non*fish*a*li*cious

Een kookboek met een vreemd smaakje

We moeten beter en meer liefdevol met onze zeeën en oceanen omgaan. Vandaar een kookboek met de smaak van vis, maar zonder vis. (En zonder vlees.) Het boek ligt al een tijd op de plank en nu heb ik de moed gevonden erover te schrijven.

Hoewel het idee erachter uiterst sympathiek is, vind ik het een boek zonder veel toegevoegde waarde. Sterker nog: het is niet gespeend van reclame (sluik en de laatste veertien pagina's openlijk: advertenties.) De recepten zouden in elk ander (vegetarisch) kookboek kunnen voorkomen. Er zijn immers genoeg gerechten zonder vis of vlees. Of het is dat ze een drager vormen voor de boodschap, die in de eerste vijf of zes hoofdstukken door diverse schrijvers wordt verkondigd. Maar dan is het wel een kostbare verpakking. En in veel gevallen ontbeert die boodschap de diepgang die je dan zou verwachten; althans, die ik verwacht.

Wat men lijkt te beogen is vis te bannen, maar het viseffect wel te behouden: met wieren of kelp voor de zeesmaak en tofoe of tempeh voor structuur.

Het Unieke Zeewierkookboek kost € 8,95. Ik vermoed dat iemand die zich in het koken met wieren wil verdiepen, daar misschien meer aan heeft. En anders kijkt u op zeewierwijzer of andere websites. Als u Sea Fist Foundation, de initiator van dit boek, een warm hart toedraagt, wordt dan donateur. Daar hoeft u dit boek niet voor te kopen.

Courgettesoep met zeewiersalade

Zij maakt een courgettesoep met courgettes, aardappelen, ui en groentebouillon (op basis van blokjes). Geen knoflook. Daar wordt op het laatst de zeewiersalade door geroerd.

Eiwitrijke zeewieren

Willem Brandenburg en Martin Scholten zijn verbonden aan Wageningen UR. Scholten is directeur van IMARES, dat zich met 'strategisch en toegepast marien ecologisch onderzoek' bezighoudt, Brandenburg richt zich op zilte teelten: zeeboerderijen. Het kweken van wieren. In een bescheiden bijdrage, een hoofdstuk van krap anderhalve pagina, wijzen ze er op dat we al in diverse verschijningsvormen zeewieren eten. En dat ze een fraai en hoogwaardig eiwitgehalte hebben (25% van de droge stof).

Een mens heeft 50 gram eiwit per dag nodig. Hoeveel zeewier moet je daarvoor eten? Volgens ons dekken de recepten in dit boek die behoefte niet.

In dit stuk op de website van WUR, zegt Brandenburg dat we heus niet onze eigen knapperige kropsla hoeven te vervangen door een bord slappe zoute zeesla. Integendeel: 'Zeesla kun je bij uitstek inzetten in een geïntegreerd systeem met visproductie. Veel visteelt gebeurt nu op basis van eiwitten uit vismeel. Daarvoor heb je uiteindelijk minstens tweemaal zoveel kilo's wild gevangen visjes nodig als je er uiteindelijk aan kweekvis uithaalt. Maar de eiwitten uit zeesla zijn ook heel hoogwaardig. Daar kun je ook kweekvis mee voeren.'

In het hoofdstuk 'My Oceans Supermarket' (waarom in het Engels?) schrijft Lisette Kreischer zelf dat zeewier de basis is van dit kookboek.

Vette vis met chemisch afval

Wieren of kelppoeder en tofoe of tempeh moeten de vissmaak en -structuur vervangen.

Het boek is in opdracht van Sea First Foundation door Lisette Kreischer c.s. geschreven. Lisette, vegetariër, verhaalt er over. Sea First Foundation is een in 2009 en 2010 respectievelijk in Nederland en België opgerichte stichting die '….streeft naar een wereld waarin de mensheid de oceanen erkent als essentieel voor al het leven en actie onderneemt om deze te beschermen en te koesteren.'- zoals ze haar missie zelf omschrijft.

Het voorwoord in het boek is van Dos Winkel, die als 'ondervoorzitter' wordt betiteld. Hij schrijft o.a. dat 'de zeeën worden al sinds het begin van de industriële revolutie ernstig vervuild met tienduizenden (!) chemische stoffen, waarvan een groot gedeelte ook is terug te vinden in vis.' En vervolgens dat wij, mede op advies van artsen, veel vette vis eten, terwijl die kwalijke stoffen juist in het vet worden opgeslagen.

Dus stop met vis eten. Om die reden? Of alleen zeevis? En is kweekvis oké? En wat doen we aan de vervuiling van de oceanen? Winkels wijdt in een ander hoofdstuk nog uit over de omega-3-hype in de voedingswereld, maar de echte vragen worden niet beantwoord.

Steamed Fishless Seitan

Tja. Amanprana als ook Bertyn zijn merken waar Chantal Voets en haar Noble House – hoe zullen we het zeggen? – heel nauw bij is betrokken. Zie het potje "subtiel" op de achtergrond in de foto.

Verwarm de oven voor op 180 graden C. Neem per persoon een vel aluminiumfolie. Vul dit met een laagje van de fijngesneden prei, ui, broccoli en tomaatjes. Leg op dit bedje een plak seitan. Leg er een blokje kokosolijf op, garneer met kappertjes en maak af met een scheutje wijn en citroen. Doe er flink wat viskruiden en verse basilicum op en breng op smaak met een snuf zout. (Wij vragen ons af hoe je dit, in dit stadium, nog op smaak kan brengen, maar oké, niet zeuren.)
Plaats de pakketjes – we gaan ervan uit dat het dichtgevouwen wordt – in de oven en laat een dik kwartier stomen.

Serveer. Met brood of gestoomde aardappeltjes.

Toeval? Ongepaste reclame?

En voor dit alles betaalt u twintig euro.