Wij gaan elke dag voorbij aan de berm. Wij allemaal. “De berm is een landschapselement dat uitblinkt in bescheidenheid. Een strook grond waar mensen vooral aan voorbij gaan. Een plek die slechts aandacht trekt wanneer iemand er met een graafmachine kabelsleuven trekt [….]” Of natuurlijk als er opeens een zee klaprozen bloeit.
Dit boek is misschien wel een eerbetoon aan de berm, en vooral, hoe we bermen beter en mooier kunnen maken. Het bestaat uit een aantal bijdragen (essays noemen ze het) van diverse auteurs en een prachtig foto-verslag van maar liefst zestig bladzijden, van Rita van Biesbergen. Zij fotografeerde jaarrond de berm van de Weg van de Toekomst, de N329 bij Oss. Mooi!
Bijzonder leuk is de ‘Atlas van favoriete bermen’, die we achterin het boek aantreffen. Een aantal mensen, die het mogen weten, waaronder Joop Schaminée, vertelt wat en waar hun favoriete berm ligt.
Rest de vraag: Voor wie is dit boek? Uiteraard voor de geïnteresseerden in meer biodiversiteit. Maar het is ook voer voor ecologen, landschapsontwerpers, gemeenten, wegbeheerders en natuurlijk spoor- en waterwegbeheerders.
| Titel | Levende bermen – Over ecologie en architectuur van de wegbermen |
| Van | Tijs van den Boomen, Marion de Boo, Michel Heesen, Paul Roncken, Rita van Biesbergen |
| Uitgever | Uitgeverij Blauwdruk |
| ISBN | 978 9075 2719 80 |
| Verschenen | 8 december 2020 |
| Prijs | € 24,50 |
| Verkrijgbaar bij | Koop dit boek bij je lokale boekhandel van steen en cement. Of anders bij de webshop van een echte winkel, zoals deze. |
Nederland heeft het dichtste wegennet van Europa. Alle bermen van Nederland, dus inclusief langs het spoor en waterwegen, beslaan meer oppervlak dan Natura2000. Het lijkt een contradictie, maar bermen kunnen een veilige haven zijn voor veel plant- en diersoorten, vooral insecten, waaronder vlinders. Omgekeerd: een platgespoten of frequent gemaaide berm, draagt niets bij. Bermen verdienen dus onze aandacht. Het zijn de groene linten in ons landschap die gebieden verbinden. Bermen kunnen een belangrijke rol spelen in het Nationaal Natuurnetwerk, daar pakweg 30% van alle grond in Nederland in bezit is van de Staat of een lagere overheid.
Al in de jaren zestig van de vorige eeuw werd gewaarschuwd dat bermen onze aandacht behoeven, zo lezen we. Maar zoals dat in Nederland gaat: het duurt een generatie of twee eer het besef is ingedaald en er iets aan wordt gedaan.
En nu is er de Green Deal Infranatuur (2016, let op het woordgrapje). En als de berm een keer moet worden gemaaid, is er het project Van Berm tot Bladzijde. Gemeente Ede werkt daarin samen met papierfabriek Parenco om van bermgras papier te maken.
Toeval of niet, 2 november 2022 bezochten we Groene Waarden, waar allerlei groen materiaal geschikt wordt gemaakt voor gebruik, bijvoorbeeld compost, snippers voor paden, brandstof voor energiecentrales et cetera. Men was betrokken bij het project en vertekde dat het project is gesneuveld. Omdat Parenco door Smurfit Kappa werd overgenomen en er andere plannen speelden, omdat er een technische uitdaging was om de vezels goed voor papier te krijgen en omdat een grote papier-/kartonfabriek rekent op een continue aanvoer van het materiaal en niet alleen in maaitijden.
Op pagina’s 26 en 27 worden heldere aanbevelingen gedaan voor natuurvriendelijk bermbeheer in de praktijk. Die gaan we hier niet overnemen. Koop het boek, zouden we zeggen.
Wij vinden Levende Bermen een inspirerend boek dat door zo veel mogelijk mensen moet worden gelezen. De Berm! Het kan een fraaie tv-serie worden. Iets als Rail Away 🙂
Het foto essay van Van Biesbergen is ronduit een genot om door te bladeren. Menigeen wenst dat zijn tuin er zo uit zou zien
En dan de Atlas: Meer dan twintig van Neerlands mooiste bermen. En niet alleen langs de autowegen. Kortom, gewoon kopen dat boek.
