(Juridische) kantoren die rechten op het gebruik van foto’s claimen, worden fototrollen genoemd. Ze werken intimiderend, sturen meteen een concept dagvaarding en doen ongefundeerde beweringen, vermijden de waarheid en bluffen. Hun tactiek is om de vaak onwetende ontvanger stress aan te jagen en onzeker te maken, zodat deze capituleert en betaalt. Eventueel bieden ze een korting (een bedrag dat ze sowieso onterecht claimen).
Leestijd: 9 minuten die het waard zijn
Inhoudsopgave
Waar gaat het om
Even wat algemene achtergrondinformatie. Iedereen die op het Internet actief is, publiceert wel eens een foto. Als je die zelf hebt gemaakt, is dat geen probleem. Dan ben jij de maker, jij bent de eigenaar met alle rechten. Is de foto echter van een ander, dan moet je toestemming hebben. Of het moet uit het zogenaamde publieke domein zijn, zoals Wikimedia Commons. Maar ook dan moet je de bron en de naam van de maker vermelden. Er zijn fotografen die hun foto’s en de rechten daarop of uitoefening van die rechten, overdragen aan een bureau of agentschap. Die verkopen dan het gebruiksrecht op de foto. Het kan voorkomen dat je in al je onwetendheid en volkomen te goeder trouw een foto plaatst. Een aantal agentschappen maakt gebruik van bedrijven die met foto’s het internet af struinen: zoek en vergelijk. En bij een match ontvang je een brief met een claim voor het onrechtmatig gebruik. Hierbij worden absurde bedragen in rekening gebracht. En dat weten ze. Jij, de ontvanger, bent ondeskundig, geschokt, radeloos. Wat moet je doen? Betalen? Een advocaat in de arm nemen? Die is ook duur, dan is betalen misschien goedkoper. Enfin, deze juridische bureaus gebruiken allerlei verbale, intimiderende middelen. En wij, met onze website sinds 2005 (toen de wereld nog niet zo hufterig was) ontvangen een keer of twee per jaar zo’n claim. Tot nu toe zonder gevolgen, maar o, het kost altijd weer veel tijd.
Onlangs
Het is dus niet de eerste keer dat we met fototrollen te maken hebben, maar deze keer was men bijzonder hardnekkig en leugenachtig. Lees bijvoorbeeld ook eens ‘Publiek domein speelveld copyright claims‘.
Het verstoort het gebruikelijke werk en kost telkens vele uren aandacht (lezen, nazoeken, de wet erbij pakken, externe bronnen en deskundigen raadplegen en deze blog schrijven). In dit geval schatten we al gauw 40 uur.
Op 25 november 2025 ontvangen we een brief uit Frankrijk, gedateerd 18 november, van Aad van D. van RightsControl. Het is een herinnering, lezen we. We vragen waaraan we worden herinnerd.
Het betreft een claim voor het gebruik van een foto, meer dan tien jaar geleden. Het is een foto van gevulde stelen van de Japanse Duizendknoop in een schaal. Deze staat bij een recept in het boek Meine Wilde Pflanzenküche, van Meret Bisseger. Een Duitstalig Zwitsers boek, dat we ooit recenseerden.
Claim van € 1.520
Rights Control is een afdeling van Sucré Salé SAS – dat ‘zoet en hartig’ betekent. Sucré Salé SAS is “een agentschap voor fotoproductie en -distributie”, die zegt voor of namens StockFood op te treden, dat kennelijk het foto-assortiment van de Zwitserse fotograaf Hans-Peter Siffert heeft overgenomen. Men claimt € 1.520,00. Binnen vijf dagen te betalen.
We antwoorden vriendelijk dat het een heel oud bericht betreft, een recept uit een boekrecensie en dat we het subiet van de site hebben gehaald en aannemen dat het zo naar tevredenheid is geregeld. Niet dus.
Door de rechtszaak tussen ons en de Persgroep, in 2017, ontstond jurisprudentie: alleen de werkelijke geleden schade telt. In de wet staat geen boetebeding (dat is namelijk de 100% verhoging in deze claim), dus die veegt de rechter zo van tafel.
De foto kost bij StockFood, november 2025, € 20 voor gebruik op digitale media. Stel dat dat ook de prijs in 2015 was geweest, dan bedraagt de schade met rente op rente tussen de € 75 en € 105.
Met inbreuk persoonlijkheidsrecht doelt men er wellicht op dat de naam van de fotograaf niet was vermeld. Kosten (juridische) bijstand is twijfelachtig. Het is voor hen immers routinewerk: copy & paste.
Gewiekst
Eerst een paar feiten, dan wordt duidelijk hoe gewiekst fototrollen te werk gaan:
- De foto is in ons systeem op 17 juli 2015 geüpload. Dat ligt vast in ons content management system.
- Google Image Search bestaat sinds 2018.
- Het betreft een boekrecensie. En bij boekrecensies is het gebruikelijk dat er enkele afbeeldingen mogen worden overgenomen. Het komt ook voor dat de uitgever alle rechten heeft afgekocht.
- Voorin het boek staat © AT Verlag, de Zwitserse uitgever in Aarau. Dus daar berusten alle rechten.
- Als wij nu op de foto zoeken, verschijnt deze vier keer bij Google Image Search: 2 x Stockfood, 1 x MergenMetz, 1 x The Telegraph. De foto is dus niet courant.
Wij verdedigen ons met het feit dat het een boekrecensie betreft en dat we toentertijd de foto hebben gescand uit het boek. En dat er © AT Verlag staat en dat deze uitgever dus kennelijk alle rechten heeft, ook op de foto. Daar heeft men geen boodschap aan.
De heer Aad van D. van Sucré Salé durft te beweren dat onze bewering dat de foto uit 2015 expliciet onjuist is en dat de foto uit 2020 stamt. En beëindigt de communicatie. Is Van D. in de war of probeert hij ons onzeker te maken?
De Nederlandse jurist
Op 26 november 2025 ontvangen we van Douglas M., jurist bij Micta, een laatste sommatie en concept dagvaarding. Het bedrag blijkt verhoogd tot € 2.050. Waarom een dagvaarding? Wat is het geschil? Dat is o.i. nog niet vastgesteld. We mailen terug dat we zijn werkwijze als intimiderend ervaren. En omdat wij het deze tijd van het jaar druk hebben, stellen we voor het naar 2026 over te hevelen. Een foto van meer dan tien jaar geleden, die we bovendien hebben verwijderd, behoeft nu toch geen haast? Dat wordt geweigerd. M. wil doordrukken.
We schrijven: “Ik denk dat er sprake is van een ongelukkige samenloop van omstandigheden. AT Verlag in Aarau in Zwitserland heeft o.i. de rechten. Het boek, waaruit wij de foto hebben gescand, en wat we (toen) hebben gerecenseerd, is door hen in 2011 uitgegeven, dus zal de fotograaf het eigendomsrecht in 2010 aan AT Verlag hebben overgedragen. Indien u een andere mening heeft, dan zie ik graag het contract tussen (a) fotograaf en auteur en (b) fotograaf en AT Verlag van u, waaruit het tegendeel blijkt. Het boek heet Meine Wilde Pflanzenküche en is van Meret Bissegger. Hierin staat klip en klaar dat de rechten bij AT Verlag liggen. Bij recensies is het niet ongebruikelijk dat teksten en foto’s worden overgenomen ter promotie. Op onze website kunt u heel veel recensies terugvinden. En in dit geval spreken natuurlijk wel over heel lang geleden.”
Verbazingwekkende reactie
Douglas M. beweert dat onze foto een kopie van het origineel is. Dit is volkomen uit de lucht gegrepen en wellicht bedoeld om ons onzeker te maken?
En dat hij zegt dat de fotograaf nooit toestemming zou hebben gegeven, is een aanname. Geen bewijs. (Wij hebben 463 recensies op onze website staan.) Vreemd genoeg stuurt hij de contracten tussen fotograaf of Stockfood met AT Verlag, waarom wij vroegen, niet mee. Wel het contract tussen Siffert en StockFood uit 2007. Dat hadden we niet gevraagd.
Onze reactie is dat het zo niet opschiet en zolang de contracten tussen Stockfood of fotograaf en auteur en AT Verlag er niet zijn, weten we niet waar de rechten liggen en (dus) wat ons geschil is.
Vooralsnog even niet….
Douglas M. doet nog een laatste poging. Hij verlaagt de claim met 50% tot € 1.010, binnen vijf dagen te betalen en schrijft: “Inhoudelijk ga ik vooralsnog even niet in op uw stellingen, maar behoud mij het recht voor dat in een procedure alsnog te doen. Ik heb u een aanbod gedaan om het geschil minnelijk te schikken en dat is 5 dagen geldig vanaf 2 december.”
We beheersen de Duitse taal behoorlijk en zien twee interessante passages in het contract tussen de fotograaf en Stockfood:
De fotograaf heeft de rechten overgedragen voor de hele wereld, uitgezonderd Zwitserland. In Zwitserland regelt hij het zelf. We mailen M. de citaten. Tot op heden heeft Douglas M. noch Aad van D. gereageerd.
Het is gewoon een poging tot oplichting
Gezien de pogingen van Aad van D. en Douglas M. om de ontvanger, ons, in een val te laten lopen (het zou uit 2020 stammen, de afbeelding zou van het origineel zijn), gezien de ontwijkende reactie op de vraag om met de contracten te komen en het feit dat zij al van meet af aan al wisten dat het om een Zwitsers boek gaat van een Zwitserse uitgever (© AT Verlag, Aarau) en Zwitserse auteur en Zwitserse fotograaf, waarop Stockfood geen rechten kan claimen, is dit onzes inziens een ordinaire, intimiderende poging tot oplichting.
ACM
Wij melden dit bij ACM. De eerste reactie van ACM is dat dit een juridisch conflict betreft en dat ze zich daarmee niet inlaten. Maar het is geen geschil. Aad van D. (RightsControl) en Douglas M. doen alsof er een juridisch geschil is door vrij snel met concept dagvaardingen te zwaaien. Volgens ons is dit onderdeel van de tactiek, waar ze mee weg lijken te komen. We antwoorden dit aan ACM.
ACM reageert: “Zoals wij eerder ook hebben laten weten, valt uw melding niet binnen ons werkveld. Als u denkt dat er sprake is van (poging tot) oplichting dan kunt u een melding doen bij de politie. Mocht u een klacht hebben over een advocaat dan kunt u contact opnemen met de Nederlandse orde van advocaten.”
Douglas M. was advocaat, maar de laatste jaren niet meer. Waarom niet?
Het lijkt inderdaad een poging tot oplichting. Toch? Dus we gaan maar aangifte doen.
