Na 15 jaar Bonte Bentheimers te hebben gefokt, om het ras in stand te houden, zijn we er op 8 mei 2024 mee gestopt. Met pijn in ons hart, maar het was mooi geweest.
Eindelijk. Hoera! Een boek over de Bonte Bentheimer een bijzonder en zeer zeldzaam varkensras. Martin Woestenburg schreef erover en kijkt ook iets verder: over varkens en varkensvlees door de eeuwen heen.
Vanuit onze betrokkenheid bij zowel het varkensras als stichting CELL, zijn wij mede verantwoordelijk voor het verschijnen van dit boek. Vorig jaar was de Bonte Bentheimer door SZH uitgeroepen tot zeldzaam ras van het jaar. Stichting CELL (Culinair Erfgoed van de Lage Landen) werd opgeheven en het batig saldo ging naar Vereniging Het Nederlands Bonte Bentheimer Landvarken met het beding om eens een boekje open te doen over dit prachtige ras. En aldus geschiedde. We hebben de auteur ook foto’s en informatie verschaft.
Het boek biedt heel mooi inzicht in varkens in het algemeen en de Bonte Bentheimer in het bijzonder. De Bonte Bentheimer wordt tegenwoordig met name door liefhebbers gehouden; voor behoud van biodiversiteit en het vlees. Het is een vriendelijk dier dat jaarrond buiten kan worden gehouden (nou ja, een hok is wenselijk). En heeft een uitzonderlijke vleeskwaliteit. Voor de Nederlandse industriële veehouderij is het ongeschikt: het duurt ongeveer een jaar eer het dier op slachtgewicht is en dat was ook de reden waarom het uit de gratie geraakte. (De industrie verlangt een maand of zes.)
instantie nauwelijks op dat de dieren op het schilderij ‘Twee varkens in een stal’ helemaal niet op elkaar lijken. Het zittende varken lijkt ondanks zijn gebogen houding ook een stuk groter, maar vooral in de oren zitten de grote verschillen. Het ene varken heeft grote, hangende loboren, het andere kleine, opstaande stagoren.” Zo luiden de eerste zinnen van het boek.
Stagoren en Loboren is de titel van het inleidende hoofdstuk. Het eigenlijke boek begint bij het begin: bij het wilde zwijn en komt via allerlei (wilde) rassen – geen rechtlijnig verhaal, zegt de auteur – bij gedomesticeerde varkens, waaronder de Bonte Bentheimer. En dan gaat het natuurlijk over de uitzonderlijke vleeskwaliteit en waardoor die ontstaat. Het wordt duidelijk dat we nogal vervreemd zijn van het wezen van het varken. Niet alleen consumenten, ook hedendaagse varkenshouders weten nauwelijks nog iets van het natuurlijke gedrag van het dier. Dat maakt de auteur haarfijn duidelijk als het gaat over hoe de mens door de geschiedenis heen met het varken heeft geleefd, hoe in het graafschap Bentheim het varken eerst de schapen verdrong en hoe er uiteindelijk geen plaats meer voor haar was in de intensieve houderij. En natuurlijk: het ontstaan van het fenomeen ras. En hoe de Bonte Bentheimer bijna was uitgestorven en sinds 2003 aan een come-back in Nederland werkt.
Het is een fraai, informatief en compact boek, verrijkt met leuke zwart-wit foto’s. Het lijkt wel wat op de Bonte Bentheimer zelf: winterhard, robuust, vriendelijk en zwart met wit. Wij fokken ze al sinds augustus 2009. Om het ras in stand te houden (biggen worden verkocht). Ook als je geen varkenshouder bent of wilt worden: het is een hartstikke leuk boek voor bijna ‘geen geld’.
| Titel | De Bonte Bentheimer – Het smakelijke verhaal van een tegendraads varken |
| Van | Martin Woestenburg |
| Uitgever | Noordboek |
| ISBN | 978 90 5615 9498 |
| Verschenen | november 2022 |
| Prijs | € 17,90 |
| Verkrijgbaar bij | Kies voor de boekhandel van steen en cement. En àls je een webshop prefereert, kies dan deze. Maar nog liever in onze webwinkel (we rekenen dan wel verzendkosten, tenzij je vriend bent.) |
We gaan niet het boek inhoudelijk recenseren. Alles staat er in en heel duidelijk. Het is een goed leesbaar, pragmatisch geschreven boek van circa honderd pagina’s tekst. Koop het maar. Je zult er geen spijt van hebben.
Voor de goede orde, wij zijn geen verstokte vleeseters en tegenstander van de intensieve dierhouderij. Als wij vlees eten, is het goed vlees: varken als een van onze Bonte Bentheimers is geslacht (soms is dat zo), of we eten schapenvlees (zwartbles schaap, ook een zeldzaam ras) en heel af en toe rundergehakt van de blaarkoppen van Veld & Beek. Deze koeien lopen in de nabij gelegen natuur.
De inhoudsopgave laat zien dat een breed scala aan aspecten aan de orde komt. De waardevolle genen, zoals in de laatste paragraaf vermeld, worden gewaarborgd door het stamboek. Helaas hebben niet alle houders de discipline om worpen aan te melden. Maar velen ook wel. Dat het stamboek er is, is belangrijk voor het voorkomen van inteelt. Voor ‘Landschapsontwikkelaar’ kan je ook dit verhaal op onze site lezen (alweer elf jaar geleden…. tijd vliegt).
.
