Een groot groen laken, geen gazon, een voetbalveld, ja, het kan optisch misschien wel mooi zijn, maar is weinig spannend, kost veel onderhoud en draagt weinig bij aan de natuurwaarde. Uiteindelijk willen we toch een levendige tuin? Anders was u wel in een flat of appartement gaan wonen. Toch?
Knollenveld
Alweer bijna elf jaar geleden, in het voorjaar 2008, schreven we ‘Is dit een gazon?’ En in 2014 werd, na de grote verbouwing van de siertuin in een Eetbare Siertuin (2012), naast het huis, waar eerst een kruidentuin was, een nieuw grasveld aangelegd, zie ook ‘De laatste zoodjes’. Inmiddels is dat in nog geen vier jaar en mede dankzij de hete, droge zomer van 2018 eerder een knollenveld met allerlei planten en veel mos, dan een strak gazon. Is dat erg? Nee. Eerder boeiend.
De prent hiernaast kwamen we november 2018 tegen op Facebook. Heel toepasselijk voor dit boek.
In ‘Meer dan Sprietjes’ nemen de auteurs u mee langs allerlei interessante opties om die grasmat, of wat er van over is, ecologisch interessant en levendig te maken. Een bollengrasland? Een zonneborder? Of een schaduwborder langs het gras? Wat is dat precies en waaraan moet dat voldoen? Een bloemenweide op schrale grond? (Misschien een goede optie voor bij ons.) Een terras van stapstenen in de schaduw? Dit en meer wordt heel praktisch toegelicht met duidelijke schetsen, lijsten met planten en tips.
En ja, het grasveld als gazon. De eerste woorden van dit hoofdstuk luiden: “De bedoeling van dit boek is minder gazon, niet meer.” Maar minder betekent in dit boek wel ontzettend veel lekkerder.
‘Meer dan sprietjes’ is een behoorlijk compleet en vooral inspirerend boek voor hen die tobben met hun gazon of er gewoon op zijn uitgekeken en wat anders willen. Koop het nu, en creëer dit voorjaar uw eigen weldadige oase met kwetterende vogels en zoemende bijen.
| Titel | Meer dan sprietjes |
| Van | Greet Tijskens ; Jana Van Butsel |
| Uitgever | Velt |
| ISBN | 978 94 929 0701 1 |
| Verschenen | november 2018 |
| Prijs | € 25,00 Velt-leden € 20,00 |
| Verkrijgbaar bij | Alle boekhandels en indien u online wenst te winkelen, raden we deze webwinkel van een echte boekhandel aan. Dan blijven die ook bestaan. Velt-leden bestellen het via hun afdeling. Of in de Velt-webwinkel. |
Joseph Fornah, onze hulp, steun en toeverlaat, heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot fanatiek gazonmanager. Op tijd bemesten, regelmatig maaien. We hoeven hem niets te vragen, het is zijn obsessie. Maar ook hij heeft het gazon niet kunnen redden. Naast fikse plaggen mos, staan er nu allerlei wilde en verwilderde planten waar de zon van 2018 het gras heeft weggebrand. Misschien hadden we toch moeten sproeien? Het noopt tot herbezinning. Groen, ja, maar gras?
Acht opties
Het boek telt, naast een drietal algemene hoofdstukken, acht opties om een grasveld meer boeiend te maken, meer belevingswaarde te geven. Een bollengrasland vereist winter- en vroege lentebloeiers. Ze bloeien voordat de bomen in blad komen. Een zeer aanlokkelijk idee. Maar het verlangt wel gras. Dit hoofdstuk geeft naar grondsoort (lichte bodem/droog, lichte bodem/vochtig, zware bodem) een overzicht van de geschikte bollen. En hoe diep ze moeten worden geplant. De verleiding is groot om dan ook een deel van het gazon om te zetten in een permanent grasland, met later en langer bloeiende bollen, zoals de Turkse lelie (vochtig) of grote vogelmelk (droog).
Laat de bodem naakt en wied de ongewenste kruidenEen zonneborder klinkt aanlokkelijk. Onze grond is zanderig en arm. Het geruïneerde gazon ligt fiks op het zuiden. We zouden een deel kunnen opofferen aan meer border met sierplanten. Dan ook niet-eetbaar, want het ligt buiten de Eetbare Siertuin. Het hoofdstuk behandelt kort de meest belangrijke thema’s, zoals structuurbepalende planten, weefplanten, vullende planten. En tips voor de aanleg, zoals tijdelijke bodembedekking. Uiteraard met een overzicht van een aantal aantrekkelijke planten. Niet uitputtend.
De bloemenweide op schrale grond lijkt het meest aangewezen voor onze situatie. Maar dan? Kunnen we er gewoon over lopen, of wordt het dan helemaal een zooitje?
“De bloemrijke hooilanden van vroeger waren graslanden op bodems die te schraal of te nat waren voor landbouw of veeteelt. Het hooi diende als voedsel voor dieren. Door het regelmatig afvoeren, verschraalt de arme bodem nog meer. De grassen groeien minder goed en andere bloeiende planten krijgen meer kans. Het resultaat is een bloemrijk grasland in zachte kleuren.”
In dit hoofdstuk speelt maaibeheer begrijpelijkerwijs een belangrijke rol. Een van de tips is elk jaar een derde van het veld niet maaien. Willen we dat? Kan dat? Het is wel aanlokkelijk om het te proberen. Misschien moeten we een deel kort gemaaid pad houden.
De schaduwborder is een overgangszone naar het gazon. Het bloeit en boeit het hele jaar door. Er zijn veel tuinboeken verschenen met allerlei ontwerpen voor borders. In dit hoofdstuk treft u de meest belangrijke aspecten en uiteraard een lijst met te gebruiken planten per grondsoort. Maar dat oogt in dit geval wel erg beperkt. Er zijn wel meer dan vier planten die geschikt zijn voor een lichte droge bodem. Hierin toont drukwerk zijn beperking ten opzichte van bijvoorbeeld Internet
Niet in de schaduw
Een gazon doet het niet goed in de schaduw. Het hoofdstuk ‘Stapstenen in de schaduw’ stelt dat een terras dan de enige optie is èn als u dat dan overweegt, maak het dan van stapstenen met enige ruimte ertussen. Goed voor waterafvoer en wat plantengroei.
Eerlijk gezegd missen we hier toch wel de optie tot het aanleggen van een mostuin. Ooit hebben we dat overwogen en kochten het boek Moss Gardening van George Schenk. (Het bleef bij overwegen.)
In een meer natuurlijke omgeving is er een overgang van bos naar gras. De overgang is een border, tussen bos en border is een gordel van struiken. Dat kan ook langs het gazon. Hoe hoog wilt u het hebben? Wilt u inkijk in uw tuin verminderen? Ook hiervoor een kort en bondig overzicht met tips en trucs. Zoals het gebruik van boomplaten en “Plant een kruidlaag waar je nog bodem ziet.”
En dan is er natuurlijk nog de optie van Het Object, de solitaire boom of struik midden in het gazon. Het kan mooi zijn. Hoe hoog moet de kroon van de boom komen om eronder nog gazon te behouden? Wanneer kan je het het beste planten? En “Haal nooit meer dan 20 procent van de totale kruin weg.” Een boom groeit, takken kunnen gaan doorhangen, je wilt wel onder de boom blijven doorlopen.
Meer plezier met minder gazon Het boek sluit af met meer algemene hoofdstukken ‘De juiste plant op de juiste plaats’ (boeiend en leerzaam, altijd weer wat nieuwe inzichten) en ‘De weg naar minder gazon’ – minder sprietjes. Hoe verwijder je de grasvlakte of een deel ervan? Afplaggen? Afdekken?
En dan dit: Student in Vlaanderen wil ander beheer van gras