In zowel NRC Handelsblad als De Volkskrant wordt dit weekeinde aandacht besteed aan de overdaad aan antibiotica en bestrijdingsmiddelen die in de voedselproductie wordt gebruikt. En de gevolgen ervan voor de mens. Gelukkig wordt er wat aan gedaan. Een klein hoeraatje voor de EU is op zijn plaats.
Duivels dilemma
Het is het dilemma in de wereld van de voedselproductie: "De consument wil veilig vlees, vis en groente. Èn de consument wil zo weinig mogelijk voor zijn eten betalen." Wie staat erbij stil: € 3,49 voor een kilo schouderkarbonade? Kan dat wel? Nee, eigenlijk niet, als je bedenkt dat de boer er zijn bedrijf van moet onderhouden, de familie ervan moet kunnen leven, en het transportbedrijf, het slachthuis en de supermarkt eraan moeten verdienen. Om nog iets over te houden moeten de kosten zo laag mogelijk blijven en tegelijkertijd de productie zo hoog mogelijk. Het is een duivels dilemma.
Gestrooi met antibiotica
In de Wetenschapsbijlage van NRC komt Dik Mevius aan het woord, hoogleraar antimicrobiële resistentie. Het gaat over de geneesmiddelen die (standaard) aan koeien, kippen en varkens worden gegeven. Daardoor worden bacteriën resistent met alle gevolgen van dien voor de mens. Houders van kalveren en varkens zijn vaak besmet met de antibiotica-resistente MRSA-bacteriën en zij worden, als ze ziek zijn, in Nederlandse ziekenhuizen geweerd of geïsoleerd behandeld. Dat is de harde werkelijkheid vandaag de dag.
590.000 kilo
Ondanks het feit dat het standaard toedienen van geneesmiddelen aan veevoer per 1997 is verboden, is het gebruik ervan fors gestegen. "In 1997 dienden veehouders in Nederland zo'n 550.000 kilo antibiotica toe. In 2007 was dat 590.000 kilo." Dat is ruim zeven maal meer dan de mensen in Nederland in 1996 innamen. Hoe komt dat?
Als dieren tekenen van ziekte vertonen worden de geneesmiddelen nu dus therapeutisch ingezet: om het zieke dier beter te maken. Maar boeren geven dan gelijk alle dieren in die ruimte de kuur. Dat heet een koppelbehandeling.
De BSE-catch
"Bedrijven worden groter, en daarmee worden de mogelijkheden om individuele zieke dieren te detecteren en te behandelen steeds kleiner," aldus Mevius. En hij voegt eraan toe: "En wat waarschijnlijk ook belangrijk is, is dat er geen dierlijk eiwit meer door het voer mag worden gemengd vanwege BSE, de 'gekkekoeienziekte'. Daardoor is de kwaliteit van het voer omlaag gegaan. Eiwit is balangrijk voor de vertering en die problemen met de vertering worden deels ook gecompenseerd met therapeutische antibiotica."
Het landbouwgif raakt uitgewerkt
Zo luidt de titel van het artikel in de bijlage Kennis van De Volkskrant. Giffen werken hormoonverstorend en hebben invloed op de groei van het embryo. Dat wisten we allang. Uit onderzoek is gebleken dat giffen bij kinderen invloed hebben op o.a. de motoriek en ADHD veroorzaakt.
Er werd echter (al) lang niets tegen gedaan. Tot nu. Het gebruik van enorme hoeveelheden gif is onlangs door het Europees Parlement aan banden gelegd. Het ging akkoord met "een serie pittige maatregelen".
Cocktail
Wat niet was wordt nu verplicht: bestrijdingsmiddelen moeten nu worden onderzocht op het zgn. cocktail effect. Middel A mag misschien niet (zo) schadelijk zijn. Middel B ook niet. Maar samen op een appel kunnen ze ernstige effecten bij de mens veroorzaken. Bovendien is het zo dat de gebruikte hoeveelheid van middel A misschien onder de norm is. En dat van B ook. Maar de twee hoeveelheden opgeteld te veel zijn. Dat kon allemaal. In Nederland. In Europa.
"Bij het testen van druiven in het najaar van 2008 troffen we vijftien stoffen aan. Afzonderlijk blijven ze misschien onder de norm, maar samen kunnen ze gezondheidsschade veroorzaken,"aldus Hans Muilerman van Natuur en Milieu, in De Volkskrant. Hij denkt dat er in Nederland zo'n twintig stoffen verdwijnen.
Een klein hoeraatje voor de EU is op zijn plaats.
