Een AMRO-bank trainee wordt voor de mentale vorming naar een gemengd boerenbedrijf in de kop van Noord-Holland gestuurd. De boer, die net klaar was met het melken van de tien koeien die hij had, ziet de man uit zijn auto stappen. Keurig gecoiffeerd. Blauwe blazer, grijze broek, attachékoffer in zijn hand. "Die zullen we wel eens laten zien wat werken is," denkt hij.
"Ga maar eerst deze stal uitmesten." Hij gaf de jongeman een riek en kruiwagen en ging zelf naar de keuken voor het ontbijt.
"Daar is ie de ochtend wel mee zoet," sprak hij tegen zijn vrouw.
Na een uur kon hij zijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en ging kijken. Zijn hoofd om de staldeur gedraaid, zag hij de bankman op een baal stro zitten. De stal was keurig schoon. Enigszins verbouwereerd, maar niet uit het veld te slaan, zei de boer: "Jong'n. Dat ziet er fraai uit. Kom maar mee, ik heb nog een klus voor je."
Ze liepen naar de weide van ca. een hectare. Daar had de boer twee dagen geleden al een hoop mest van zijn mestvaalt heen gereden.
"Spreid die mest maar eens uit over het gras," bromde hij. De bankman knikte. De boer kuierde weer naar de boerderij.
"'t Zal mij benieuwen," zei hij tegen zijn vrouw. "Maar dit redt ie niet vandaag. Met die weke handjes. Die zullen gauw vol blaren zitten."
Tegen lunchtijd ging de boer kijken. De trainee stond daar, over de riek geleund. Met stomheid geslagen zag hij dat alle mest keurig over het land was verspreid.
"Kom mee. We gaan eerst wat eten," bromde hij.Na de lunch liepen ze naar de grote schuur. Er lag een enorme berg aardappelen.
"Ga die maar eens sorteren," zei de boer. "Je maakt drie hopen. De kleine aardappelen links, middelgrote in het midden en de grote rechts op een hoop."Toen de namiddag op zijn eind liep, ging de boer terug naar de schuur. Daar lag nog steeds een grote berg grauwe aardappelen. De bankman zat erop. Met in elke hand een aardappel. Zijn hoofd ging van links naar rechts en rechts naar links. De wanhoop sprak uit zijn ogen.
"Ja," bromde de boer. "Met stront gooien kunnen we allemaal, maar kiezen is moeilijk."
Het dateert uit 1985, de tijd dat de ING als groep nog niet bestond en de bank NMB heette. De ABN was nog ABN, de AMRO AMRO en de Postbank stond ook nog op eigen benen. De NMB was de middenstandsbank, pragmatisch, voor winkeliers en middelgrote ondernemingen. De ABN was eigenlijk toen De Bank, de nette, degelijke herenbank. En de AMRO was blauwe blazers, snelle jongens, BMW.
Ik werkte toen als externe consultant op de automatiseringsafdeling van de NMB. Consultants waren gewild. Zoals een bankmedewerker toentertijd opmerkte: "De NMB is net een aquarium met vissen. Hou er een probleem boven en alle vissen schieten naar de vier ramen." Dus om niet op een hopeloos carrièrespoor te worden gezet, huurden de managers maar wat al te graag consultants in om toch de noodzakelijke, en vermoedelijk op weerstand stuitende voorstellen te doen.
