2021 moet het kanteljaar worden

De Verenigde Naties, bij monde van secretaris-generaal Guterres roept de mensheid op om de oorlog tegen de natuur te staken en fossielvrij te worden. 2020 tekende zich niet alleen door covid-19, het was ook een extreem jaar met orkanen, bosbranden, overstromingen en droogtes. Guterres deed een dringende oproep aan de wereldleiders om 2021 uit te roepen tot het jaar waarin de oorlog tegen de natuur wordt beëindigd.

De oproep komt kort voor de nieuwe klimaattop in Frankrijk, vijf jaar na het historische Akkoord van Parijs. Aanleiding voor de uitspraken van de secretaris-generaal vormden nieuwe alarmerende rapporten over de ontwikkeling van het klimaat op aarde en dat in het licht van de nog immer toenemende winning van fossiele brandstoffen.

“Dit is zelfmoord.”

In een toespraak voor studenten van Columbia University op 2 december 2020, zei António Guterres, Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties: “De mensheid voert oorlog tegen de natuur. Dit is zelfmoord.” En: “Apocalyptische branden en overstromingen, cyclonen en orkanen worden steeds meer het nieuwe normaal.”

“De natuur slaat altijd terug – en doet dat al met toenemende kracht en woede.
Biodiversiteit stort in.
Een miljoen soorten worden met uitsterven bedreigd.
Ecosystemen verdwijnen voor onze ogen.
Woestijnen breiden zich uit.
Wetlands gaan verloren.
Elk jaar verliezen we 10 miljoen hectare bos,” sprak Guterres

2020 een van de drie heetste jaren ooit

Het World Meteorological Organization zegt het voorlopige rapport State of the Global Climate 2020 (PDF – Toestand van het wereldklimaat 2020) dat dit jaar 1,2 graden Celsius warmer zal eindigen dan de laatste helft van de 19^e eeuw. (Dat wordt gezien als het begin van het industriële tijdperk.) Verbranding van fossiele brandstoffen vormen een CO2-deken over de aarde. En deze warmte wordt vervolgens opgenomen door de oceanen, met alle gevolgen van dien – maar het afkoelen van de oceanen, zo dat lukt, gaat dan nog decennia duren. Petteri Taalas, de secretaris-generaal van de WMO, schat de kans dat in 2024 de 1,5 graad wordt gehaald op 20%. Het Akkoord van Parijs legt het streven op die 1,5 graad (de bovengrens op 2 graden).
Geen woorden maar daden! Wetenschappers zeggen in Climate Action Tracker dat, als het zo doorgaat, de opwarming naar 2,9 graden gaat. Zie hier hun rapport (PDF).

Rechtzaak tegen Shell

Gaan multinationals boven de staten? Als de staten overeenkomen dat de opwarming onder de 2 graden, liefst 1,5, moet blijven, wat is dan de plicht van een multinational? Aan welke wet moet die zich houden?
Toeval of niet, een dag voor de toespraak van Guterres startte de rechtzaak tegen Shell. Organisaties als Milieudefensie en veel particulieren zijn een zaak begonnen omdat ze vinden dat Shell te weinig tegen klimaatverandering doet. Advocaat Roger Cox, die eerder met of voor Urgenda de zaak tegen De Staat der Nederlanden won, zegt in het magazine Down to Earth: “Wanneer Shell haar beleid niet aanpast, schendt het bedrijf de mensenrechten zoals vastgelegd in het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. Shell brengt het recht op leven in gevaar.”

Klimaatramp

De gevolgen van het verstoken van fossiele brandstof en het broeikaseffect zijn hittegolven, maar ook koudegolven, bosbranden, droogtes, overstromingen, cyclonen en afbraak van kusten door de stijgende zeespiegel. Dit betekent voor de mensen op deze aardkloot: Stijgende armoede en voedselonzekerheid, wat leidt tot migratie, schade aan gezondheid, schaarste aan schoon drinkwater, infrastructuren *bruggen, wegen, spoorbanen) die kapot gaan, ineenstortende ecosystemen, verlies aan biodiversiteit en uiteindelijk een toename van gewapende conflicten

Guterres stelde dat het met de genoemde rapporten duidelijk is dat we heel dicht bij een klimaatramp zijn. Hij hoopt dat 2021 het jaar van de verandering is. Met een hint naar de miljarden die de overheden uitgeven om de economie draaiende de houden tijdens de covis-19-pandemie.

“It is time to flick the “green switch”. We have a chance to not simply reset the world economy but to transform it.” (Het is tijd om de “groene schakelaar” om te zetten. We hebben de kans om niet alleen de wereldeconomie te resetten, maar deze te veranderen.)

We zouden zeggen: Lees ook Fantoomgroei. Gelukkig is hernieuwbare energie steeds goedkoper en is het niet langer zinvol is te investeren in kolen, olie en gas. Dat is hoopgevend.

Actuele links

3 Miljoen dieren waaronder 62.000 koala’s geraakt door de branden in Australië
De oceanen worden het zwaarst getroffen door een veranderend klimaat.