Recent publiceerde The Guardian twee artikelen die te maken hebben met onze darmbacteriën. Één over de nieuwe RoundUp dat schade veroorzaakt en het andere waarin microben juist chemicaliën (PFAS) uit ons lichaam verwijderen.
Vooropgesteld: bacteriën zijn microben – microscopisch kleine levensvormen – maar microben zijn niet louter bacteriën.
Schadelijke PFAS uitpoepen
PFAS omvat circa 15.000 stoffen; het is een verzamelnaam voor een groep chemicaliën die wij in allerlei producten dagelijks gebruiken, maar die ook min of meer van blijvende aard zijn (forever chemicals, heet dat in het Engels). Ze worden niet in de natuur afgebroken. PFAS is tegenwoordig een groot probleem, in alles en overal worden PFAS aangetroffen. Ze hopen zich ook op in het menselijk lichaam. Enkele zijn schadelijk: kankerverwekkend, minder weerstand, hoog cholesterol, nieraandoeningen en meer.
Onderzoek door de Medical Research Council (MRC) Toxicology Unit van de Universiteit van Cambridge, gepubliceerd in Nature Microbiology, 1 juli 2025, toonde aan dat we ze ook kunnen uitpoepen. Van darmmicroben (darmbacteriën) was al eerder vastgesteld dat ze de verontreiniging door microplastics verminderen, maar nu ook dat van PFAS. Het onderzoek beperkte zich tot 42 vervuilers en men zag dat sommige microben heel goed werkten tegen PFAS. Vervolgens werden negen verschillende darmbacteriën in muizen ingebracht. De muizen aten voer met PFAS en poepten deze ook weer uit. De bacteriën werkten goed tegen lange keten PFASsen, die schadelijker zijn dan de korte keten PFAS. Het menselijk lichaam raakt de korte keten PFAS makkelijker kwijt via de urine, omdat ze in water oplosbaar zijn. Algemeen voorkomende lange keten PFAS zijn Pfoa en Pfna, die respectievelijk voor 58% en 74% door de microben werden afgevoerd, ofwel: uitgepoept.
Men wil vervolgens een probioticum ontwikkelen dat dit stimuleert. Hoewel dit een fijn vooruitzicht is, is het geen reden om het wereldwijde PFAS-probleem te bagatelliseren.
Diquat doodt darmbacteriën
Diquat, dat is de naam van de herbicide die glyfosaat in RoundUp moet vervangen. Het is al sinds 1962 op de markt en verboden in de EU, China, Verenigd Koninkrijk en andere landen. Maar niet in de VS. Diquat doodt darmbacteriën en beschadigt organen. Het zou zelfs schadelijker voor de mens zijn dan glyfosaat. Het is een neurotoxine – beïnvloedt het zenuwgestel – en wordt (dus) in verband gebracht met de Ziekte van Parkinson gebracht en is carcinogeen – een kankerverwekker.
Bayer verving glyfosaat in RoundUp door een combinatie van vier chemicaliën (diquat dibromide, fluazifop-P-butyl, triclopyr en imazapic). Diquat en imazapic zijn in de EU zijn verboden. Friends of the Earth onderzocht de EPA-toelating (U.S. Environmental Protection Agency) en concludeert dat Bayer de EPA om de tuin leidde. Ze onderzochten ook het effect op nieren, longen en lever en spreken van 200 keer meer giftig dan glyfosaat. En ze ontdekten ook dat RoundUp in de Verenigde Staten nog steeds (enige) glyfosaat bevat.
Ondanks de risico’s bij een toenemend gebruik van diquat, wil de EPA de toelating niet herzien. Sommigen beschuldigen de EPA ervan dat ze in de greep is van de industrie. Maar het feit dat de pesticidewetten in de VS zo zwak zijn dat het moeilijk is om stoffen te verbieden, zelfs als de wil er is, speelt zeker ook een rol. Zo verbood EPA bijvoorbeeld chloorpyrifos in 2022, maar een rechtbank vernietigde de beslissing nadat de industrie een zaak had aangespannen. Chloorpyrifos is sinds 31 januari 2020 in de EU verboden.
Amerikaanse wijn
Gelukkig treft dit niet de EU. Maar we importeren wel wijnen en andere levensmiddelen uit de VS. Diquat wordt rijkelijk gebruikt in Amerikaanse wijngaarden, hebben we gelezen. En hoe ironisch is het niet dat EU bedrijven als Bayer en BASF verantwoordelijk zijn voor de productie.
Lees hier het artikel in The Guardian over het nieuwe RoundUP
Lees hier het artikel in The Guardian over microben die PFAS afvoeren
Lees hier [PDF] het verslag in Nature Microbiology, 1 juli 2025
Lees hier [PDF] het verslag van Friends of the Earth.
