Tips tegen muggen en muggensteken

In Kraut & Rüben, een prachtig, informatief moestuintijdschrift, lazen we tips tegen muggen. Maar ook in andere media was er aandacht voor stekende muggen en wat er tegen te doen. We bundelden de tips en onderzoeksresultaten.

Er zijn meer dan drieduizend verschillende soorten muggen, slechts enkele steken de mens. Waar het wel of niet worden gestoken in elk geval niet mee te maken heeft is ras of alcoholgebruik – anders dan dat je van alcohol misschien meer gaat zweten (zie hieronder) – of dat je wel of niet in Muggenbeet woont.

Wereldwijd is er veel onderzoek naar het gedrag van muggen c.q. muskieten Ze brengen namelijk, meest in tropisch warme landen, ernstige ziekten over, zoals het zikavirus, malaria of dengue.

DEET helpt tegen muggen, maar het is niet gezond om veel te gebruiken.

Dat vraagt entomoloog Marieke de Swart zich af: “Onlangs nog werd in een studie in Nature deze 80/20-regel bevestigd”. Zij publiceerde recent haar onderzoeksresultaten met de veelzeggende titel The smell of success. Bloedgroep speelt geen rol, vermoedelijk wel het eiwit Interleukine IL-22, dat wijst op een immuunrespons tegen schimmels.
“Muggen zouden dan gastheren uitzoeken die sterker op schimmels reageren,” zegt De Swart. IL-22 behoort tot de cytokinen, eiwitten die een signaalfunctie vervullen in het immuunsysteem. Enfin, dat zou in elk geval wijzen op genetische aanleg.

“Genetica zal zeker een rol spelen, maar ik denk dat nurture – de cultuur en omgeving waarin je opgroeit – en dieet veel belangrijker zijn. Het eten van bananen vergroot de aantrekkelijkheid voor muggen. En ik denk dat er veel meer van dit soort verbanden met voeding zijn. Iets dergelijks kan ook gelden voor het immuunsysteem. Er is veel individueel verschil in hoe het immuunsysteem is ‘opgevoed’. Die verscheidenheid is, denk ik, veel belangrijker om de verschillen in aantrekkelijkheid voor muggen te verklaren dan bijvoorbeeld ras,” zegt ze. (De mug die op banaan reageert, komt niet in Nederland voor.)

Jezelf

• Als je voor het slapen gaan nog even onder de douche gaat staan, gebruik dan neutrale zeep. Of geen zeep. In elk geval geen geparfumeerde zeep of douchegel. Vooral lucht van lelietjes van dalen, viooltjes en ananas lokken. Maar je weet niet wat er allemaal in de zeep of gel zit.
• Zorg voor een bacterierijke huid. In principe leven er meer dan duizend verschillende bacteriën op je huid. Heb je veel variatie, dan ben je minder aantrekkelijk dan wanneer je relatief weinig verschillende bacteriën met je meedraagt. Deze bacteriën zitten in onze poriën en haarzakjes. De geurcombinatie die ze uitstoten is de doorslaggevende factor om muggen te vertellen hoe lekker we zijn. (Dit sluit ook wel aan bij dit artikel. Hoe schoner de huid, des te kwetsbaarder voor ziekten en allergieën.)
• Draag heldere en ruim zittende kleding. Muggen houden van donkere kleren en steken makkelijk door dunne stof. En ze houden van enkels, dus draag ook in de zomer sokken.
• Een plafondventilator beweegt de lucht en aangezien muggen je adem volgen (de CO₂ uitstoot) raken ze met een ventilator het spoor bijster.
• De doorgesneden citroen met erin gestoken kruidnagelen. Het werkt. De muggen houden niet van die lucht.

In de tuin

• Muggen houden niet van bepaalde planten, zoals lavendel, tomaten, citroenmelisse, basilicum, wild kattenkruid (Nepeta cataria) en pelargoniums (geraniums) en vooral niet van de citroenlucht (Pelargonium citrosum). Als je een mix van deze planten in een bak voor je slaapkamerraam zet, heb je een goede kans op mugloze nachten.
• Leeg gieters, bakken, teiltjes, vogeldrinkbakken, kinderbadjes. In stilstaand water leggen muggen hun eitjes.
• Sluit regentonnen en -bakken goed af. Als ze per ongeluk open blijven staan, hangen er al snel talloze larven vlak onder het wateroppervlak. Maar zodra je in de buurt komt, duiken ze razendsnel naar beneden. Het is een hopeloze taak om ze eruit te vissen. Dus deksel erop!
• Zorg voor een natuurvriendelijke tuin: hoe meer vogels, libellen, juffers, salamanders en kikkers in en rond de tuinvijver leven en de larven opeten, hoe minder muggen er zullen uitkomen. Wij kunnen dat beamen.

Tegen jeuk

• Niet krabben, wel spuug/speeksel erop.  Als je krabt, riskeer je een wond die geïnfecteerd raakt. Speeksel koelt de huid af als het verdampt en bevordert ook de wondgenezing.
• Natuurlijke anti-jeukmiddelen: blad van weegbree kneuzen en op de plek wrijven. Dat kan ook met basilicum, salie, madeliefjes en het blad van tomaat en aardappel. Of met ui of citroen: snij die doormidden en druk het snijvlak op de plek van de steek.

Bronnen: Kraut & Rüben; Resource; National Library of Medicine; Harvard; The Conversation;