Weidegang en verwarring

Vijf maanden nadat ik het initiatief heb genomen om aan de hand van Sjouk het systeem van de (melk)veehouderij te ontrafelen, ben ik het spoor bijster.  Ik heb het raampunt bereikt. De veelheid aan informatie over kalveren uit de melkveehouderij, vleesproductie en vleesconsumptie bestaat uit losse stukjes die ik her en der vind maar waar geen samenhang of logica in te ontdekken lijkt. Volgens Norbert Mergen is dat het raampunt. Dat komt bij heel veel projecten voor, zegt hij. Er komt zo veel informatie los dat je er geen touw aan kunt vastknopen. Dat is het moment dat je alles uit het raam wilt gooien en denkt: bekijk het maar, ik kap ermee. Maar als je over dat punt bent, gaat het beter. Ik ben benieuwd.

Vorige afleveringen over Sjouk het kalf vind je hier [1] en [2]

Weidegang

Op 11 augustus zijn Sjouk en Spek voor het eerst de wei in gegaan. Wat een feest.

Verwarring

Ik raak in verwarring omdat me verteld wordt hoe de hele keten op onderdelen ‘efficiënt’ is ingericht en ik tegelijkertijd bij iedereen ongemak voel en dat we – de maatschappij – de samenhang tussen de delen van het geheel uit het oog verliezen. Zonder vlees geen melk.
En eerlijk gezegd raak ik ook in verwarring door de openheid en integriteit van de mensen die ik tijdens de één op één keukentafelgesprekken ontmoet, maar waarvan de kennis, ervaring, opvattingen, belangen en uitgangspunten hemelsbreed van elkaar verschillen. Wie ik ook spreek, wil het goed doen – of het nu de kalverenhandelaar, de kwaliteitsmanager van de Van Drie Groep, de melkveehouder, de afmester of een dierenarts is. Goed, binnen en voor zover de heersende markt en door de jaren heen gecreëerde voedselsysteem het toelaat. Het lijkt erop dat de aan melk gerelateerde vleesketen zo complex is geworden doordat deze is opgeknipt in van elkaar losstaande delen en domeinen van (internationaal opererende) partijen, dat het niet meer te bevatten is.

Kalfsvlees is soms rundvlees

Zo vroeg ik aan iemand, werkzaam binnen de kalverenhandel:
“Worden er ook kalfjes afkomstig uit de Nederlandse melkveehouderij in Nederland gemest tot een leeftijd van boven de twaalf maanden, vervolgens geslacht en in Nederlandse winkels als rundvlees verkocht?”
Het antwoord luidde dat alleen Nederlandse ‘einde carrière’-melkkoeien hiervoor worden geslacht: “Ik ken geen grote stromen vanuit de zwartbonte HF [Holstein Frisian, MergenMetz] melkveehouderij. Je hebt wel kleine stroompjes verbeterd roodbont of brandrode dieren (dubbeldoelrassen) waar de stieren een slachtdoel hebben.”
Het vlees van een rund tot 8 maanden mag kalfsvlees worden genoemd.
Het vlees van een rund 8-12 maanden mag rosé kalfsvlees of jong rundvlees worden genoemd.
Maar omdat een kalf een rund is mag het vlees ook rundvlees heten.
“Er zijn geen dieren die als vleeskalf worden gehouden en ouder dan twaalf maanden worden geslacht. Ik sluit het niet uit dat het gebeurt maar dan is dat een zeldzaamheid.”

800.000 kalveren worden geïmporteerd

Er worden in Nederland ongeveer 1,5 miljoen kalveren afkomstig uit de melkveehouderij geslacht. Hiervan komen om en nabij 700.000 kalveren van Nederlandse melkveehouders (bron Agrimatie).

95% kalfsvlees voor export

Door melk te produceren ‘krijgen’ we er dus ook duizenden kilo’s kalfsvlees bij. Zonder vlees geen melk. Omdat we vrijwel geen kalfsvlees meer eten wordt dit voor 95% geëxporteerd. Waarom eten we geen kalfsvlees meer? In tekeningen over onze zuivelindustrie zie ik deze kalveren echter nergens ingetekend…

Ik blijf (jullie) vragen stellen, mensen opzoeken en luisteren. De uitdaging is de komende periode om van al die delen (weer) een begrijpelijk geheel te maken.