Op 1 en 2 oktober 2018 vond deze, voor winkeliers, jaarlijks terugkerende beurs plaats in Houten. Een keur aan producenten en importeurs presenteerden hun producten aan de bezoekers. Uiteraard kaas, worst en wijn, maar ook bier, hartige gerechten, jams, chocola en wat al niet meer. ClearChox won met chocolade van MIA de innovatieprijs 2018.
We wandelen wat rond op de beurs en dit is wat ons onder andere opviel.
Zwitserse kazen en Armeense producten
Een ruime stand met allerlei kazen uit Zwitserland. We kennen er misschien een paar, zoals Appenzeller, Emmentaler en Gruyère, maar dan houdt het voor de meeste mensen, zoals wij, wel op. Het proeven was een genot. Hoewel we van mening zijn dat iedereen kaas uit de buurt moet eten, is een kaasplankje met wat buitenlandse kazen niet te versmaden.
Ook Zwitsers, ook kaas, maar met een eigen stand, stonden de mensen van Jümi op de beurs. Jürg en Mike, twee Zwitserse boeren die onder andere de Belper Knolle ontwikkelden. Een droge kaasbal die er als een aardappel uitziet. Uitmuntend om te raspen en heeft wat weg van oude Parmezaanse kaas.
Armenië was vertegenwoordigd met een kleine stand; doel was om de markt te onderzoeken. Het land biedt hele mooie producten. We proefden een witte honing. Een ontwikkeling van de kerk, dat wil zeggen dat een priester zich heeft ingezet om de lokale bevolking te mobiliseren om honingen te maken. We spreken over afgelegen gebied op 1500 meter hoogte. Sommigen kennen het Zuidafrikaanse gedroogde vlees biltong, Armenië heeft ook zoiets. Niet verkeerd.
Aram Atalyan helpt op deze stand met vertalen. Als ik zeg dat we Armenië alleen maar negatief kennen, zoals van de oorlog om Nagorno-Karabach – een deel van Azerbeidzjan dat zelfstandig wil worden of aansluiten bij Armenië – of de Turkse genocide op Armeniërs, antwoordt hij dat de banden tussen Armenië en Nederland vroeger sterk waren: ”In Amsterdam is een Armeensebrug. En Armeense soldaten kwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog in Zeeland en hielpen de geallieerden. En de eerste Armeense Bijbel is gedrukt in Amsterdam. En wist u dat Armenië officieel het eerste Christelijke land ter wereld is. Dat gebeurde in 301.” Hij voegde er aan toe dat het toerisme in Armenië een groeiende sector is. Iets voor de vakantieplanning 2019?
Èchte doppinda’s
Pinda’s in dop? Wat is daar nu voor bijzonders aan. Maar het blijkt eigenlijk net zoals bij cacao, leerden we. Weten we nog wel hoe een pinda hoort te smaken? De grote zakken doppinda’s die bij de supermarkten in de schappen liggen, zijn van mindere kwaliteit. De pinda’s worden door opkopers bij diverse kleine boeren (veel China, begrepen we) opgekocht, bijeengebracht en huppekee, voor een lage prijs verkocht aan u en ons. Vaak zijn ze klein en zitten er vieze tussen die de smaak bederven.
Bij cacao voor de grootindustrie is dat ook zo: rijp en groen, ziek en gezond, gaat allemaal door elkaar. Wij kregen van deze aardige mensen een proefzakje. Mooie pinda’s met een fraai aroma en een wat zoete nasmaak. Deze, van het ras/cultivar/genotype Hanoch, kwamen uit Israël, waar ze in de woestijn worden geteeld. Naast ras speelt terroir speelt dus ook een rol. Woestijngrond is in principe een rijke aarde.
Roze chocola – Ruby Chocolate
Barry Callebaut annonceerde ongeveer een jaar geleden Ruby Chocolate. Ze zou roze chocolade hebben, ja, heus, van cacaobonen, zonder kleurstoffen. Nu is chocola bruin. En witte chocola is eigenlijk geen chocola
, maar cacaoboter met suiker en misschien nog wat smaakstoffen. Dus moet roze chocola chocola heten? Wat we proefden was mierzoet en had niets met de smaak van Theobroma Cacao – de cacaoboom – te maken.
Callebaut claimt dat het wordt geteeld in Ecuador, Brazilië en Ivoorkust. Daarmee wekt ze de suggestie dat het een bijzonder cacaoras is. Onze vrienden in Ecuador, die veel kennis en inzicht hebben in de cacaoteelt, noemen het bedrog.
Luis Leon zegt cynisch: “Al die Ecuadoraanse boeren met hun roze cacao hebben jaren gewacht op het moment dat Callebaut voorbij zou komen.”
En: “Het best bewaarde geheim van Ecuador: Niemand weet ervan en toch verkoopt Callebaut er vele tonnen van over de hele wereld.”
Ruby is geen chocola. Net zoals margarine geen boter is.Callebaut claimt dat er geen kleurstoffen zijn toegevoegd. Luis vermoedt dat het gewoon het ras forestero is (de bulkcacao van Afrika). Hij zegt: “De zaden – wat we cacaobonen noemen – daarvan zijn paars. Als ze niet worden gefermenteerd
Lourdes Delgado, La Reina del Chocolate de Ecuador, zegt dat de cacaopeul die op posters is afgebeeld een CCN-51 is. Dat is smakeloze, snelgroeiende plofcacao die een wat rozerode schil heeft. Zou Ruby cacaoboter zijn met de kleur van de schil van de peul?
Beide ideeën verklaren in elk geval waarom geen cacaoboer iets weet van roze cacao. Het geheim ligt in de verwerking in een fabriek van Barry Callebaut.
Wat het ook is, Ruby is geen chocola. Net zoals druivensap geen wijn is.
Nog meer verlakkerij
Nog meer Barry Callebaut. De tekst op de poster luidt:
“Onze chocolade steunt cacaoboeren zoals Joseph, Naomi & Elijah.
Heerlijke chocolade heef (h)eerlijke cacaobonen nodig. Nu en in de toekomst.
Samen met de Cocoa Horizons Foundation zorgen we voor oplossingen op vier vlakken: onderwijs, kinderbescherming, kansen voor vrouwen en gezondheid.”
Klinkt leuk, maar het strooit zand in de ogen. Cocoa Horizons Foundation is Barry Callebaut zelf, met directeuren van Callebaut. Maar het klinkt wel veel beter, samenwerken met een organisatie met zo’n mooie naam…..
Binnenkort staat heel Afrika vol met scholen en medische posten De cacaoprijs is momenteel laag. Rond de 1,85 USD/kg. Fairtrade 2,00 USD. Om een boer op het absolute bestaansminimum te krijgen moet de prijs rond de 3,00 USD liggen. Barry Callebaut is een van de grootste cacao-afnemers ter wereld. Tony’s Chocolonely is ook Barry Callebaut. November 2017 daalde de prijs van cacao, dus verlaagde Barry de prijzen. Ook Tony’s verlaagde de prijs. Want de arme Nederlandse consument mag geen cent te veel betalen. Henk-Jan Beltman erkende in november 2017 in Follow The Money dat Tony’s Chocolonely er in al die jaren van haar bestaan niet in is geslaagd om een vijfde van de boeren waarmee ze samenwerkt op het bestaansminimum te krijgen. Wel worden er tonnen aan winst uitgekeerd aan de aandeelhouders. Om te laten zien dat eerlijke handel ook geld oplevert, zeggen ze dan. Uh, snapt u het?
De kosten voor het plaatsen van een ziekenhuisje, een school en dat soort dingen waar Callebaut nu de sier mee maakt, vallen in het niet bij het betalen van een eerlijke prijs voor cacao. Binnenkort staat heel Afrika vol met scholen en medische posten, maar de kinderen van de cacaoboeren blijven naar Europa trekken voor een beter bestaan.
Zo, dat moesten we even kwijt. Sorry.
PS Een tablet MIA kost (adviesprijs) € 4,90 dan heeft u 75 gram chocola met 75% cacao van topkwaliteit. Een tablet 70% Tony’s kost € 3,00 voor 180 gram. Dat is € 1,25 voor 75 gram.
Nog even foto’s bladeren?
Inmiddels heeft SOMO het rapport Looking Good on Paper uitgebracht. Feitelijk zegt ze: Leuk, al die labels en keurmerken maar de lokale bevolking merkt er weinig tot niets van.