Bladaarde, bladcompost, bladgrond. What’s in a name? Het zijn verteerde herfstbladeren van de bomen die vruchtbare (pot-)grond maken. Vroeger was dit het materiaal om planten in op te potten.
Dit artikel is sinds 2007 een aantal maal bewerkt. Sommige foto’s zijn helaas oud en onscherper. Toen gebruikten we vuilniszakken, nu in onbruik geraakte afvalcontainers.
Laat gevallen blad in de borders en op de bedden gewoon liggen. We begrijpen dat het van paden of gras gebezemd of wordt geharkt. Maak daar dan bladaarde van.
Hoewel het bewustzijn voor turfvrije compost langzaam groeit, is prijs voor menig hobbytuinier nog steeds een belangrijke beslissingsfactor bij aankoop van tuin- of potgrond. En zo worden de Europese hoogveenvelden afgegraven. Met de gevolgen van dien. Het tegenargument dat wordt aangevoerd is dat door de Europese ontbossing gedurende de afgelopen anderhalve eeuw er een tekort aan blad is. Zo lusten we er nog wel een paar.
Maar er is niets mis met bladaarde, alleen dat het een jaar of twee duurt eer je het hebt. Maar het is makkelijk te maken.
Gebruik geen balderen die ‘eeuwig groen’ zijn, zoals dat van hulst, rododendrons, klimop enzovoorts. Die verteren nog trager: drie jaar of langer.
Potgrond
Bladaarde is uitstekend ongezeefd als mulch tussen de planten te gebruiken. Gezeefd, gemengd met wat scherp zand, is het een uitstekende potgrond. Of gebruik het om plantgaten te verrijken.
Halfrijpe bladaarde, dus dat al enigermate is afgebroken, kan in de aarde worden verwerkt. Of in de winter over kale aarde worden gelegd als afdekmateriaal (mulch).
Grasmaaier erover
De composthoop verteert materiaal door middel van wormen en bacteriën. Bladaarde is het koelere werk van schimmels. Het helpt als je voor het verzamelen met de grasmaaier over de bladeren gaat om ze zo kleiner te maken. Dan verloopt het ‘composteren’ sneller.
Verzamel het, bij voorkeur natte, blad en stop het in vuilniszakken. Is het te droog? Giet er wat water bij.
Een beetje aarde erdoor helpt voor de inbreng van schimmels, bacteriën en wormen. Het helpt ook als je er wat stikstof door doet (mest of bloedmeel of wat groen materiaal als grasmaaisel), want verteren “vreet” stikstof. En wat gewone aarde.
Bind ze dicht, prik er wat gaten in voor de beademing en zet ze ergens in de schaduw weg en wacht. Twee of drie jaar.
(Deze zakken zijn in het vroege voorjaar van 2008 gevuld met blad dat in de moestuin is gevallen.)
Het blad van bomen verteert langzamer dan afvalmateriaal van planten dat op de composthoop terecht komt. Vandaar dat een aparte hoop – of vuilniszakken – handig is.
Oude containers
Oude vuilcontainers zijn ook perfect. Boor voor de beluchting veel gaten in de zijkanten en bodem. Vul de bak met bladeren, meng er in lagen wat zand doorheen. Deksel dicht en wachten. Af en toe wel nat maken.
Niet zuur
Men denkt dat bladaarde zuur is. Dit is absoluut niet het geval. Bladaarde is voedselrijk en het verhoogt de vochthoudendheid van de tuingrond. Alle bladeren zijn oké. Eikenblad bevat nogal wat looizuur en verteert langzaam. Dat geldt ook voor blad van es, esdoorn, vlier, els, wilg, kastanje, linde en beuk. En magnolia. Heeft u hier veel blad van, dan duurt het proces minstens drie jaar.
Zuur
Blad van groenblijvende planten als hulst, klimop, coniferen duurt heel lang om te verteren, dus die beter niet. Maar wel blad van naaldbomen. Ze hebben ook wat langere tijd nodig om te verteren, maar leveren wel fijne grond. Houdt ze apart van de andere bladen, want dit wordt zure bladaarde. Ideaal voor zuurminnende planten als heide, blauwe bessen, camelia’s, rododendrons en azalea’s.
Ligine
Bladeren bevatten tot wel 80% van de voedingsstoffen die een boom opneemt. Maar als het blad sterft, vloeit het meeste terug in de boom. Wat overblijft is het stofje lignine. Lignine fungeert als een buffer voor extreme mineraalpieken in de bodem – het houdt de voedingsstoffen in reserve. (Dit is dus gewoon onderdeel van de boom.) Maar lignine is ook de vezel die de celwanden van de bladeren maakt. Het verteert dus langzaam. U moet hier dus wel rekening mee houden
Laag in lignine (en meer calcium dan stikstof): es, kers, iep, linde, esdoorn, populier en wilg
Hoog in lignine (en meer stikstof dan calcium): beuk, berk, eik, tamme kastanje, magnolia, haagbeuk
Door wat gras tussen het blad te mengen kunt u het stikstofgehalte verhogen.
Bladhoop
Als je een forse tuin hebt, kan je meerdere bladhopen maken, in plaats van vuilniszakken of containers te gebruiken. Meng er dan ook wat stikstofrijk materiaal door en dek de hoop af met een laagje grond.
Meer weten
Kijk hier eens op ‘Leave the leaves alone‘
