Filip Fransen presenteert een verfrissend boek met een visie over groene economie, duurzaamheid en een zeventigtal seizoensgebonden recepten.
Toen ik het boek opende sloeg ik een kreet van enthousiasme. Dit boek past bij ons: Koken met de seizoenen en groen, groener, groenst proberen te leven. De thema’s die Filip aanhaalt zijn ook onze thema’s. Dus voor ons niet allemaal nieuws. Misschien wel voor u. En gezien de prijs een perfect boek om cadeau te geven aan lichtgroene vrienden en kennissen. Zij die misschien wel willen maar nog niet weten hoe groener te koken. Voor hen is het een behoorlijk compleet boek.
| Titel | Wat de pot schaft |
| Van | Filip Fransen |
| Uitgever | Davidsfonds Uitgeverij |
| ISBN | 978 90 5826 793 1 |
| Verschenen | Juni 2012 |
| Prijs | € 19,95 (€ 22,50 volgens de uitgever) |
| Verkrijgbaar bij | Alle boekhandels en indien u online wenst te winkelen, raden we de Libris-webwinkel aan. Gewoon omdat die betere service heeft dan die grote drieletterige. En geen verzendkosten. |
Leuk en inspirerend
Dit boek zou zeker bij Jumbo, Plus of Albert Heijn te koop moeten liggen.
De recepten zijn leuk en inspirerend. Maar voor de al behoorlijk groene mens bevatten de maatschappelijke thema’s die Fransen op tweederde van het boek aanhaalt onvoldoende diepgang. Gelukkig betreft dit maar een handvol pagina’s. Doch de weifelende dagelijkse supermarktbezoeker zet hij hiermee aan het denken en trekt hij ongetwijfeld over de streep.
Recepten met de maanden van het jaar
De recepten zijn ingedeeld in:
- amuses en hapjes
- kleine keuken
- grote keuken
- desserts
- en een hoofdstuk over groenten en fruit bewaren (inmaken, inleggen e.d.)
Bij elk recept is aangegeven voor welke maanden van het jaar het geldt, zoals bij de asperges met dennenboomscheutjes en tuinbonen (zie afbeelding, uitgelicht). Daar is mei en juni aangegeven.
Oké, er is heel veel eetbaar, maar dennenboomscheutjes…. dat is nieuw voor ons. In onze moestuin is de aspergetijd voorbij. Maar ze liggen nog volop in de winkels.
Ga het bos in! Scoor wat denneboomscheutjes en maak dit recept:
Asperges met dennenboomscheutjes en tuinbonen
Dubbel doppen van tuinbonen is ze kort koken (gaar mag) en dan het velletje nog eens verwijderen.
Plet de eieren en meng met peper en zout. Stoom de asperges met de ui en de dennenboomscheuten. Dit duurt pakweg 15 minuten, al naar gelang de dikte. (Asperges met een beet zijn lekkerder dan die slappe dingen. Vinden wij.) Haal de asperges enzovoorts uit de stoommand en bewaar even in een keukenhanddoek. – Waarom? Vragen wij ons af. – Verdeel de asperges, uiringen en dennenboomscheutjes met de dubbelgedopte tuinbonen over de borden. Afwerken met ei en olijfolie.
Wat te doen met de overtollige courgettes?
Veel van de recepten zullen we eens maken. Likkebaardend lezen we bijvoorbeeld skrei metpompoen en hazelnoot (maart), eend met prei en gegrilde peer (augustus t/m februari). Hé, natuurlijk Gentse waterzooi (alle maanden uitgezonderd januari). En wat dacht u van gepekelde daslookknoppen, saus van gebrande(knof-)look een lamsschouder. En daar gaan we over naar het laatste hoofdstuk: groenten en fruit bewaren. Hier worden geen daslookknoppen gepekeld, wel kruiden in het algemeen en citroenen.
Confituur van courgette en gember
Kook het geheel een laat het een uurtje pruttelen. Steriliseer de potten en de deksels (wij doen dat in kokend water) en doe de hete confituur er in. Het deksel erop draaien – Heet! Heet! – en omgekeerd wegzetten en af laten koelen.
Het kan groener: Een uur pruttelen lijkt ons lang. En wij maken geen gebruik van geleersuiker. Wij gebruiken ruwe rietsuiker of oersuiker en marmello als geleermiddel.
Maatschappelijke thema’s
Niet voorin, niet achterin, maar ongeveer op tweederde benoemt Filip een twaalftal maatschappelijke thema’s die met ons dagelijks eten te maken hebben. Zoals Slow Food versus fast food. En dat laatste niet in termen van McDonalds of Burger King, maar juist de massaproductie van voedsel. Of ‘Terug naar de natuur’ – dat spreekt ons aan: ons MergenMetz-motto is immers al een jaar of tien ‘Terug naar de wortels’. “Ooit al gehoord van pisenlit (molsla), biet of rammenas?” schrijft Fransen. Het gaat ons wel wat ver om biet onder de vergeten groenten te scharen. ‘t Zal de man zijn enthousiasme wel zijn – of in Belgische winkels liggen geen bieten. Dat kan. Dat weten we niet.
‘Ooit al gehoord van pisenlit (molsla), biet of rammenas?’ Het gaat ons wel wat ver om biet onder de vergeten groenten te scharen.
In ‘Welvaart zonder groei’ haalt Fransen een heikel onderwerp aan. Jaren geleden – ik meen 2005 – woonde ik een lezing van emeritus hoogleraar economie prof. dr. J.J. Sijben bij. Het ging over de opkomst van China, de achteruitgang van Europa, enzovoorts. Iemand stelde de vraag: “Waarom hebben we economische groei nodig? Is het niet genoeg? Is nul niet goed voldoende?” Hij moest het antwoord schuldig blijven. Fransen schrijft over het juk dat de boeren dragen omdat het telkens meer voor minder geld moet zijn.
Het zet aan tot denken. En dat is belangrijk. Want het zijn moeilijke onderwerpen. Zo behandelt hij het gezeul met eten over de wereld ‘Het kost ons kilometers’, defood milesem>, op iets meer dan een halve pagina. Maar als je echt met Kerst sperziebonen wilt eten, dan kunnen ze beter uit Egypte “vers” worden ingevlogen, dan uit de diepvries komen. Zo zijn kastomaten uit de Lage Landen minder milieuvriendelijk dan import uit Spanje. Dat behandelt Fransen niet. Eet seizoensgebonden. Dat is de enig juiste weg.
Kalenders en keurmerken
Ah! En ook heel handig: wanneer is wat te verkrijgen. En is het dan ook oké?:
- Groentekalender
- Fruitkalender
- Viskalender, met aanbevelingen voor de prima keuze
Zo’n beetje alle relevante keurmerken passeren kort de revue met een omschrijving waar ze voor staan. Je ziet gelijk hoe moeilijk het is. DeViswijzer verandert met het jaar. Dus de prima keus voor nu is misschien over twee jaar beter te vermijden. De heek staat bij ‘te vermijden’. Bij ons maal bij de Goede Vissers kregen we heek.
Maar daarom is het boek niet minder. Zoals gezegd: een uitstekend cadeau voor lichtgroene mensen die groener willen koken.
Identiteitscrisis?
In een tijd die gekenmerkt wordt door twee sterke stromingen: globalisering en steeds intensievere landbouw met gentech versus biologisch en eten met de seizoenen, lijkt dit boek aan een identiteitscrisis te lijden. In elk geval voor wat betreft de keus van de cover. Deze troffen we aan op het Internet:
 |
 |
 |
|
Uiteindelijk is het dus de linker cover geworden.
|
||
