De bonte bentheimer landvarkens, die in Oosterbeek aan de Nico Bovenweg de Japanse duizendknoop bestrijden, zijn in de “winterstalling”. In maart 2016 gaat het project verder.
Drie van de zes staan bij ons (MergenMetz) dicht bij huis en drie zijn er met Sjef Meijman mee naar Veenhuizen. Één ervan gaat naar het Groninger Landschap, dat al enkele bonte bentheimers heeft lopen. De twee andere komen bij dieren die Sjef al op een stuk grond van Staatsbosbeheer heeft. Daar kan hij ze makkelijk voeren.
Volgend jaar maart komen zes volwassen dieren terug naar Oosterbeek.
Waarom winterstalling?
Vijftien zogenaamde hulpboeren (pakweg alle bewoners in de naaste omgeving) hebben de dieren van 2 april tot 26 november 2015 in de gaten gehouden en bijgevoerd. Allen zijn onverminderd even enthousiast en hebben aangegeven volgend jaar hiermee door te willen gaan. Oké, de gemeente zijn wij met zijn allen, maar zonder hen was het veel meer werk geweest. Dus we zijn hen zeer erkentelijk.
Er is voor winterstalling gekozen omdat, als het vriest, de dieren pap krijgen. Een varken heeft ongeveer negen liter water per dag nodig. Dat betekent ‘s morgens een emmer pap
per varken en ‘s avonds nog eens. In de winter is het koud en donker. We konden het de hulpboeren niet aandoen om ‘s avonds en ‘s morgens in het duister met zes emmers pap – meer dan 30 kg – over straat naar de dieren te lopen. Bovendien hebben de meesten een baan, dus moeten ‘s morgens in het donker weg en komen ‘s avonds in het donker thuis.Experiment is een experiment is een experi…
Eerder is gebleken dat de dieren bij ons (MergenMetz) de Japanse duizendknoop in korte tijd en effectief hebben bestreden. Alleen, dat gebeurde onopgemerkt. En of dat na één of twee jaar is gebleken, is ook onduidelijk.
Daarom is tezamen met de Gemeente Renkum een experiment gestart. (Lees dit) Op 2 april 2015 zijn zes zeer jonge bonte bentheimers op een stuk grond van 4.500 m2 losgelaten.
Een experiment heet niet voor niets experiment. We hebben geleerd. Het terrein was te rijk aan voedsel (o.a. eikels, tamme kastanjes e.d.), de dieren waren te klein en we hebben geleerd dat Japanse duizenknoop niet bovenaan de lijst met favoriete groenten staat. Één van de pluspunten van varkens ten opzichte van andere dieren is dat ze de grond in gaan, op zoek naar wortels. Dit kan een halve meter of meer zijn. Dat is dit jaar nog niet voldoende gebleken. Maar er is weldegelijk van het groen van de Japanse duizendknoop gegeten.
Gangbare methoden
Gangbare methoden om de duizendknoop te bestrijden, die door Stichting Probos worden gecoördineerd, duren pakweg tien jaar. We hebben het dan over o.a. chemische bestrijding, afdekken, afvgraven en herhaaldelijk maaien (frustreren). Dus als de dieren het in drie jaar of vijf jaar doen spaart dit sowieso enorm veel. Plus het is volkomen biologisch. Met vlees als opbrengst.
Maart 2016
In maart 2016 komen zes, dan volwassen, bonte bentheimers terug. Het valt te overwegen om het terrein in eerste instantie kleiner te maken, zodat de dieren sneller gaan wroeten. André Menting, die de coördinator van de Gemeente Renkum is, denkt dat met zes grote dieren weer het hele terrein kan worden bestreken. Of dat zo is, valt te bezien. Wie weet. Één ding staat vast: We blijven leren.
Barbecue en knuffelgehalte
De barbecue is een metafoor geworden. Sjef Meijman is door ons bij het project betrokken omdat hij ervaring had met het plaatsen van dieren in de bewoonde omgeving. Dit project, het Varkenshuis, beoogde een direct contact te leggen tussen de mens en ‘ons eten’. Buurtbewoners voeren de dieren en aan het einde van het jaar is het de slachtmaand.
Dat was ook de insteek bij dit experiment; in eerste instantie dachten we dat het project een jaar zou duren. Hoewel er nooit plannen voor een buurtbarbecue zijn gemaakt, is het woord zelf daarentegen een eigen leven gaan leiden.
Zeker in het begin lieten de jonge dieren zich alles aanleunen. Kinderen stapten over het schrikdraad en konden ze aaien, en ook volwassenen vonden het maar wat schattig.
Haast vanzelfsprekend ontstond er een protestbewegin(kje) met de naam Red de Oosterbeekse varkens van de BBQ.
De eerste contacten verliepen in redelijk goede harmonie. Maar uitleg dat een zeldzaam ras juist door slacht in stand wordt gehouden, werd kennelijk niet begrepen.
“Het gaat om deze dieren,” luidde steevast het antwoord. Dat is dan helder, maar waartoe dat moet leiden is daarentegen verre van.
Toch geen slacht
De harde toonzetting op de Facebook-pagina (schimpen, op effectbejag geselecteerde afbeelding van een varkenskop met bloed, botweg afkappen van mensen die op die pagina de discussie aan willen gaan) maakte het voor ons, ondanks oproepen door de eigenaar(s) van de pagina, zinloos om verder te reageren.
Dat op dit moment geen van de zes dieren naar de slacht is gebracht heeft niets met het protest te maken, maar met (a) dat het experiment in 2016 wordt voortgezet en (b) dat de dieren nog iewat te klein c.q. te jong zijn. Een bonte bentheimer bereikt pas na een jaar zijn slachtgewicht
Als je kippen bij de varkens doet en misschien twee geitjes dat duizendknoop dan het loodje legt. In permacultuur is het altijd combi, nooit één iets alleen. Hulpboeren hebben dan gratis eitjes en melk voor de koffie. Kippenhok boven geitenhok doen en ‘s-nachts afsluiten ivm preditoren. Voor wat betreft de trollen op Facebook, niks van aantrekken, dat is overheid, heeft mijn dierenopvang ook last van, want plofkip krijgt zelfs keurmerk van dierenbescherming, als er maar betaald wordt..
De trollen op Facebook zijn juist geen overheid. Dit project is mogelijk gemaakt door onze gemeente. We verwachten natuurlijk navolging. Niet alleen voor de duizendknoop, maar bijvoorbeeld eikels van de eveneens vreemde en redelijk invasieve Amerikaanse eik wegvreten. Zo zijn er nog wel veel voorbeelden te vinden. De varkenshoeder moet terug!
Goed te lezen dat de kleine varks zich thuis voelen in de winteropvang. Als al die goed bedoelende(?)neo-natuur-belevers bereid zijn een paar euro meer te betalen voor hun dagelijks karbonaadje, kunnen nog veel meer varkentjes een wroetend leven genieten.