Het zaaiseizoen is nog lang niet over. Het duurt minstens september en later. Velt heeft sinds kort een leuk boekje in spiraalband, de Moestuinkalender. Per maand wordt op weekniveau aangegeven wat er moet gebeuren.
Per week is met een rode stip aangegeven wat er met groenten of kruiden moet gebeuren. Met een groen pijltje wordt nadere informatie of een klus geduid. Af en toe staat er een recept in of een advertentie voor een van de andere boeken van Velt, waaronder het onmisbare Handboek Ecologisch Tuinieren.
Iedere moestuinier, zeker de beginner, zoekt houvast. En Velt zou Velt niet zijn als ze niet de helpende hand biedt. We hadden in eerste instantie de indruk dat dit boekje juist voor de beginner was gemaakt. Doch er staan redelijk wat termen en begrippen in die je pas herkent als je meer ervaren bent. Wat niet wegneemt dat dit boekje ook heel handig is voor de beginner. Het helpt hen op weg en is voor de ervaren rot een geheugensteun. In onze eigen zaai- en plantschema werken we ook op weekniveau. Eigenlijk op halve maand, want je weet niet van tevoren hoe het weer zal zijn.
We passen dit schema elke winter aan op basis van wat we komend jaar willen telen. (Dus slechts wat kleine veranderingen.)
In dit Velt-werk staat dan ook in week 1 van januari: ‘Stel je teeltplan op, of pas het aan. Denk ook aan tussen- en nateelten, zodat je de grond bedekt en productief houdt.’
Voor een luttele vijf euro kunnen leden en niet-leden het boekje kopen. Maar alle waar naar zijn geld. De Moestuinkalender vereist hier en daar dus enige aanvullende kennis, want ze is louter instructief. ‘Knolvenkel, zomerteelt: pl vg tot begin augustus’ staat er in week 1 van mei. De Zaaiagenda van Hans van Eekelen is op dit vlak beduidend uitgebreider, geeft o.a. informatie over zaaidiepte, bodemtemperatuur, kiemtijd, rassen, een foto en dergelijke
| Titel | Moestuinkalender |
| Van | Lieven David, tekeningen Mme Zsazsa |
| Uitgever | Velt |
| ISBN | 978 94 9290 7004 |
| Verschenen | maart 2018 |
| Prijs | € 5,00 |
| Verkrijgbaar bij | Bij de boekhandel of gewoon bij Velt in de webwinkel bestellen. |
Het is ontegenzeggelijk, ook voor iemand die vrijwel zijn hele leven al moestuiniert, een informatief boekje. Zeker gezien de prijs. Als redacteur is Lieven David vermeld, doorgewinterd moestuinier en deskundige van Velt. We denken dat het boekje vanuit zijn eigen praktijkervaring is samengesteld. Zij die een volkstuin hebben, weten dat iedere moestuinier er wel een handvol eigen-wijsheden op na houdt. Vraag nooit drie ervaren moestuiniers om advies, je krijgt drie totaal verschillende antwoorden.
Hoewel er een heuse Taalunie is (Nederland, België: Vlaanderen en Brussel), is bepaald woordgebruik typisch Vlaams of typisch Nederlands. Velt is een Vlaamse beweging die inmiddels al behoorlijk groot is in Nederland. Wij zijn al jaren enthousiast lid en gewend aan de Vlaamse begrippen, zoals dat met serre een kas wordt bedoeld, dat voor hen snijbiet warmoes heet en meer van dat. Maar de grens vervaagt, we constateren met tevredenheid dat in de Moestuinkalender witlof staat geschreven, in plaats van witloof.
Even bladeren: In week 1 van mei – niet geheel ontoevallig gekozen – staat de tip (groen pijltje): ‘zaai/plant sla en andere snelgroeiende groenten tussen je staakbonen’. Dan moet je al wel de bonenstaken hebben neergezet en de bonen gelegd, denken we dan. Maar gelukkig, daaronder staat (rode punt): ‘staak prinsessenboon: z vg tot half juli’. En hoe zit dat dan met het wisselteeltschema als we bladgroenten tussen de bonen en erwten planten? Dit soort tips brengen mij in verwarring.
Hoewel de afko’s vrij snel onder de knie te krijgen zijn (z = zaai, vg = volle grond, de term voor buiten in de tuin), had het de Moestuinagenda zo veel makkelijker gemaakt als onder aan elke bladzijde staat wat nu op pagina 4 staat. De ruimte is er, want uitgezonderd deze eerste week van mei, haalt geen enkele weekoverzicht de onderkant van de pagina.
Trouwens, weet iedereen dat prinsessenbonen een ander woord is voor sperziebonen? En dat bataviasla (ook) ijsbergsla is.
In de tweede week van mei staat de tip ‘Buig bij jonge fruitbomen de gesteltakken af.’ Uh? Nu is het een moestuinkalender en okay, in menig moestuin staat wel een fruitstruik. Wat zijn gesteltakken? Vernoemd naar Leo Gestel? Neen, lees hier. En eigenlijk weten we het wel, want wij hebben ook de takken van onze appelbomen ooit afgebogen. Het begrip gesteltak is een vakterm. Een moestuinier die er enkele fruitbomen op na houdt, buigt deze maar een keer af. Woord vergeten.
10-10-10-10
Tien oktober tien centimeter diep en tien centimeter uit elkaar. Dat is de gouden regel voor knoflook, zo hebben we ooit van Taco IJzerman geleerd.
In de Moestuinkalender staat in week 1 van oktober geen knoflook, daarna ook niet. In week 2 van november vinden we ‘knoflook, herfstplanting: laatste pl vg’. Terugbladerend zien we in week 1 van september ‘knoflook, herfstplanting: pl vg tot half november’.
Volgens ons wisselteeltschema volgen de wortelgewassen (waar wij ook de alliums – ui, sjalot en knoflook tussen planten) de vruchtgewassen. Maar in de eerste week van september staan er nog ruimschoots pompoen, courgette en meer van dat. Tien oktober zijn die zo’n beetje geruimd en kan er al wel knoflook worden geplant. We zeggen niet dat Lieven David ongelijk heeft. Maar het is wel wat we bedoelen met dat iedere moestuinier zijn eigen wijsheid heeft.
Meer van Velt
Via de Velt-website kunt u ook een enorme spreadsheet met zaai- en plantinstructies op weekniveau downloaden of de moestuinkalender als pdf, die er overigens heel anders uitziet dan het gedrukte boekje.
De spreadsheet is o.i. weinig handig, in een ogenschijnlijk ondoorgrondelijke volgorde is per gewas aangegeven wanneer ze gezaaid, uitgeplant en geoogst kunnen worden. Vermoedelijk is het per gewasgroep gedaan, maar alleen bovenin staat ‘bladgewassen’.
De moestuinkalender als PDF geeft op dag van de maand aan wat je kunt doen. Dan is een gedrukt boekje als Moestuinkalender toch handiger.
