Het NTR wetenschapsprogramma Focus besteedt in de maand juli van 2024 aandacht aan Nationaal Park Alle Tuinen: de biodiversiteit in onze tuinen. Via artikelen en podcasts, maar ook via een zogenaamde ‘Bioblitz’. Het doel: in de maand juli minstens 5000 soorten planten en dieren tellen in tuinen.
Op 11 juli staat de teller op 4690, dus dat het doel zal worden gehaald. Lees meer over dit inspirerende project, of doe actief mee met de Bioblitz via Waarneming.nl.
Wij schreven vaker over het belang van onze tuinen voor de biodiversiteit, vooral aan de hand van de boeken van de Engelse professor Dave Goulson, zoals ‘De Tuinjungle‘. Bij de NTR hebben ze een andere inspiratie gevonden: de documentaire ‘My garden of a thousand bees‘ (onder andere te zien op NPO Start).
En dan zijn er natuurlijk boeken zoals het leuke ‘Mijn 1000 soorten tuin‘ van Luc Hoogenstein. En vergeet de eigenzinnige landschapsarchitect Harro de Jong niet, die in 2015 al ervoor pleitte om onze achtertuinen op te waarderen tot nationaal coulisselandschap. Allemaal laten ze zien dat:
- onze tuinen vaak verrassend rijk zijn aan planten- en dierenleven;
- dat je met simpele aanpassingen van je ‘gewone’ tuin een paradijs voor biodiversiteit kunt maken en
- hoe belangrijk dit is. Want omdat ons agrarische buitengebied steeds meer verworden is tot een grootschalig, soortenarm, gifrijk en kaal landschap, worden onze tuinen mee en meer een essentieel, onmisbaar toevluchtsoord.
Denk klein en groot tegelijk
Het idee van ‘Nationaal Park Alle Tuinen’ is daarom alleen al charmant en belangrijk. De oppervlakte van al die tuinen bij elkaar is, volgens de NTR, tien keer zo groot als Nationaal Park Hoge Veluwe. Dus dat is een serieus oppervlak. Denk klein en groot tegelijk: al die postzegeltuintjes bij elkaar vergroenen maakt wel degelijk een verschil.
We vatten samen wat je dus in je eigen tuin kunt doen om de natuur te helpen:
- Gebruik geen gif, ook niet een beetje, ook niet af en toe. Dus geen algenverwijderaar, geen slakkenkorrels, en liefst ook geen vlooien- of tekenmiddel op je huisdier. Want al die middelen komen in de bodem en in het water terecht, en hebben vanuit daar een schadelijke invloed op alle andere planten en dieren.
- Koop geen planten in een ‘gangbaar’ tuincentrum. Die zitten vaak vol gif. Lees het maar eens na in dit onderzoek van Greenpeace. Er zijn écht alternatieven, denk maar aan Holsto Tuinen in Olst, Esveld in Boskoop of De Hessenhof in Ede. Het zijn vaak ook nog leukere adressen, omdat het geen grote ketens zijn, maar echte ondernemers uit de buurt. Of kijk op biotuinwijzer.
- Zet nuttige planten in je tuin (of op je patio, balkon, in potten of de tegelstrook langs de gevel); planten waar insecten en vogels iets aan hebben. Inheemse planten of uitheemse rijk bloeiende nectarrijke planten. Maak ook diversiteit: verschillende planten trekken weer verschillende dieren aan. En als je voor bloemen kiest die in verschillende maanden bloeien, hebben ze langer iets te snacken. Of struiken die wij mooi vinden, maar die ook bessen of andere vruchten krijgen waar vogels van houden, zoals malus, krentenboompje of appelbes (aronia).
- Als je de ruimte hebt, zorg dan voor water in je tuin. Zelfs een ieniemienie vijvertje, van een ingegraven speciekuip, trekt veel leven aan. Als je meer ruimte hebt, koppel dan regenwater van het riool af en laat het in je vijver lopen. Of, in een lager deel van je tuin, in de bodem trekken.
- Zorg voor schuil- en nestplekken. Een groenblijvende struik, een dicht begroeide muur met klimop, een hoop dood hout en takken in een verloren hoekje. Of nestkasten natuurlijk (maar niet in de volle zon of waar de kat erbij kan). Fijn voor vogels, voor overwinterende insecten, voor egels en zelfs voor vleermuizen of hazelwormen.
- Zorg voor verbinding. Een klein luikje onderaan een dichte schutting kan een egel doorgang verlenen. Een klimplant langs je gevel kan diertjes naar je balkon brengen. Enzovoorts.
Er zijn ook boeken waar je voor je natuurrijke tuin tips en ideeën uit kunt halen. Bijvoorbeeld Klimaatslim tuinieren van Moniek de Bakker. Dat gaat niet alleen over klimaat, maar ook veel over biodiversiteit en ecologie. Of, meer voor de moestuin, Vera’s Moestuin van Vera Greutink.
