Het verzet van Aagje

Op dinsdag 2 december 2014 is onze bonte bentheimer borg Harm en op donderdag 4 december 2014 is gelt

Aagje was een bitch

Op 27 augustus 2013 zijn biggen Harm en Aagje gekomen (lees dit). Toen schreven we dat we met Aagje wilden fokken. Maar dat verliep anders.

Het bonte bentheimer landvarken is een zeldzaam Nederlands ras. Er zijn er misschien tweeduizend van in Nederland en over de grens in Duitsland. Wij willen, net als met groenten, de biodiversiteit en daarmee de genetische bronnen bewaren. Als je dan selecteert en vermeerdert of fokt, moet je de betere exemplaren gebruiken. Bij planten maar ook bij dieren.

Een van de kenmerken van de bonte bentheimer is dat het een lief en goedaardig dier is. Aagje was een zeur, liet zich niet aanhalen, snauwde en reageerde als een bitch. Bij het eten schrokte ze en joeg vervolgens Harm weg om het restant van zijn deel tot het hare te maken.
Los daarvan was haar potenwerk niet je-van-het; ze leek wat achterstandig – de achterpoten staan wat schuin naar voren. Je kan ook zeggen: de hammen hangen te veel.
Kortom: niet alleen Harm moest naar de slacht, maar ook Aagje.

Twee potten appelcompote

Vooraf hadden we Janneke en haar nieuwe jonge minnaar Hakim afgescheiden naar het achterste deel van ons varkensbos.

Harm liep dinsdagochtend vrij vlot onze comfortabele varkenstrailer in. Wat brokken erin gooien, tot achterin. Geen probleem. Harm wilde dat wel eten en liep door.
Zo niet Aagje.
Ze hield halt met haar voorpoten op de laadklep, at wat ze nog net met haar snuit kon pakken en hield het voor gezien. Terwijl Harm lekker binnen stond te eten. Nu had Aagje geen behoefte om hem weg te jagen. Iets weerhield haar. De harde metalen vloer? De ogenschijnlijke duisternis in de kar? Of had ze een donkerbruin vermoeden wat haar te wachten stond?
Joseph en ik hebben bijna twee uur gewacht en twee potten verrukkelijke appelcompote geofferd (varkens houden van zoet), maar het hielp niet. Ze at het spul tot aan de wagen en weigerde er in te stappen. 
Deze dinsdag ging alleen Harm naar de slachter.

Uithongeren

“Uithongeren,” zei ik tegen mrs. M. Diezelfde middag, nadat Harm was weggebracht, plaatsten we de trailer in het varkensterrein met de klep open. Rond vijf uur krijgen onze bonte bentheimers voer. Voor Aagje gooiden we het in de trailer.
“Zo went ze er aan. Dan weet ze dat daar het voer ligt,” zei ik.
De volgende ochtend om negen uur – dan krijgen ze namelijk weer voer – bleek dat Aagje niets had gegeten.
“Maar de honger zal haar drijven!” bezwoer ik tegen mrs. M.
Maar dezelfde woensdag om 17:00 uur bleek Aagje nog niets te hebben gegeten. Het voer stapelde zich op in de trailer. Achterin een berg en wat strooiwerk naar voren, naar de klep.
We zagen het somber in. Aagje weigerde meer dan twee passen de klep van de trailer op te gaan.

Heuvel opwerpen

Donderdagochtend om 08:00 uur consulteerden telefonisch we onze dierenarts Bas Arns. Die moet toch wel trucs weten? Bas vermoedde dat Aagje de helling niet op durfde. Hij opperde een professionele transporteur te vragen: “Die hebben vrachtwagens met een laadklep die helemaal plat op de grond gaat. Die lift de dieren omhoog.”
Even later belde hij terug: “Die trucks zijn te groot en komen je terrein niet op. Maar ik heb wel een tip: maak een heuvel zodat de laadklep horizontaal komt te liggen. En maak een zacht glooiend talud.”
Ochtendgymnastiek.
Met  hulp van Joseph spitten we een fraaie heuvel en lang talud. We strooiden ook een laag zand over de klep.

Wraakgevoelens

Maar ook nu had Aagje haar vraagstaartjes. De honger dreef haar wel naar voren. Ze liep de klep op en at wat er binnen, binnen haar snuitbereik lag. Dat was niet gering. We hadden een pot appelmoes in klodders van voor tot achter in de aanhanger geleegd. Heerlijke, zelf gemaakte appelcompote.
We keken toe. En wachtten.
En wachtten.
Ja. Ze zet haar voorpoten binnen.
Oh nee, ze gaat weer terug.
En we wachtten.
Dit ritueel bleef zich herhalen. Maar op een gegeven moment, het moet toch zeker een uur later zijn geweest, stond ze met de voorpoten en met haar achterpoten net over de rand binnen.
We wachtten nog even. Ze zou nu ongetwijfeld doorlopen naar die verrukkelijke berg appelcompote.
Maar Aagje liep niet door. Ze keerde om en ging weer helemaal terug.
Was haar grootste honger gestild?
We zuchtten en keken elkaar moedeloos aan. Frustratie. Zou het nog goed komen? 
Wat later, weer met een pot appelcompote, hadden we Aagje opnieuw op de laadklep. Maar nu ging ze niet verder dan met haar voorpoten naar binnen. En terug ging ze weer.
Joseph en ik keken elkaar wanhopig aan. Wat nu?
Ik begon echt een hekel aan haar te krijgen. We brengen niet vaak varkens naar de slacht, alleen als het moet. Maar nu, ik durf het haast niet te zeggen, bekroop me een wraakgevoel: ‘Je verdient niet beter, kreng’.

Zoetgevooisde stem

Mrs. M kwam kijken en zag ons staan.
“Zal ik het eens proberen?” Ach, waarom ook niet. Wie weet.
Ze lokte Aagje met een weer een nieuwe pot appelcompote en vooral haar zoetgevooisde stem. Langzaam en gehurkt liep mrs. M, onder voortdurend “Kom maar Aagje, kom maar” zeggend, achteruit voor het dier uit het talud op, de klep over en uiteindelijk, na heel lang aarzelen en veel zoete woorden en lepels compote, stond Aagje met haar achterpoten over de drempel. Zoals eerder, uren geleden. Mrs. M sloop voorzichtig door het kleine zijdeurtje naar buiten, maar bleef half naar binnen hangen en praten.
Joseph nam een drijfbord en in een fractie van een seconde hadden we Aagje helemaal naar binnen geduwd en het hek ervoor.Pfffff. Gelukt. Aagje ging een beetje tekeer, maar het mocht niet baten. Al snel was ze stil en at van de brokken die nog rijkelijk over de vloer lagen.

Zo moeilijk als ze in de trailer was te krijgen, zo makkelijk liep ze er uit en wandelde, over een forse drempel stappend, het slachthuis binnen. Alsof ze wist dat haar einde nu onvermijdelijk was , had ze alle verzet opgegeven.

Bij de oren nemen

Toen we ‘s vrijdags hooi en stro gingen halen bij “onze boer” en hem het verhaal vertelden, zei hij: “Weet je wat wij deden? Twee man pakten het varken bij de oren en een bij de staart. Hup, zo naar binnen. Maar dan schreeuwen ze wel.”
We zijn blij met de mooie zachte stem van mrs. M.
Aagje heeft niet geschreeuwd.