U kunt ook een likeur van zwarte bessen maken. Klik hier.
We beschrijven twee manieren om sap te koken. Dit kan in principe voor allerlei vruchtensoorten.
Koken en filteren
Dit geeft ca. 600 ml sap.
Doe alles in de pan en kook tot de bessen voldoende stuk zijn. Desgewenst helpt u ze een handje (met een stamper).
Giet het voorzichtig door een zeef met kaasdoek en vul potten, flessen e.d. Deze kunt u invriezen. Of, als u inmaakt, dient u de potten/flessen en deksels/doppen tevoren een tijdje in kokend water hebben gehad ter sterilisatie. De hete bessensap gaat direct in de pot of fles en schroef het deksel of de dop erop. Zet ‘m tien minuten op de kop.
Met de sapkoker
De sapkoker levert ongezoet sap dat u later voor allerlei doeleinden kunt gebruiken. Ook hierbij geldt: als u niet invriest, gebruik doorgekookte potten of flessen.
 |
Alleen de allermooiste bessen gaan in onze bessensap |
 |
Sapkookpan in actie. Maar hoe zit dat nu in elkaar? |
 |
Onderin de pan ligt een stervormig opzetstuk. Vul de pan met water tot de hoogte van dit ding. Niet hoger, want… |
 |
… op het opzetstuk ligt een schaal. Hierin valt straks het sap, dat er door de hoge druk uitgeperst wordt. |
 |
Op de schaal komt een soort vergiet. Er zitten gaatjes in de bodem. |
 |
Door de hoge temperatuur in de pan, barsten de bessen open en het sap druipt naar beneden, in de schaal. Merk op dat er in de bovenrand een drietal gaten zitten. |
 |
Door het deksel van de pan steekt een buis, met aan de buitenkant een slangetje en een afsluitklem. Die buis gaat door een van de gaten (zie foto hiervoor) en steekt tot op de bodem van de schaal, waarin het sap valt. Merk op dat er ook een overdrukventiel op het deksel zit. |
 |
Het deksel wordt stevig vergrendeld. |
 |
De pan gaat op het vuur. Het water onder de schaal gaat koken. De stoom verhit de bessen en die barsten open. Het sap druipt in de schaal. |
 |
En door de druk van het stoom van boven kan het sap maar een weg naar buiten kiezen: door het buisje, dat in de schaal hangt. |
 |
Om te weten hoeveel 1,6 kg zwarte bessen oplevert, laten we het sap in een maatbeker lopen. |
 |
Bijna drie kwartier later zetten we er een punt achter. Bijna 1 liter. 950 ml sap uit 1½ kg bessen. Niet slecht. |
 |
In de schaal liggen door de druk van de stoom uitgeknepen bessen. Prut. |
2. Sap kan je uit allerlei fruit maken. Het schijnt dat je bij deze pan hulpstukken bij kunt kopen om zelf te gaan destilleren. (Lees de pagina van Manufactum, en let op de alinea ‘Der lange Arm des Gesetzes’. In Nederland mag je, net als in Duitsland, niet zo maar je eigen borrel stoken.)
Ik heb al jaren zo’n pan en beschrijving in het duits. Ik heb ooit een poging gedaan met pruimen. Het duurde erg lang voordat de pruimen tot prut waren. En het was niet zo lekker. Vraagje: hoe lang moet het opstaan? En doe jij er suiker bij?
Heb je dezelfde pan als wij? Dus die druk opbouwt en in feite de cellen kapot drukt? Maar in het algemeen geldt dat voor harder fruit aangeraden wordt eerst voor te koken om de vezels zachter te maken. Ik heb wel eens kweeperen geprobeerd: fiasco. Moet het dit jaar weer doen, maar dan met voorkoken. Eens zien.
het zou mooi zijn als er ook recepten bij zijn om iets te doen met de “prut”, zo kan je het als goede vulling voor kruimelvlaai gebruiken. Maar er zullen talloze andere mogelijkheden zijn. Zonde om het weg te gooien.