Een moestuin vereist enige planning. In een zaaiplan bepaal je de volgorde in teelt, bemesting en dergelijke. Maar zeker ook om ervoor te zorgen dat je jaarrond te eten hebt, zonder dat je op momenten omkomt in de bonen of sla. Idealiter eet je wat het seizoen geeft.
Er worden zes groentegroepen onderscheiden. Deze rouleren ieder jaar, zodat ze na zes jaar weer op de plek terug zijn. Alleen is de grond dan weer veranderd en vers (voor deze groente). Door roulatie worden uitputting van de grond en ziekten voorkomen.
1: Kolen
2: Bonen
3: Bladgroenten
4: Wortelgewassen
5: Vruchtgewassen (geen fruit maar pompoenen e.d.)
6: Aardappels (voor de preciezen onder ons: oké, aardappels zijn geen groente)
En verder:
7: Koude bak
8: Wisselveldjes (stukjes grond links en rechts)
9: Kas
Gespreid zaaien
Door gespreid te zaaien heb je nooit een overvloed maar altijd voldoende keus.
Elke groente krijgt een tweeletterige code. Dat is handig te gebruiken bij de indeling van de bedden. Per groente geven we aan in welke maand we die willen zaaien, wanneer we moeten uitplanten en wanneer de oogst wordt verwacht. Ook geven we aan wat de afstand in de rij moet zijn en hoeveel cm minimaal tussen de rijen. En hier en daar maken we een schatting van de opbrengst. Op een tweede schema geven we aan hoe ze in het bed worden gezaaid.
Twee bedden met bladgroenten. De lettercode geeft aan welk gewas waar staat. In rij drie staat p en hierboven zie je dat dat prei is.
De bedden zijn 6,5 meter lang (650 cm), dat is in stappen/vakjes van 50 cm aangegeven. Op een breedte van 125 cm kan je vier rijen bladgroenten kwijt en drie rijen kolen.
Gratis download
De eerste keer is het opzetten van het document veel werk. Met de boeken ernaast alles uitvlooien. Maar daarna is het simpel. Ieder jaar kopiëren we het zaaiplan van het voorgaande jaar en breng de aanpassingen aan. Dat is een ander worteltje, een andere boon, enzovoort. Maar het kan ook zijn dat gebleken is dat er toch te veel sla tegelijk klaar is. Gedurende het jaar maken we aantekeningen en die verwerken we dan voor volgend jaar. Als u wilt, kunt u ons zaaiplan downloaden en zelf aanpassen. Klik op 2008 of 2024 (de eerste die we op de site plaatsten en de meest recente).
In 2014 verscheen van de hand van Hans van Eekelen de Zaaiagenda. Hadden we dit noeste werk voor die tijd al niet gedaan, dan hadden we voortaan aan de hand van dit boek gezaaid. Een heel goed boek. Kijk hier.
Hoeveel planten zijn nodig?
Je kunt de hele tuin vol sla zetten, of boerenkool. Of wortels. Al dan niet gespreid gezaaid, maar dan heb je niet veel variatie. De hoeveelheid planten die je nodig hebt, kan je berekenen. Bijvoorbeeld:
Boerenkool: 0,5 gr zaad levert ca. 40 planten, levert 20 kg opbrengst. Als een mens ca. 300 gram groente per maaltijd moet eten en je bent met zijn vieren, dan betekent dit zestien (16) maal boerenkoolstamppot in de winter. 40 Planten met een onderlinge afstand van 50 cm betekent – in rijen – 19½ meter.
In de tuin van MergenMetz zou dit een heel koolbed betekenen, aangezien de bedden zo’n 6½ meter lang zijn en 1,25 meter breed.
Grofweg duurt de winter 90 dagen en willen we niet iedere vijfde dag boerenkool eten. Dus wij zaaien zo’n 9 meter boerenkool. 1½ rij.
Handboek Ecologisch Tuinieren van VELT verschaft al deze informatie per groente.
2012
We zijn nu Seed Guardian van de Heritage Seed Library, een organisatie van Garden Organic in Groot-Brittannië. Hierdoor krijgen we nu zaden met het doel deze te vermeerderen. En dat gaan we ook doen!
2021
Door Brexit en de eisen die vervolgens aan het verzenden van zaad worden gesteld, is onze rol van Seed Guardian (voorlopig) ten einde. Erg jammer.
