De Horecava is de Nederlandse vakbeurs voor de Horeca. Wij bezochten maandag de beurs om te zien welke kant het op gaat in de voedselwereld; dus wat u in de restaurants mag verwachten.
Op de valreep: Geweldig! Net voor publicatie van dit artikel, om 19:13 uur, ontvangen we een e-mail van Irene en Jan Dirk van der Voort, dat hun Remeker Puur tot beste belegen kaas van Nederland is verkozen. Op de Horecava. Dat dan weer wel.
Onze conclusie is dat de voedselindustrie de goede kant op beweegt. Meer biologisch, minder conserveringsmiddelen en en passant worden de begrippen ambachtelijk en streekproduct ingelijfd en van hun intrinsieke waarde ontdaan. Maar ja, dat is ook al met ‘duurzaam’ gebeurd.
Hoge en lage verwachtingen
Hoge verwachtingen hadden we van het PUUR-plein, hal 3; dat viel wat tegen. Mindere verwachtingen hadden we van hal 11, waar de reguliere voedingsindustrie acte de présence gaf: dat viel mee.
We geven u een indruk die zeker niet compleet is. Om pakweg 14:30 uur hadden we het al wel gezien. Jammer, want we hadden graag de geitbereiding door Nel Schellekens met geit van Hansketien willen zien. Maar om nu tot 16:15 uur te wachten is ons te gortig.
Ik was niet met mrs. M, maar met de M van Miriam. Na opening om 11:00 uur gingen we direct naar de hoek van PUUR, die om merkwaardige reden ver afgezonderd ligt van de reguliere voedingswaren. Om PUUR te bereiken moet de bezoeker langs stands met Horeca-materiaal (kassa-systemen, serviesgoed, keukenmachines e.d.) en… het Innovatieplein.
Nederland: Buitengebied van Amsterdam
Wij, en wij niet alleen, ergeren ons meer en meer aan het feit dat de horizon van de journalistieke wereld vaak niet verder reikt dan Amsterdam en wat Randstad. Dat leidt tot scheve en vaak onnozele berichtgeving. Dit verpestende virus rukt ook op bij de standhouders.
Op het Innovatieplein bekeken we drie inzendingen. Bake Your Own sprak Miriam bijzonder aan. Diepvries kant-en-klaar desemdeeg waar je je eigen brood mee vormt en bakt. Miriam en Joop hebben een kleine keuken, dus dit lijkt een oplossing: diepvriesdeeg bij de winkel om de hoek halen en thuis brood bakken. Ze knapt subiet af als ze hoort dat het geen artikel voor de consumentenmarkt is. De man van het brood sprak de historische woorden: “Het is exclusief verkrijgbaar bij De Kweker in Amsterdam. Of het in het buitengebied leverbaar wordt, weet ik niet.” Wij behoren dus tot het buitengebied. Ai, wat een stedelijke provinciaal: de man kijkt niet verder dan zijn eigen stadsgrens.Een doggy bag, sorry, in hedendaags Nederlands Foodiebag, waarvan we het innoverende niet bepaald inzagen – maar op de weg naar huis, hoorden we op de radio dat ze de Innovation Award 2013 hadden gewonnen.
Vendinova Four Seasons Food maakt soep. Natte soep – “echte soep” zoals de man bij de stand het noemde – , dus geen poeder. Meest voor de huismerken van de supermarkten. En de biologische soepen voor BIO+ en biologische soepen voor Wessanen. Nu hebben ze een soepmachine met “verse” soep: 365soup. Dat is innovatie in 2012/13.
Op naar PUUR
Oerlemans – Hé, blijkt onderdeel van VION
, u weet wel, van de vele slachthuizen en ook De Groene Weg. En BIO+, zien we nu.Oerlemans kennen we nog uit de tijd dat we nogal nauw bij de opkomst van de Vergeten Groenten-beweging waren betrokken. (Lees hier over Oerlemans en De Historische Groentehof.) Oerlemans voert het Clean Label. Dat wil zeggen dat er geen E-nummers worden gebruikt. We worden vriendelijk tewoord gestaan.
“In feite worden de soepen gemaakt door van groenten een mirepoix te maken en deze met een gepureerde groente te mengen.” We proeven pompoen-kerriesoep en een tomatengroentensoep (niet helemaal gepureerd, hoor). De smaak is uitstekend. Maar ja, hoort Oerlemans hiermee op het PUUR-plein? Of zou ze, net als Henri, in Hal 11 moeten zijn?
Wat verderop stuiten we op Rungis, de groentegroothandel uit Barendrecht. Die dook in 2004 ook, net als Oerlemans, op de Vergeten Groenten en doen nog steeds handel met Jac Nijskens, vertellen ze. (De Historische Groentehof noch Nijskens staan op de site bij hun partners.)
En de honingtomaten zijn er – ook in de winter in Nederland geteeld. De warmte en CO2 worden goed benut c.q. hergebruikt, zeggen ze. En een stand verder proeven we coco drink: kokosnotendrank. Puur of met smaken als banaan. “Dat wordt het helemaal in 2013, want het stond in De Telegraaf,” aldus de jongeman die een dienblad met bekertjes voorhoudt. Woordinflatie 2: Na duurzaam wordt ambachtelijk gekaapt.
We staan bij Schulp vruchtensappen. Die hebben biologische en ambachtelijke sappen. We vragen wat het verschil is, immers de echte ambachtsman of -vrouw rommelt het liefst zo min mogelijk met zijn product. Vaak is ambachtelijk daarom ook biologisch. Maar niet in dit geval.
“Ambachtelijk? Dat zijn de gewone fruittelers die spuiten. De sappen die u ook in de supermarkt vindt,” luidt het ontluisterende antwoord. Oh. Ik voel frustratie opkomen. Duurzaam is al een hol begrip geworden (woordinflatie 1) en nu wordt ambachtelijk ook al gekaapt door de industrie.
Ik raak met Miriam in discussie. Wat is ambachtelijk? Ze vertelt dat Struik hier en daar ook als een ambachtelijke producent wordt gepositioneerd. Ja, het zal best dat de oude Bernardus Struik een ambacht uitoefende. En het is nog steeds een familiebedrijf. Maar nu behoort het toch echt tot de grote voedselindustrie. Waar houdt het op ambachtelijk te zijn? Als het aantal vakmensen in het bedrijf minder dan x% is? Er is geen eenduidige definitie. Handgemaakt? Traitioneel? Origineel? Dit is wat Wikipedia zegt.
Hier bij PUUR neemt Deli XL met haar label vers247 (het klinkt wat Bijbels: vers 24:7
Woordinflatie 3: Streekproducten?
Om het hoekje staat Bettinehoeve. Miriam had die al gespot op de exposantenlijst en had het beeld van een kleinschalige boerderij. Bettinehoeve maakt geitenkaas. Nogal grootschalig, blijkt.
“Een echt streekproduct,” zegt de dame terwijl ze hapjes voorschotelt.
We nemen er een. Over de smaak valt niet te twisten.
“Hoeveel geiten hebben jullie?” vraag ik.
“Wij krijgen melk van negenenveertig geitenhouders.”
“Dan kan je het toch geen streekproduct meer noemen?”
“Jawel. Brabant is een streek. De meeste zitten in Brabant en een enkeling in Zeeland of elders,” luidt haar verklaring.
Zucht. Heel Nederland is een streek. En is een streekproduct een product dat in een bepaalde streek is gemaakt? Nee, natuurlijk niet. Wie de website van Bettinehoeve bezoekt leest dat ze sinds 1990 geen geiten meer houden. En in 2007 werd een tweede productielocatie geopend. Nog even en ze is overnameprooi voor Koninklijke FrieslandCampina of Arla. Gelukkig hebben we De Mèkkerstee nog. Die levert haar kaas via Vers247.
Illimani koffie – het enig echte PUUR
We mogen het misschien niet zeggen, maar terugblikkend, lijkt het er op dat het enige, echte, eerlijke, zuivere, authentieke PUUR-product op dit Horecava-plein de traditioneel geproduceerde hooglandkoffie van Illimani is. EKO, fairtrade en direct van een coöperatie in Bolivia. Eric Beek en zijn Boliviaanse echtgenote Gloria bouwen gestaag aan dit merk. (Maar ja, we zijn bevooroordeeld, in huize MergenMetz genieten we al jaren van Illimani.)Monopolie van Unilever en wat randgebeuren
De hal met het nachtleven lijkt op maandagochtend al een grote kroeg annex discotheek. We keren na enkele meters op onze schreden terug en lopen naar hal 11. Langs de grote Unilever-stand lopend, graaien we een magnum uit de vrieskist. Zo zijn we ook wel weer. Ah! Met het vignet van Rainforest Alliance, dus de chocolade is goed, zullen we maar denken. Circa 2,2% van alle cacao die op de wereld is geproduceerd, heeft het Rainforest Alliance-vignet. Dat is pakweg 86.000 ton cacao. Op een productie van 3,9 miljoen in 2012. (Lees dit.)
Onderweg zegt Miriam: “Wat we hebben gezien, toont de verarming van de markt. Ik heb nog geen tien interessante mensen gesproken. Het is het monopolie van de Unilevers en wat randgebeuren.”
Ik denk dat ze gelijk heeft. Maar er zullen altijd weer nieuwe bedrijven en initiatieven ontstaan, die, als ze succesvol blijken, worden opgeslokt door de giganten.
Onfrisse vis bij Driessen Food
Hal 11 is gevuld met nette stands van nette producenten en leveranciers. Hoewel… Driessen Food, Ready4Fresh, heeft een grote koelvitrine en daarin liggen een geelvintonijn en een zwaardvis (van pakweg 1 meter, excl. zwaard). Ze wil hiermee kennelijk indruk maken op de bezoekers. Maar wel een foute indruk. Op haar website heeft ze het over ‘natuurlijk verantwoord’, maar de tonijn in haar vitrine is op de Viswijzer ‘tweede keus’ of ‘liever niet’ en de zwaardvis gelt ook vrijwel wereldwijd als ‘liever niet’.
“Jullie hebben wel twijfelachtige vis hier op ijs liggen,” merk ik op. De man in de witte jas achter de vitrine haalt zijn schouders op. Dus ik vervolg: “Tonijn kan eigenlijk niet meer. Alleen de albacore. En zwaardvis is flink bedreigd. In Italië, aan de Middellandse Zee, zijn plaatsen waar vissers die vroeger van zwaardvis leefden nu amper nog wat vangen.” In 2005 waren mrs. M en ik in Bangara Calabra, Zuid-Italië, en hebben we het met eigen ogen kunnen aanschouwen – of eigenlijk: niet.
“Ha!” lacht hij, “Deze komt uit de Middellandse Zee! Dus wat is het probleem?”
We sputteren nog wat tegen, maar de man vindt dat hij gelijk heeft, want: “Ik ben visser geweest, dus ik weet waar ik het over heb.” Wij niet. Wij zijn irritante snotapen. Dus we keren ons af van deze dommigheid. Miriam noemt de man een typische conservatief.
Henri: de verrassing
De Man van de Knakworst beveelt authentieke knakworst aan. We proberen er een. En ja, die knakt. De smaak is niet verkeerd.
“Maar ik denk dat die van Herman de Wit uit Amsterdam (Wakkerstraat) lekkerder zijn,” plaag ik. De man van de Knakworst gaat er niet op in. Hij weet vermoedelijk niet over wie ik het heb.
De herkomst van het vlees is ons niet duidelijk, maar dat zal wel regulier zijn, vrezen we.
Henri uit Drunen maakt koelverse maaltijden. We kennen het merk van zien bij Hanos en Makro, niet van proeven. Eerlijk gezegd komt het ons wat oubollig over en de huisstijl zou niet misstaan als Makro-merk. Dus achtten we de kwaliteit niet hoog. Maar niets is minder waar. We raken aan de praat met Marc van Olphen, een van de twee directeuren. Broer en zus (marketing manager) zijn er ook. Het is een familiebedrijf, opgericht door vader Harrie – die naam bekte niet; hij koos voor het merk Henri.
|
|
|
Er is een verschil tussen kant-en-klare maaltijden en de producten van Henri, leren we al snel. Het doet ons bijzonder veel deugd dat ze zeer verantwoord en smaakvol bezig zijn. Het hoeft niet allemaal biologisch te zijn, maar als je Kemper kip en Livar-varkensvlees gebruikt en op food miles let, dan wil dat wel iets zeggen over het kwaliteitsbesef van de producent. Nu nog Bonte Bentheimer in plaats van Livar.
Miriam, die onlangs haar baan bij Stichting Zeldzame Huisdierrassen heeft beëindigd, informeert Marc over mooie, Nederlandse authentieke runderrassen. Wie weet zit er volgend jaar lakenveldervlees in een Henri-maaltijd.
Tenslotte
De Horecava is niet een beurs om ieder jaar te bezoeken. Het motto voor 2013 luidde ‘Voor bewust ondernemen’ – alsof je ook onbewust onderneemt. De keus voor dit motto schetst haar doelgroep. Werkelijke topproducten vind je er weinig. De Horecava is er voor de gemiddelde Horeca. Die dankzij de aanwezigen op het PUUR-plein en Henri of de Man van de Knakworst in hal 11 kwalitatief een stap vooruit gaan.
PS We waren onze camera vergeten. Miriam heeft foto’s met haar telefoon gemaakt, maar door een onjuiste instelling heeft ze ook veel beelden overschreven. Dus we missen nogal wat. Ook de zwaardvis en tonijn.
