Eens tomatenzaad gekregen of gekocht, en bevalt het ras, dan is het makkelijk zelf het zaad te winnen.
De kiemkracht van tomatenzaad wordt vergroot als het door het spijsverteringskanaal van mens of dier is gegaan. Of, zoals in de natuur, als de vrucht op de grond valt en gaat rotten. De gelei bevat kiemwerende stoffen en dat moet dus weg. Er moet een soort fermenteringsproces
soort van, want echt fermenteren is zonder zuurstof – in de ingewanden van een dier is dat overigens goed voorstelbaar
overheen gaan om de kiemkracht van pakweg 10 naar 90% te verhogen. Maar om nu uitwerpselen uit te pluizen….
Win uw eigen zaad
|
1
|
Snot met pitjes
Als u in de keuken tomaten verwerkt, bewaar dan eens wat van “snot (gelei) met de pitjes”. Doe het in een schaaltje en zet het weg. In de vensterbank, maar niet in de directe zon.
|
|
2
|
 De schimmel eroverheen
Er komt een schimmellaag op het schaaltje. Dat is ook een vorm van ‘spijsverteren’. Controleer of deze niet helemaal verdroogt, anders een druppeltje water erbij
|
|
3
|
Wassen
Na een paar dagen is er een fraai schimmeltapijt ontstaan. Als het goed is, trekt u de laag schimmel er zo af. Spoel het overgebleven zaad uit.
|
|
4
|
 Drogen
Leg de zaadjes te drogen op bijv. een stuk keukenpapier. Als ze klonteren, wrijft u ze enkele uren later even met de vingers los van elkaar. Laat een week drogen.
|
|
5
|
Opbergen
Doe de zaadjes in een papieren enveloppe en bewaar in de koelkast. Zeker een jaar of vijf goed. In de diepvries nog veel langer. Tot wel vijftien jaar.
|
Dank weer voor dit mooie gouden appel verhaal. Gisteren de ‘zwarte Krim’ gezaaid. De zaden zonder fermentatie geoogst, gewoon snot eraf en gedroogd. En nu? Ik hoop maar dat het goed gaat.
Groet Andette
Dat gaat wel werken, alleen waarschijnlijk een lager kiempercentage. Succes!
Beste, wij winnen en zaaien al meer dan 20 jaar 2 soorten tomaten, waar we de oorspronkelijke naam niet meer van weten. Wij noemen ze kubus en vleestomaat alnaargelang de vorm. Nu lijkt het ons dat, al is een tomaat een zelfbestuiver, dat het zaad dat we van de ene soort winnen bij zaaiing niet deze ene soort tomaten voortbrengt. Dus is mijn stelling eigen tomatenzaad is niet rasvast. Klopt dit volgens u. Is hier iets tegen te ondernemen.
Ik heb geen pasklaar antwoord. Wij vermeerderen ook al vele jaren en nooit een probleem. Zo hebben we weer stakeless gezaaid (ergens 2004 voor het eerst) en ik herken de plant al meteen ten opzichte van de andere vier of vijf die ik heb gezaaid. Kruisbestuiving is nooit 100% uit te sluiten. En het is ook zo dat er tomaten zijn waarbij de stamper uitsteekt, dus niet ingepakt is door de meeldraden. Als we die vermeerderen is dat het enige ras dat we zaaien. Ik ga je vraag doorspelen aan een zaadveredelaar.
Het antwoord van Jan Velema, gewasveredelaar:
Wij hebben jarenlang tientallen tomatenrassen vermeerderd en nooit afwijkers als gevolg van kruising gevonden, op één keer na. Het bleek dat het ras een iets afwijkende bloem had. Normaal heeft de bloem een kokertje van meeldraden, waarin de stempel verscholen zit en zichzelf zodoende bestuift. Dit is voor tomaat normaal. Maar dit ras had soms bloemen met een langere stempel, zodat deze door het kokertje heen stak en zodoende gevoelig was voor kruisbestuiving. Deze gevoeligheid voor kruisbestuiving is echter zeldzaam, maar dus niet altijd uit te sluiten. Misschien is dit verschijnsel ook van teeltomstandigheden afhankelijk en treedt het niet elk jaar (even duidelijk) op.
Wat gebeurt er bij incidentele kruisbestuiving? De meeste zaden zullen alsnog uit zelfbevruchting (het gevolg van zelfbestuiving) ontstaan en dus ‘zaadvast’ zaad opleveren. Maar een enkele, een paar procent, is een kruising, ofwel kruisbevrucht als gevolg van kruisbestuiving. Dit levert dan het volgende seizoen enkele planten op met kenmerken van beide ouders.
Het beste is om elk jaar voor zaadvermeerdering voldoende planten uit te zaaien en er op te letten dat men geen kruisingen (vroeger ook wel bastaarden genoemd) aanhoudt. Zo blijft het ras raszuiver. Daarvoor moet je wel vertrouwd zijn met de raskenmerken en de juiste beoordeling kunnen doen. Het is vervolgens aan te bevelen om een ras dat bekend staat als gevoelig voor kruisbestuiving apart te vermeerderen van andere rassen. Men kan dit doen door de rassen per jaar te wisselen, want tomatenzaad blijft jaren kiemkrachtig.
Mocht het zo zijn dat álle planten uit een vermeerdering afwijken, dan moet de kruisbevruchting al in een eerder jaar zijn ontstaan. Grijp dan terug op ouder zaad.
Uit kruisingszaad (bastaarden) zal je nooit meer het oorspronkelijke ras terugvinden. Wel kan je er een nieuw ras uit selecteren, als je dat zou willen. Maar dat is een ander verhaal.