Of: wat te doen met 96 flessen wijn die over de top zijn
In Hongarije mag het nog: zelf destilleren. Wij besluiten daarom met 96 flessen wijn en een SmartStill Mark II naar Györújbarát te gaan. Net over de Oostenrijkse grens.
Twee weken geleden belde Bob: “Ik heb wat flessen wijn voor je die niet meer goed zijn. Om azijn te maken.”
“Laat maar komen,” zei ik.
En op een onbewaakt ogenblik had Bob ze bij ons gedumpt: plotseling stonden daar acht dozen met elk twaalf flessen Bordeaux uit 1998 in ons fietsenhok.
Zesennegentig flessen!
Dan moet je een azijnfabriek hebben. In ons vat gaan af en toe restjes rode wijn met een scheutje water. (Zie azijn maken.)
Ik vroeg hem of hij de zesennegentig flessen wilde, maar hij bedankte vriendelijk. Hij had nog genoeg flessen wijn om zelf weg te werken.
Na ampele overwegingen besloot ik zelf een SmartStill te kopen. Op de markt gebracht om gedestilleerd water te maken, doch het type Mark II kent een temperatuurregeling. Heel handig bij het destilleren van alcohol: Water kookt bij 100o C en alcohol bij 78,35o C.
Ach, en doe er ook maar een refractometer bij. Om het alcoholpercentage van het destillaat te bepalen.
Györújbarát
Een dag later had ik de spullen in huis. Alles in de auto net als de zesennegentig flessen wijn. We moeten wel met zijn tweeën naar Györújbarát, want binnen de EU mag je p.p. negentig flessen wijn meenemen. 1200 Kilometer slechts. Tien uur rijden. Nice aan de Middellandse Zee is verder weg. Alleen nog even oppas regelen voor hond, kippen, varkens, de moestuin, kuipplanten water geven, etcetera.
Destillatieproces
Het is kindseenvoudig. Het enige dat u voor ogen moet houden is dat water, en zeker warm water, verdampt. Hoe dan ook. Maar onder de pakweg 90o C verdampt er meer alcohol. Dus uit een eerste destillatieronde krijg je zeker geen 100% alcohol. Zij die hoge percentages wensen, destilleren twee of drie keer.
Er gaat vier liter in de tank, de buik van het apparaat. Dat zijn vijf flessen wijn. Dit wordt verwarmd, water- en meer alcoholdampen stijgen op, worden in het deksel met een ventilator gekoeld en drup, drup, het valt in een bijpassend tankje.
Volgens de handleiding duurt het ca. een uur voor de tank is opgewarmd en daarna twee à drie uur voordat het destilleren klaar is. Hoe lager men de temperatuur instelt, hoe langer het duurt.
|
10:30 |
aangezet, de temperatuurregelaar niet voluit gezet |
|
13:20 |
geen drup, naar max gedraaid |
|
13:45 |
drupt als een tierelier |
|
naar “tien over twaalf” gedraaid |
|
|
naar “vijf over twaalf” gedraaid |
|
|
15:00 |
we proeven een beetje, vangen wat druppels op in een glas. Pfew! Dat is sterk spul! |
|
18:00 |
drup……. drup-drup…… drup (………. = ca. 3 seconde) |
|
18:45 |
we zijn nieuwsgierig en testen het alcoholgehalte: 51%. Tot nu is er 530 ml geproduceerd. |
|
21:20 |
einde? Drup………………………………………….. drup |
|
weer iets opgedraaid, maar weinig effect |
|
|
22:00 |
uit |
De volgende ochtend is de inhoud van de tank nog warm. Wat er is achtergebleven is misschien twee of drie liter diepbruin meurend vocht.
Eindresultaat
We hebben uit vijf flessen wijn, tezamen 3,75 liter 780 ml destillaat gewonnen van 46%. (Hieruit blijkt dat tussen 18:45 uur en 22:00 uur meer water dan alcohol is gedestilleerd.)
De wijn bevat volgens het etiket 12½% alcohol. Dus zou je 468 ml pure alcohol mogen verwachten. 46% x 780 ml = 358,8 ml pure alcohol.
Waar is de rest: is deze al in zuren (azijn) omgezet, waardoor de wijn niet meer te drinken was? Is een deel toch verdampt en via de ventilator afgevoerd. En een deel zal nog wel in het residu van diepbruin vocht zijn achtergebleven.
Kosten/baten
De kosten van het proces, los van de aanschaf van de apparatuur, bedroegen 11,5 uur à 320 Watt = 3,68kWh = ca. € 1,00.
Deze wijn kende een consumentenprijs van ca. € 10 per fles. Er zijn er vijf ingegaan, dus € 50. Maar dat is niet eerlijk. Beter is het goedkope bocht te kopen bij de C1000 en die te destilleren. Als het iets van € 3 per fles kost, hebben we € 16 geïnvesteerd in ¾ liter spiritualiën met een alcoholpercentage van 46%. Of beter: een liter jenever kent 35% alcohol, dus als we ons eindresultaat met water tot één liter verdunnen, dan hebben we een percentage van 35,88%.
Refractometer
Eigenlijk is dit wel een gaaf optisch instrument dat werkt op basis van lichtbreking. (Als je in een bak water kijkt, zie je altijd een knik in het beeld. De breking. Alcohol heeft een andere brekingsfactor.) Met een pipet drop je een druppel vloeistof op het glaasje, klepje erop (op de foto het geval) en de vloeistof verspreid zich keurig egaal. En als ware het een verrekijker met een oculair, je kijkt erdoor en leest het alcoholpercentage af.Tweede destillatiesessie
Vijf flessen wijn per keer. Dan moeten we 19 x destilleren.
|
09:15 |
aangezet, temperatuurregelaar voluit |
|
10:30 |
drup, drup – de handleiding heeft ongeveer gelijk: een uur |
|
regelaar naar ca. “vijf over twaalf” gedraaid |
|
|
19:50 |
einde? Drup………………………………………….. drup |
|
We draaien de temperatuur niet meer op. Dan komt er verhoudingsgewijs meer water in, hebben we geleerd van de eerste sessie. |
Na ca. 10½ uur meten we meer dan een liter destillaat met een percentage van 42%, aldus de refractometer. Dat is stevige whisk(e)y!
Waarom we nu meer dan een liter hebben en gisteren niet….. geen flauw idee.
Als de resterende destilleersessies ongeveer hetzelfde resultaat hebben, dan tellen we dus globaal 19 liter stevige jenever met een kostprijs van – in dit geval omdat we de wijn hebben gekregen – € 19. Stel, dat dit verdund tot 35% ongeveer 22 liter oplevert. Een liter Olifant jenever, die overigens géén natuurlijke alcohol bevat, kost iets van € 12. Baat: 22 x 12 = € 264 minus € 19 = € 245. De SmartStill Mark II kost € 215. En de refractometer € 65. Nog één of twee keer destilleren en tel uit uw winst.
Nachtstroom
Met twee sessies per dag moeten we dus tien dagen in Hongarije verblijven. In het huisje in Györújbarát kennen ze geen nachtstroomtarief. Misschien überhaupt niet in Hongarije. We weten het niet. Maar een destillatieproces van tien uur is mooi overnight te doen.
EU vrij vervoer sterke drank
Mogen we wel 22 flessen jenever met twee personen door de EU vervoeren? Nee. Ja. Jee. Na: tien flessen destillaat met een percentage hoger dan 22% p.p. Dus we verdunnen het dan maar thuis. In Nederland.
Water kookt op 100°C, en niet op 1000°, en onder de 90°C verdampt er meer alcohol in plaats van onder de 900°. En een refractometer lijkt me nogal een duur spul om het alcoholgehalte te bepalen, een glazen alcoholweger (een soort vlotter met schaalverdeling) werkt zeker zo goed en kost enkele euro’s.
Ik hoop dat u begreep dat die kwestie van nulletjes het gevolg is van een conversie van het vorige content management systeem naar het huidige. Soms is automatisering gewoon dom. Voor het andere: dank voor de tip!
Ik heb zelf ook een smartstill II en heb ook (rode) wijn gedestileerd maar deze smaakte erg zuur,is dat ook bij jullie het geval? Bij het destileren van stookwijn(water,suiker,gist) is dit niet het geval.
Nee. Zoals je ziet hebben we oude wijn gebruikt. Het lijkt mij dat jouw wijn lucht heeft gehad en azijn aan het worden was toe je het ging destilleren. Kan dat? Ik heb er geen problemen mee gehad. Wil nog wel wat andere drankjes destilleren voor alcohol. Van die zogenaamde lokale kruidenbitters die je liefdevol cadeau krijgt, maar in feite allemaal hetzelfde alleen met een ander etiket.
Mooi verhaal over het zelf distilleren met de Smartstill Mark II. Ik had het eerder “marc” genoemd, toch? Ben al even op zoek naar zo’n Smartstill, Maar ik vind hem nergens voor minder dan 259.- Waar hebben jullie hem gekocht? Want 215.- klinkt een stuk aangenamer! En bedankt voor de tijdslijnen en instellingen. Erg praktisch. Ik ga het wat dichter bij huis doen.
Klopt. Ik zie nu ook dat ie 259 EUR is. Maar inmiddels zijn we wel zes jaar verder, hè. Wisselkoersen (Britse pond) en inflatie zullen wel hun bijdrage hebben geleverd aan de prijsverhoging.
je stookt wijn af en je gebruikt alle alcohol die er uit drupt. geen cuts dus van voorloop en naloop en erger nog die van de methylalcohol, die je beter niet drinkt. En in wijn zit die er zeker! onverantwoord en verkeerde info die je hier geeft.
In wijn zit alleen ethanol. Dus die gevaren die je noemt zijn er niet. Aldus (ook) een bevriende destillateur. Jij gaat uit van een natuurlijk gistingsproces van de suikers in bijv. bij granen (whiskey, jenever) en vervolgens het destilleren ervan. Bij die vergisting komen inderdaad meerdere soorten ‘alcoholen’ vrij die afgevangen moeten worden.
wijn is een vergistingsproduct van druiven ( inclusief schillen, pitten en steeltjes). laat nu net de pitten en de houtachtige steeltjes de bron zijn van methanol bij de vergisting. discussiëren tot het oneindige heeft geen zin. proef op de som nemen en uittesten zou ik zeggen.
Dan zou in wijn veel methanol moeten zitten. En dat is niet zo. Dan hadden we het allang moeten weten, want de notoire wijndrinkers zouden om die reden grote gezondheidsrisico’s lopen. Zoals de mensen die zelf op simpele wijze drank stoken. Maar interessant om het eens te testen.
Methanol vergiftiging gebeurt bij inname van bepaalde volumes. Niemand drinkt vijf flessen wijn op een avond leeg. Een distillaat waar de methylalcohol aanwezig is is een ander verhaal. Sta me toe te verwijzen naar het bekende fenomeen van halfblinde en volledig blinde grappadrinkers in de Italiaanse dorpjes. Zij kunnen het wel nog navertellen. Grappa is een distillaat bekomen van de most (schillen, steeltjes en pitten).
Dit is weer een heel ander verhaal. Grappa wordt gemaakt van druivenpulp. Dat laat men fermenteren en gaat het vervolgens distilleren. Dus dat is een apart proces. Ja, en dan zal de goede fijndistillateur bij de juiste temperaturen de slechte alcoholen afscheiden. De thuisdistillateur kan dat niet. Of doet dat niet. Maar dit verhaal gaat ook op voor whisky, genever en dergelijke.
Dat is wat anders dan de alcohol uit ‘over de top’-wijn distilleren.
In wijn zit inderdaad een flinke hoeveelheid methanol (met de m van moord), toch vormt dat geen probleem omdat de aanwezige ethanol (met de e van eten) de methanol neutraliseert. Wist je dat methanolvergiftiging soms wordt tegengegaan door ethanol te laten drinken?
Het is echter meer theorie dan praktijk omdat het slachtoffer vlug over de dodelijke hoeveelheid alcoholgrens gaat. Als je wijn distilleert moet je de voorloop wegkappen, zo’n 5%. Distilleer je gefermenteerd suikerwater dan hoef je niets weg te kappen.
Grappig. Of niet. In elk geval begrijp ik dat het bij rode wijn erg laag is, 50 mg per liter en dat de wettelijke norm 300 mg per liter is. Door te destilleren gaat de verhouding fiks omhoog. En als je het distillaat als borrel zou drinken (richting 40%), dan wordt het pakweg 4 x zo hoog. Inderdaad niet aanlokkelijk. Ik ga het nog een keer distilleren en doe de voorloop weg.
Dank allemaal voor deze reacties, het leidde ergens toe.