De Bio Beurs is een gemoedelijke en leuke beurs voor de biologische sector. In principe is het voor bedrijven en zelfstandige ondernemers, maar ook als consument is het er aangenaam toeven. Er kan alleen niets worden gekocht – op een zak friet na.
Andere jaren gingen we als bezoeker, dit jaar waren we zelf aanwezig met ClearChox (onze andere hobby) om de biologische winkels en groothandels te interesseren voor werkelijk goede chocolade – dus ver boven fairtrade en bovendien van hoge kwaliteit.
De shake out in de biologische sector vangt aan
Over het algemeen valt het dat producenten trots vertellen dat ze aan bedrijven als Ekoplaza (supermarkten van groothandel Udea) en Estafette (supermarkten van groothandel Odin) leveren. Alsof dat een kwaliteitindicatie is. Als wij een biologische winkel zouden drijven, zouden we juist niet datgene willen voeren dat de supermarkt ook heeft. De shake out is immers gaande. Dat is ons onlangs door een ervaren winkelier bevestigd. Genoemde groothandels hebben hun stellingen met eigen supermarktketens ingenomen en traditionele supers als Albert Heijn, Jumbo, Spar, Plus, maar ook Lidl en Aldi voeren steeds meer biologische producten. De voedselgigant Wessanen heeft jaren geleden al die strategische keus gemaakt. (Ook met een ruime stand en duizend-en-één merken aanwezig op de Bio Beurs.) De biologische winkel gaat nu dezelfde weg als de zelfstandige bakkers toen de supermarkten “vers” gebakken brood gingen verkopen. Alleen de goede bakkers, die zich onderscheidden in kwaliteit en bijzondere producten, hebben overleefd.
Dit gezegd hebbende, maken we een wandeling over de beurs.
Ruwe bolster, blanke pit en andere zaden
De Bolster is een enthousiaste handelaar in biologische zaden. Voor consument en grootverbruiker. Wij nemen elk jaar wel wat van hen af. Wij vinden het een vriendelijk bedrijf. Dat straalt ze uit, zo zijn de mensen. Op de stand zijn Frank Vosselman en Annemarie Kruize aanwezig. Vosselman vertelt dat ze zeven hectare eigen land hebben voor zaadwinning en driehonderd hectare op contractbasis. Uiteraard ook in Zuid-Europa.
Zilte landbouw
Min of meer tegenover hen is de stand van Texel, zoals we het voor het gemak noemen. Marc Foods is het merk van Marc van Rijsselberghe, die zich bezig houdt met de zilte landbouw. We spreken Ellen van Straten en zij richt zich specifiek op zeekool – dat het ook ver van de kust, zonder zout, uitstekend doet. Van Straten legt uit dat het nog een hele toer is om zeekool als nieuwe groente in het (restaurant-)circuit te introduceren. Van zeekool worden met name de gebleekte scheuten gegeten. Bleken gebeurt, ook op Texel, in het donker. Zoals witloof en, in Groot-Brittannië, rabarber.
Grutjes!
Wij ontbijten regelmatig met havermout van De Halm. Dus stoppen we bij de stand. We zien een pak havergrutten staan: dat blijken verknipte haverkorrels. Het voorstadium van havermout, want als ze worden gewalst ontstaan de vlokken die we kennen. Die grutten gaan nu ook een zelfstandig bestaan als consumentenproduct krijgen. Ze kunnen ook voor pap worden gebruikt – dat maakt het steviger – of in brood, of voor zelfgemaakte granola al dan niet in müsli.
De Consequente Biobakker kenden we al van andere gelegenheden. Ze zijn net over de grens in Duitsland gevestigd, maar denken grenzeloos regionaal. Hoezo consequent? Joachim Seidel legt uit dat ze consequent zijn als het gaat om de relatie met de boeren, dat ze consequent zijn in het geen of minder gebruik van toevoegingen, dat ze alles uit de regio halen en al 35 jaar bestaan. Het bedrijf telt vijftig medewerkers en levert aan diverse biologische winkels in Nederland en Duitsland.
Eine typisch deutsche Käse?
Soto! Deze Duitse producent kennen we van ons bezoek van vorig jaar. Vegetarische snacks. De heer die de proefstukjes bereidt zegt zelf geen vegetariër te zijn. Maar wel matig met vlees. De quinoa nuggets zijn helemaal oké – ze doen sterk denken aan deze hamburger. De Kreta stick is vet. Dat komt door de Käse, wordt ons uitgelegd. Waarna het gesprek gaat over welke kaas nu eigenlijk typisch Duits is.
“Gouda. Edam,” zegt de dame.
“Nee,” antwoorden we, “Dat zijn Nederlandse kazen. Jullie kopiëren die. Maar wat is authentiek Duits? Zoals camembert, Parmezaanse kaas, Roquefort.”
“Emmentaler,” roept de man.
“Nein, Mensch, das ist doch aus der Schweiz,” corrigeert ze hem.
Ze komen niet verder dan Bavaria Blu. (Ongetwijfeld een moderne kaas waarbij blauwschimmels zijn geïnjecteerd – thuis gekomen googlen we: anno 1972.)
De ballen van Nel en Jonathan
Nel Schellekens gaf een ‘van kop tot kont’ optreden van drie kwartier. Ze is er om bekend dat ze in haar restaurant De Gulle Waard niets weggooit. Dus ja, u kunt daar ook de testes van een dier krijgen geserveerd. Eind 2016 stoppen Henk en Nel met het restaurant, maar ook nadien blijft ze zeer actief in de wereld van de verwaarding van allerlei mooie producten.
Voor deze gelegenheid had Nel samenwerking met De Veldkeuken (brood) gezocht. Die hadden met de Kuná chocolade van ons ClearChox fabuleus lekkere brownies gemaakt, pain au chocolat en een soort taartje, een gallete, of hoe heet dat?
Iets achter de demokeuken op het Food Plein (rare naam overigens) stond Jonathan Karpathios met zijn ballen. In dit geval prijswinnende bieterballen. En het moet worden gezegd: ze zijn wel héééél erg lekker. Dat wordt gegarandeerd een hit.
Kaas en vlees
La Trappede Nederlandse abdij Koningshoeven is vooral bekend is van dit bier) was op de eerste dag van de beurs bescheiden aanwezig. Het bier kenden we al, maar de kaas blijkt ook van bijzondere klasse.
Ernaast is de stand van St. Hendrick – zo wordt het geschreven – , een bedrijf dat zeventig verschillende producten biologische vleeswaren maakt. En ja, ze leveren ook aan Ekoplaza.
“Het bedrijf is in 2006 gestart en we beginnen nu een beetje bekend te worden,” verklaart Bert Ruijgrok in slagersuniform. Hij houdt een plakje bio kipfilet voor.
“Biologische kip is haast niet te betalen, hoe is dat met deze vleeswaar?”
Uitgelegde kippen krijgen een enkeltje
St HendrickHet blijkt gemaakt van uitgelegde kippen die als Biomeerwaarde Kip door het leven zijn gegaan. Dat is een eierenconcept, maar ook Biomeerwaarde hennen worden ouder en houden op een goede dag op met leggen. Die verdienen dan een enkeltje Sint Hendrick. De kipfilet plakt dankzij het eigen eiwit dat in het vlees aanwezig is. (Bij de productie van gangbare vleeswaren – zoals ham – wordt gebruik gemaakt van een “voedsellijm”.) De toepassing van nitrietzout blijft een punt van discussie. Ruijgrok zegt dat ze het doen uit het oogpunt van voedselveiligheid (bacteriewerend/-dodend). Niet omdat het vlees zo mooi roze of rood blijft.
Ja, ja….
In het begin gebruikten de slagers van De Groene Weg geen nitriet – hun vleeswaren waren bruin. Maar de consument wilde een roze plakje ham, dus zwichtte De Groene Weg. En ook Frans Kaijser, een door ons zeer gewaardeerde vakman, noemde het gebruik van nitrietzout als bacteriedoder ‘onzin’.
Kokoswater
Kokoswater van Dokter of doctor Martin intrigeert ons. Op de mintgroene helder verlichte stand is het niet druk. Dr. Antonio Martins Coco Juice Het is een Duits merk, de oprichter is Braziliaan en het cocoswater komt, in drums en bevroren, van Sri Lanka en de Filippijnen. Naar Nederland en dan direct door naar Nürnberg, waar het zonder dat er lucht bij komt in pakken gaat. Een literpak kost € 4,95 in de winkel. Er zitten veel mineralen in en weinig calorieën.
“Isotoon,” legt de vertegenwoordiger uit. “Lichaamseigen en daarom wordt het makkelijk opgenomen.” We hebben onze bedenkingen erbij. Okay, in Ecuador dronken we het ook. Maar dan koop je langs de weg een kokosnoot, maakt er een gat in en drinkt het nogal wee smakende vocht met een rietje. Biologisch of niet, moeten we dit spul van de andere kant van de wereld naar hier halen? Hebben we geen alternatieven in Europa?
Bij De Traay voeren we ons welhaast traditionele gesprek over de biologische certificering van Nederlandse honing. Of eigenlijk: geen certificering. Het is in ons land te vuil. Maar er is nieuws: er zijn nu vijf gebieden aangewezen waar in een wijde omtrek van minstens drie kilometer geen industrie en geen snelweg is. Een ervan is Texel. Na een omschakeljaar moet uit deze streken de BIO gecertificeerde Nederlandse honing komen. Gokje: 2018? Elders lopen we langs een doos met hommels die als bestuivers worden verkocht. Hommels zijn over het algemeen betere bestuivers dan bijen, maar ze genieten minder aandacht. We winnen er geen honing van en er is geen hommel-imker.
De Smaakvrienden van Angélique Schmeinck
Terug op het Eet Plein geeft Angélique Schmeinck een wervelende Smaakvrienden show. Op onnavolgbare wijze weet ze helder te maken hoe smaken moeten worden gecombineerd. Op een tafel heeft ze een prachtig werkstuk gemaakt. En de toeschouwers worden uitgenodigd ervan te eten. “Laten we allemaal een vorkje prikken,” lacht Angélique terwijl er lepels worden uitgedeeld. “Allemaal Smaakvrienden bij elkaar.”
Loopvis kan zonder water
Uitgevrij Loopvis geeft bijzondere boeken uit. Ook culinaire. En het bijzondere ervan is dat ze waterloos zijn gedrukt. Huh? Waterloos? Ja. We leren van Marije Sietsma dat er bij gebruikelijke drukkerijen allerlei inktresten met water worden weggespoeld. Heel veel water. En dat is zeer vervuilend.
“Bij waterloos offset wordt de inkt er als het ware zachtjes opgelegd,” zegt ze.
Genoeg geschreven. En voor het overige hebben we nog foto’s. En nog meer foto’s. Kijkt u mee?
