Drie zelfstandige schaapherders trekken van 25 mei – 1 juni met een kudde van ruim 450 Schoonebeeker schapen van het Gelderse Epe naar Arnhem. Met deze trektocht ‘Schapen Op Drift’ willen zij aandacht vragen voor de nijpende situatie van de Nederlandse rondtrekkende herder en zijn kudde.
Politiek, tel uit uw winst. Herder zijn is een passie. Het inkomen ligt rond bijstandsniveau. Door bezuinigingen gaan kuddes zeldzame schapenrassen verloren, de natuur krijgt een opdonder en de herders verdwijnen in de Bijstand. Per saldo in alle opzichten verlies. Dom, dom, dom.
Door het opdrogen van diverse inkomstenbronnen en de stroeve overgang van een nieuwe vergoedingsregeling van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (LE&I) naar de Provincie, dreigt faillissement van veel zelfstandige herders. Niet alleen dat: ook het levende Nederlands cultureel erfgoed verdwijnt dan voorgoed. Aansluitend aan de trektocht vindt een symposium plaats.
Begrazen in opdracht
De drie herders die dit initiatief nemen, zijn uniek in Gelderland. Zij trekken met hun schaapskuddes door grote natuurgebieden en stadsparken en zijn niet in loondienst zoals de meeste andere herders. In opdracht van organisaties als Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, de provinciale landschappen, maar ook Waterschappen, particuliere landgoederen en in gemeentes begrazen de schapen stukken grond, bermen en natuurgebied. Hiervoor ontvangen de herders een vergoeding. Er zijn in Nederland nog zo’n vijftien zelfstandige, rondtrekkende herders.
Natuurlijk natuurbeheer
De herder en zijn kudde zijn te zien als ‘natuurlijke natuurbeheerders’ en hebben vele – ecologische – voordelen ten opzichte van mechanisch maaien. Zo verbetert door begrazing de vegetatie en de structuur van de bodem en kunnen nieuwe zaden kiemen. Hierdoor ontstaat bovendien meer variatie in de beplanting want schapen dragen zaden mee in hun vacht en verspreiden zo diverse plantensoorten. Op die wijze dragen de kuddes bij aan het verrijken van de bodem en het vergroten van de biodiversiteit. De schapen zelf zijn geen reguliere ‘huis-tuin-en-keuken’ schapen. Door zorgvuldig fokken en natuurlijke selectie zijn het heel robuuste dieren die ‘tegen een stootje’ kunnen. Het antibioticagebruik is vrijwel nihil en de schapen hebben een uiters kleine ecologische footprint.
Bezuinigingen
Door bezuinigingen kiezen opdrachtgevers steeds vaker voor mechanisch maaien in plaats van het meer ecologische begrazen. Daarnaast verloopt de overgang van een nieuwe vergoedingsregeling van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (LE&I) naar de Provincie nogal stroef waardoor een andere belangrijke inkomstenbron voor herders wegvalt.
Trektocht ‘Schapen Op Drift’
Om iedereen kennis te laten maken met hun ambacht en om hun penibele situatie onder de aandacht te brengen, organiseren drie Gelderse herders een trektocht van 25 mei – 1 juni 2012. Tijdens deze zevendaagse trektocht trekken de herders bij toerbeurt met zo’n 450 Schoonebeeker schapen van Epe naar Arnhem. De tocht start op vrijdag 25 mei ‘s ochtends omstreeks 06.00 uur vanuit Kampeerboerderij De Berghoeve in Epe, de thuisbasis van de kudde.
Op Tweede Pinksterdag (maandag 28 mei) heeft Schapen Op Drift een evenement georganiseerd bij natuurgebied Het Leesten aan de Hoenderloseweg bij Apeldoorn, waar het publiek onder andere kan genieten van een hoeddemonstratie en verhalen van de herders. Uiteraard is er dan volop gelegenheid om hen allerhande vragen te stellen over hun ambacht, hun bijzondere schapen en hun honden. En er is een informatiestand aanwezig. Op dinsdag 29 mei wordt in Loenen met de schapen stilgestaan bij het standbeeld van Willem Koestapel (1874-1961), de laatste officiële trekkende herder van Nederland. De route die anno 2012 gelopen wordt, is gebaseerd op zijn oude routes. Vervolgens trekken de herders verder naar Arnhem, waar ze op 1 juni rond 10.00 uur ‘s ochtends aankomen bij stadsboerderij Presikhaaf.
Symposium
Aansluitend op de trektocht organiseren praktijknetwerk Daarom eten we schaap en onderzoeksinstituut Alterra op vrijdag 1 juni van 12.00 – 17.00 uur een symposium over de financiering van schaapskuddes. Tijdens dit symposium zullen de drie herders, de provincie Gelderland en natuurbeheerders praten over de toegevoegde waarde en financiering van schaapskuddes. Doel van het symposium is te komen tot een sluitend pakket aan maatregelen, dat zorgt voor financiële zekerheid voor de herders en een goed georganiseerd beheer van heide en grasland tegen lage kosten. Hierbij wordt gekeken naar het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de Europese Unie, private financiering, streekfondsen, en de mogelijkheden van bestaande natuur- en landbouwregelingen. Deze maatregelen kunnen ook in andere provincies worden ingezet voor de financiering van de begrazing met schaapskudden als natuur- en landschapsbeheer en extensieve landbouwproductie. Meer informatie op de website Daarometenweschaap.
