Olst-Wijhe beproeft Afrikaans graan op verdichte bodem
Tekst: Fransjan de Waard, voorzitter Stichting Eetbaar Olst-Wijhe (en wat redactie MergenMetz)
Zondag 29 mei wacht Olst-Wijhe een ongewoon schouwspel. Op die dag komt Hendrik de Kuijper van hoefsmederij De Tonnemaker met een span paarden uit het Drentse Dwingeloo om een kleine twee hectare aan de zuidkant van Olst in te zaaien met de Afrikaanse graansoort sorghum. Vanaf 11 uur is het publiek welkom om de operatie live vanaf de zijlijn te komen volgen.
Vanuit de Stichting Eetbaar Olst Wijhe en de gemeente Olst-Wijhe zijn mensen ter plekke om meer uitleg te geven. Route? Volg de beschrijving die hier bij Aardehuis staat.
Olst ligt tussen Zwolle en Deventer. Maak er een dagje uit van, want in Zwolle vindt u het prachtige museum De Fundatie, die in Kasteel het Nijenhuis een prachtige dependance heeft in Heino, dat vlak bij Wijhe, dus vlak bij Olst.
Het tafereel zal er voor de meesten uitzien als een stukje geschiedenis, maar het is een bewuste, eigentijdse onderneming. De Kuiper komt zijn paarden aanvoeren in opdracht van de nieuwe Stichting Eetbaar Olst-Wijhe die hierin direct samenwerkt met de gemeente. Beide hebben ze om goede redenen nu voor sorghum gekozen. De graansoort is hier misschien nauwelijks bekend, maar wordt in heel Afrika al duizenden jaren geteeld, en wereldwijd is hij qua belang de vierde op rij na tarwe, rijst, en mais. Inmiddels wordt de meeste sorghum in de Verenigde Staten geteeld, waar hij zijn entree heeft gemaakt als alternatief voor voedermais.
Reuzengras
Voor de Zonnekamp in Olst is de sorghum echter niet in beeld gekomen met het oog op de voedzame graankorrels, maar vanwege de verwachte groei als reuzengras. Door zijn eigenschappen wordt het in Nederland al op kleine schaal en met succes ingezet om ongebruikte terreinen te beheren en de bodem te verbeteren. Het gekozen sorghumras ‘Piper’ legt zijn energie namelijk vooral in de productie van stengels en blad, en daarom wordt het als innovatie in Nederland ook wel ‘soedangras’ genoemd. De plant kan in principe zo’n 2 meter hoog worden, wat betekent dat andere planten weinig kans krijgen als dit soedangras eenmaal aanslaat en gaat groeien. Daarvoor heeft het subtropische gewas natuurlijk vooral warmte nodig, en vandaar dat het pas na half mei gezaaid.
Bodemverbeteraar
De gemeente heeft voor deze nieuwe soort gekozen om in te zaaien op de zogeheten ‘hooilandjes’, die om de nieuwe natuurlijke speeltuin Het Slingerrijk heen liggen. Daar zullen in het najaar allerlei bloemen worden ingezaaid, en tot die tijd kan de sorghum er dan voor zorgen dat het onkruid niet de overhand neemt. In het najaar zal de verse biomassa van de dikke stengels en het vele blad dan in de bodem worden ingewerkt, waar het als verbeteraar van de structuur en vruchtbaarheid zal functioneren.
Opening in verdichte bodem
De Stichting Eetbaar Olst-Wijhe kwam op het idee voor de sorghum omdat zij de groenstrook direct tussen de Aardehuis-wijk en het spoor gaat inrichten en beheren tot een eetbaar park voor het publiek. Op dat terrein is de komklei echter jarenlang door zwaar bouwverkeer dichtgereden; vandaar dat er de hele winter lang grote plassen op zijn blijven liggen. Voordat zich daar een ‘aardig’ park met voldoende groeikracht kan ontwikkelen, moet die bodemverdichting dus serieus worden aangepakt. En de eigenschappen van sorghum komen ook daar goed van pas. Op de dichtgereden bodem is het vooral belangrijk dat er weer lucht in de bovenlaag komt, zodat het bodemleven er weer op gang komt en planten er daarna gemakkelijker in kunnen wortelen. De robuuste wortelgroei die het soedangras in een goede zomer kan hebben, is een goede eerste stap.
Lichtvoetige paardenkracht
Maar hoe krijg je dat ingezaaid, als je juist niet wilt dat er überhaupt nog zware machines op het terrein komen, om de verdichting niet nog meer te verergeren? Welnu, dan neem je contact op met Hendrik de Kuiper, die als hoefsmid alles van paarden weet, en regelmatig ook juist zijn trekpaarden aan het werk zet (lees bijvoorbeeld dit). De Kuiper bewerkt beide terreinen eerst met een lichte cultivator, waarvoor hij misschien wel drie paarden naast elkaar gaat inzetten. Na een eventuele ronde met de eg, zal hij overal de sorghum gaan inzaaien. Als laatste ronde zal hij er dan met de eg voor zorgen dat het zaad door grond wordt bedekt.
Vragen, feedback en ideeën? Graag! Via eetbaarolstwijhe@gmail.com
