelend effect, welke smaken fris of zijn rond en vol? Gedroogde peulvruchten: Wat kan je allemaal doen met een kievitsboon (ook wel: fagiolo borlotto)? Of linzen – hé in een stoofgerecht. Dat is toevallig.

Meer specialistische secties, zoals vis, schaal- en schelpdieren, kazen of chocola, zijn gemaakt met hulp van experts. Zoals Vishandel Jan van As, Fromagerie L’Amuse en ClearChox.

Technieken en bereidingen

Centraal in de groenten en fruitinspiraties worden technieken vermeld die je op de groente of het fruit kunt loslaten. Zoals hierboven, bij rabarber, bijvoorbeeld glaceren. Wat is dat? Hoe doe je dat? Welnu, dat staat op bladzijde 225.
In dit laatste deel van het boek is in tweeën gesplitst: dat wat specifiek voor groenten is en dat wat specifiek voor fruit is. Daarbinnen wel netjes alfabetisch geordend.

Wat rest ons te zeggen? Een prachtig boek, met leeslint, heldere inhoudsopgave. Een aanrader van de hoogste categorie. (Deze recensie is behoorlijk objectief, maar feit is dat we wel heel erg enthousiast zijn over Smaakvrienden. Voor de goede orde vermelden we dat onze website achterin het boek onder ‘Websites Informatief’ is vermeld en dat we een Dankjewel ontvingen