Raket test - De Tuinen van MergenMetz

We noemen het rucola, maar dat is Italiaans voor het Nederlandse raket of raketsla. Raket in de tuin of raket in bakken op het balkon. Maar de ene raket is de andere niet.

Je kunt nu nog raket zaaien, het kiemt snel en dan kan je er zeker tot eind oktober nog van genieten.

Een andere Nederlandse naam is zwaardherik. Het eten van rucola is van vrij recente datum – nou ja, het begon een jaar of vijftig geleden op en lijkt nu gemeengoed te zijn. Met de opkomst van het toerisme naar Zuid-Europa, sinds pakweg het midden van de jaren zeventig van de vorige eeuw, kwam niet alleen olijfolie op tafel, maar ook rucola.

Het is familie van de kolen, de kruisbloemigen – in Latijn Brassicaceae. Het kent (dus) ook een pittige smaak. Net zoals de mosterds. De stoffen in de plant zijn glucosinolaten en isothiocyanaten. Het zijn met name de glucosinolaten die voor de pittige smaak zorgen, maar beide zijn vraat- en insectenwerend. De isothiocyanaten hebben ook kankerwerende eigenschappen.

Wij mengen al jaren achteloos wat verschillende zaden van Eruca sativa en Diplotaxis muralis en zaaien dat door elkaar. Maar welke E. sativa-varianten we hebben, weten we niet. In 2021 wel, hebben we ons voorgenomen.

De echte raket is namelijk Eruca sativa, een synoniem voor Eruca vesicaria. En omdat botanici niet eenduidig kunnen zijn, mag het ook Eruca vesicaria var sativa heten. Van deze plant is een aantal selecties op de markt. Noem het genetische afwijkingen die door kwekers zijn gecultiveerd. Kijk eens hier bij William Dam Seeds of Fairbanks. De Bolster heeft een eigen selectie, Esmée. En Van der Wal kent er vijf. Van der Plancke heeft ook een aardig aanbod.

Let op voor de zogenaamde wilde rucola. Dat is een misleidende naam, want het is het kleine of grote zandkool, in principe een ook in Nederland voorkomende wilde plant: Diplotaxis muralis respectievelijk D. tenuifolia.

Zomer 2010 publiceerde The Organic Way de resultaten van een test van de verschillende raketten. Volgens het bericht zijn er pakweg 140 verschillende varianten van E. sativa in allerlei genen-/zaadbanken opgeslagen. Slechts enkele worden echt commercieel geteeld. Ze testten tien variaties, waarvan vier commercieel beschikbaar. De opbrengst liet zich makkelijk beoordelen. Voor de smaak werden honderd bezoekers van ‘The Organic Harvest’ in oktober 2009 om hun mening gevraagd.

Over smaak valt niet te twisten

De smaak van raket wordt niet alleen door de eerder genoemde glucosinolaten bepaald, ze bevatten ook suikers, pyrazine (dat een aardse toon toevoegt), aldehyde (gras-achtige smaak) en alcoholen (waarvan er een naar paddenstoelen ruikt). Onlangs (2019) is het complete genoom (genetische samenstelling) van de echte rucola in kaart gebracht. (Liefhebbers lezen dit.) Het telt bijna 45.000 verschillende genen. Dat is meer dan de mens, waarvan de laatste stand 42.611 genen is.
De ene rucola is de andere niet, dus er zijn er met minder glucosinolaten en er zijn er met meer. Met minder aldehydes en met meer. Maar voor de mens gelden ook verschillen. Daarom vindt de een verse koriander heerlijk en de ander vindt het naar zeep en smeerolie smaken. Dat heeft te maken met het OR6A2-gen. Mensen met een afwijking in dit gen hebben moeite met koriander, maar ook met rucola. (Voor spruitjeshaters ligt gen TAS2R38 dwars.)
Dus over smaak valt niet te twisten: het zit in de genen.

De aller, allerlekkerste rucola was volgens de proevers ERU41, met een opbrengst van 0,8 kg/m² maar schiet niet snel in bloei. Deze is niet op de markt, doch kwam uit de koelkast van Leibniz-Institut für Pflanzengenetik und Kulturpflanzenforschung (IPK).

Salad rucola
1,32 kg/m²
Zelfde als rucola, misschien milder van smaak

Echte raket
Opbrengst: 1,36 kg/m²
Rond gelobd blad
Enigszins vorsttolerant
Bitter, peperig, smakelijk

Sky Rocket
(Enig gevoel voor humor kan de bedenker van deze naam niet worden ontzegd.)
Schiet niet snel in bloei
Flink gelobde bladeren
0,71 kg/m²
Peperig, smakelijk