Braziliaans eten? Het kookboek van Ixta Belfrage heet Fusão, dat wijst op versmelting van diverse kookstijlen. De ondertitel luidt ‘Niet-traditionele recepten uit Brazilië’. In het boek staan leuke, bijzondere, opvallende gerechten uit de Braziliaanse keuken met invloeden van over de hele wereld.
Uitgezonderd de inheemse bevolking is Brazilië een immigratieland. West-Afrikanen, Portugezen en immigranten uit allerlei andere Europese landen, hebben hun invloed op de samenstelling van de gerechten gehad. En de moeder van Ixta is Braziliaans, haar vader Engels, daarom Fusão. (Zo hebben we heel lang geleden het boek Argentinisima gerecenseerd: de Argentijnse keuken is doordrenkt van Italiaanse invloeden.) In het boek over Braziliaans eten stuitten we op Pirão: het is een van oorsprong inheems gerecht (van de Tupi), dat door tot slaaf gemaakte Afrikaanse inwoners is aangepast. Ja, dit en meer, het kan allemaal in Fusão; Braziliaanse fusion cuisine.
Bij de recensies van kookboeken ligt onze focus op groenten. En als het vlees of vis is, dan moet het wel bijzonder zijn en van dieren die een goed leven hebben gehad. Dat laatste ligt natuurlijk vooral bij degene die gaat koken: die beslist welke ingrediënten waar worden gekocht. Maar kookboeken spelen onzes inziens een belangrijke rol bij de noodzakelijke verandering van onze consumptiepatronen.
Het boek is goed opgebouwd. Eerst worden Smaakbommen besproken, daarna groentegerechten, vis, vlees en zoet. Zoals in veel kookboeken. En het register is niet perfect, maar redelijk goed. En, hoera, het heeft een leeslint! Onder de paraplu – of in Brazilië misschien parasol – van deze thema’s worden wetenswaardigheden besproken. Zoals Braziliaanse staten – niet alle, dat zou een boek op zich zijn – iets over muziek of politie. Of Japanse immigratie. Het zijn boeiende, interessante stukken die Belfrage op een persoonlijke wijze schrijft. En alles met prachtige foto’s. Van gerechten en uit het leven van het dagelijkse Brazilië.
Het zijn in totaal 275 bladzijden, de eerste honderd zijn voor groentegerechten (en wat fruit). Sommige zijn uitstekend te bereiden met voor de Lage Landen “inheemse” groenten. Maar er zijn, vanzelfsprekend, ook gerechten met cassave, mango, papaja, bananenblad. Die groeien niet echt in de Lage Landen en niet in de EU, hoewel papaja’s wel in kassen in Spanje en op Sicilië worden geteeld. Sommige ingrediënten zijn misschien lastig te vinden, maar daarvoor biedt Belfrage, met een vooruitziende blik, reeds voor in het boek een overzicht met vervangers.
Het is een, tot onze verrassing, een fraai boek met mooie recepten, leuke verhalen en prachtige foto’s. En verzorgd uitgevoerd. En ja, het is zeker de moeite waard om uit te koken. Zo verbreedt je je culinaire horizon tenminste ook nog eens een keer 🙂
| Titel | Fusão – Niet-traditionele recepten uit Brazilië |
| Van | Ixta Belfrage |
| Uitgever | Fontaine Uitgevers |
| ISBN | 978 94 6404 3839 |
| Verschenen | 26 augustus 2025 |
| Prijs | € 29,99 |
| Verkrijgbaar bij | Koop het bij voorkeur bij de echte boekhandel van steen en cement. Die zijn onmisbaar en moeten blijven bestaan. En online, bestel het dan hier. |
Het boek heeft als aangename bijkomstigheid, dat het ons het land Brazilië beter leert kennen. En dan ook nog koken. En dat je met veel ingrediënten die je al kent, opeens andere, exotische en eenvoudige gerechten kan maken.
Recepten
Bonen met chocola
In Minas Gerais, een Braziliaanse staat, ontdekt Belfrage, surfend op het internet Pousada Recanto do Salto. En daar zwaait ene Heloisa de scepter. Zij kookt op een houtgestookt fornuis. Belfrage haar reis ging niet over een vierbaans snelweg, zo vertelt ze, maar over landwegen die hier en daar door omgevallen bomen waren geblokkeerd. En zonder gsm-ontvangst. Het is een mooi verhaal. En omdat de ouders van Heloisa uit Turkije kwamen, is dit ook een vorm van Fusão.
Of de daaropvolgende gerechten allemaal van Heloisa komen, is echter de vraag. Maar de ‘roergebakte papaja met krokante basilicum’ vermoedelijk wel. Wij vallen voor de ‘zoete-aardappelgnocchi met gekruide aubergineragout’. En we kookten onlangs ‘Feijão met chocolade & specerijen’, erg lekker, maar wel met een kanttekening. (Zie hier het recept.)
Kokos-saffraanorzo
Maar er is meer Braziliaans eten, zoals ‘kokos-saffraanorzo met geroosterde flespompoen’. Dat bewaren we tot eind september, als we onze pompoenen binnen halen. ‘Prei met gouden vinaigrette’ is prei met een vinaigrette waarin onder andere oranje tomaten (tangella!) en Scotch bonnet-peper. Die laatste komen we veel tegen. Een behoorlijk pittige peper met een score van 100.000-350.000 op de Scoville-schaal. Daarin is het vergelijkbaar met Madame Jeanette, waar deze peper ook wel iets op lijkt. Wij nemen wel een andere peper. Zoals in ‘roergebakken waterkers met knoflook en chilipeper’.
Visstoof
Voor een visstoof als moqueca zijn we wel te porren. Er staan enkele in dit boek, waaronder een met venusschelpen.
In ‘De amazone en Kenrick’ maakt Ixta – en de lezer dus ook – kennis met Kenrick. Kenrick is een inheemse man die in de binnenlanden van de staat Amazonas, in de gemeente Manacapuru leeft. We lezen dat men daar eigenlijk twee seizoenen kent: een droge tijd (seca) en een regentijd (cheia). Te gast bij Kenrick thuis eten ze allerlei vissen uit de rivier en groenten van Kenrick’s boerderij. En zo zijn er meer verhalen tussen de recepten.
Het zijn stuk voor stuk intrigerende recepten met mooie foto’s. Hmmmm, misschien maken we eerdaags eens kip in bietensaus. Ja, het iseen fraai rijk boek met verhalen en smakelijke recepten.
Taal
Belfrage speelt niet alleen met Braziliaans eten, maar ook met de taal: soms gebruikt ze Braziliaanse woorden. Vissen die worden gevoerd met couve-bladeren of vissen die worden gevoerd met koolbladeren. Het eerste klinkt toch iets exotischer. Of niet? Feijão zijn gewoon bonen. En in dit boek geniet couve de voorkeur boven kool. En couve flor is dus …..
Index
De index achterin is beter dan we in de doorsnee boeken tegenkomen, maar echt gebruiksvriendelijk is het niet. Maar goed, het is de vraag of dit boek als naslagwerk is bedoeld.
Bij kool vinden we de koolsalade die op pagina 120 bij ‘moqueca visburgers’ als bijgerecht wordt vermeld. We vinden we niet de couvesalade met bloedsinaasappel, terwijl couve kool is. Dat vinden we wel bij de c en couve. Het woord bonen komt niet ale lemma in de index voor. Dus ook niet ‘bonen, zwarte’. Daarvoor moet je bij de f zijn en het woord feijão. En bij de z staat zwarte bonen met een verwijzing naar het recept ‘feijão met chocolade & specerijen’ voorkomen.
