Onlangs is de werkelijk prachtige Visatlas van Nederland verschenen. Een compleet boek over alle zoetwatervissen die er in dit land voorkomen, samengesteld door RAVON en Sportvisserij Nederland.
Wie weet er vlot tien zoetwatervissen te noemen? Paling, ja dûh, en dan: snoek, baars, voorn, karper, brasem, forel, oh ja, het stekelbaarsje en dan moeten de meesten van ons gaan nadenken. Zalm, die is toch uitgestorven of niet? In dit boek zijn rond de vijfenzestig verschillende vissoorten opgenomen. Van veel voorkomende tot zeer zeldzame, die op een enkele plek zijn te vinden.
Toen ik rond een jaar of tien was, gingen mijn vrienden en ik regelmatig vissen. We trokken de polder in, tussen Bergen (NH) en Koedijk. We fietsten over de Baakmeerdijk, richting het Noordhollandsch Kanaal. Ergens halverwege gingen we over een boerenpad, langs een vaart, richting ‘t gemaal. Daar zaten we dan middagen lang naar onze dobbers te staren. We vingen er baars, paling, rietvoorntjes en schele pos en modderkruipers – vermoedelijk de kleine modderkruiper, volgens dit boek. Alle vissen gooiden we terug.
En jaren later, als neef Bart en zijn vrouw uit Oosterland bij ons op bezoek kwamen, namen ze geen bloemen of fles wijn mee, maar een fiks pak verse vis van de Wieringer vismarkt in Den Oever. Dat was dan bijvangst van de binnenvisserij: karper, kolblei, brasem en meer. Voor zoetwatervis is in Nederland geen markt; wij aten ze met smaak.
Nu gaat dit boek niet over vis eten. Maar wel over de vissen in onze binnenwateren en de stand van zaken.
Het is een uniek en fraai boek, een heuse atlas met veel kaarten, grafieken en vooral foto’s. Een boek voor iedereen met een beetje interesse in de natuur, in dit geval in onze beken, sloten, vaarten, kanalen, meren en rivieren. Van harte aanbevolen!
| Titel | Visatlas van Nederland |
| Van | RAVON en Sportvisserij Nederland |
| Uitgever | Noordboek Natuur |
| ISBN | 978 90 5615 664 0 |
| Verschenen | overal staat 20 november 2020, maar het is toch echt 11 maart 2022 |
| Prijs | € 37,95 |
| Verkrijgbaar bij | Kies voor de boekhandel van steen en cement. En àls je een webshop prefereert, kies dan deze. |
De eerste hoofdstukken gaan in op de manier van onderzoek – je moet immers redelijk betrouwbaar vaststellen welke vis waar voorkomt als ook in welke mate – en de analyse van de gegevens.
Het is interessant om te lezen, rijk en overtuigend gedocumenteerd met foto’s en grafieken.
In kaderteksten zijn leuke wetenswaardigheden opgenomen, zoals dat je de kwabaal beter kan horen dan zien en de prikken die al zo’n vijfhonderd miljoen jaar bestaan en nauwelijks zijn veranderd.
Ook de verschillende leefgebieden worden beschouwd: je hebt vissen die graag in stromend water verkeren, je hebt ze die alles wel goed vinden en je hebt vissen die graag planten eten.
Dit en veel meer (vismigratiekalender, voedselkeus – benthivoren, piscivoren, herbivoren etc -, zeldzaamheid en exoten) wordt helder uitgelegd.
Leuk om te zien is wat de oorsprongsgebieden van vissen zijn. De goudvis komt uit China en plant zich gewoon voort in Nederland, net als de karper, die uit de omgeving Zwarte Zee – Kaspische Zee komt. Maar de regenboogforel plant zich hier niet voort, komt wel hier en daar voor.
De soorten zijn uitvoerig beschreven. Op de kaart van Nederland blijkt waar en hoe vaak ze geteld zijn. We vinden de fysieke gegevens, per watertype, per provincie. Soms in twee pagina’s, soms in vier. We kunnen uitgebreid vertellen wat we zien, maar kijk hier even:
De laatste hoofdstukken zijn gewijd aan hoe wij, de mens in dit land, omgaan met het vele water. Niet het stoere ‘hoe wij de strijd tegen het water wonnen’ met terpen, dijken, dammen en inpolderen, maar juist de gevolgen ervan voor de visstand en de waterkwaliteit. Zo zien we dat in de zeventiger en tachtiger jaren de waterkwaliteit belabberd was: laag zuurstof, hoog kwik en fosfor, maar dat dit tegen 2020 beduidend beter is.
Beken worden hersteld, leefomgevingen verbeterd, vispassages / migratievoorzieningen aangelegd bij stuwen en sluizen – de vismigratierivier bij de afsluitdijk moet in 2024 klaar zijn. En zo lezen we – in een kader 😊 – over de Rijn-West en Nationale Visroutekaart, dat als basis dient om knelpunten weg te nemen.
En alles met foto’s, kaarten en grafieken. Het is een waardige atlas. Nog twee extremen, de goudvis en de zalm in Nederland:
