Maandag 2 juni publiceert de Volkskrant het artikel Supermarktpastorale. Het gaat over de biologische markt in de Verenigde Staten en hoe die meer en meer lijkt op de “normale” bio-industrie. Micheal Pollan schreef The Omnivore’s Dilemma. Waar komt ons eten vandaan en is het nog wel voedsel?
Schappen vol organic
Twee weken geleden kwamen vrienden van ons terug van een vakantie in New York. Daar hadden ze met hun kinderen, vlak bij Central Park, een appartement gehuurd. Ze aten (dus) niet elke dag buiten de deur, maar kookten regelmatig voor zichzelf.
“Je weet niet wat je ziet!” riep ze enthousiast door de telefoon “In de supermarkten liggen enorme schappen met alleen maar organic voedsel. Ze zijn in Amerika veel verder dan hier!”
Is dat zo? Ik had haar het boek The Omnivore’s Dilemma gegeven. Misschien had ze nog geen tijd om het te lezen.
Het artikel in de Volkskrant, van de hand van Mac van Dinther, lijkt het tweede deel van het boek The Omnivore’s Dilemma te volgen. Het eerste hoofdstuk gaat over maïs (en hoe dat bottom line in vrijwel al het Amerikaanse voedsel wordt verwerkt en het verbouwen ervan het milieu verpest).
Het tweede hoofdstuk neemt Pollan de biologische landbouw onder de loep. Hoe succesvolle bedrijven zijn overgenomen door de reguliere agro-industrie en dat er nu zgn. biologische tv-dinners in de schappen van de supermarkt liggen. (In Nederland is dezelfde tendens gaande: zuivelbedrijf De Groene Koe is overgenomen door Campina, slagerijketen De Groene Weg door vleesconcern Vion.)
Amerikaans compromis
In de VS is de USDA – United States Department of Agriculture, vgl. het Amerikaanse ministerie van Landbouw – op een gegeven moment gedwongen met regels te komen voor wat organic (biologisch) mag heten en wat niet. Dat is in overleg met de branche gebeurd. Onder druk van de agro-industrie, dat al links en rechts overnames had gedaan, zijn die regels behoorlijk ruim gesteld. Zo mogen er veel kunstmatige toevoegingen worden gebruikt (Mac spreekt van 38 kunstmatige toevoegingen in een snackreep die toch organic mag heten) en worden bepaalde bestrijdingsmiddelen toegestaan.
Toegang tot weide
In zijn boek bezoekt Pollan de supermarkt Whole Foods, een biologische supermarkt met enkele honderden vestigingen over de VS [Update: 2017 overgenomen door Amazon]. Daar leest hij op verpakkingen hoe de melk van Klaartje komt, hoe hen Dora de eieren legt, enzovoorts. Een sterk geromantiseerd beeld waar goedgelovigen voor vallen. Hij bezoekt de boerenbedrijven en constateert dat Dora er nauwelijks beter aan toe is dan haar lotgenoten uit de agro-industrie. Dora krijgt biologisch voer, maar komt amper buiten. En voor de koeien geldt hetzelfde.
Hoe komt dat? In de opgerekte regels van de USDA is bijvoorbeeld opgenomen dat beesten ‘acces to pasture’ moeten hebben. (Pasture is weiland). Maar er staat niets over hoe vaak, hoe lang, hoe groot dit land moet zijn, enzovoorts. Mac schrijft in het stuk dan ook dat kippen de laatste twee weken van hun leven naar buiten mogen, maar niet meer durven…..
Maar toch geldt: EKO en BIO goed en zeker in de VS is organic ver te prefereren boven het “normale” voedsel.
Lees hier het Volkskrant-artikel. (Sorry. In verband met auteursrechten en het Internet, hebben zijn links naar de websites van de kranten weggehaald.)
