De Katholieke kerk kent een handje vol heiligen die Sint Jan of Sint Johannes heten. De beroemdste twee zijn de profeet en predikant Johannes de Doper en de apostel Johannes. Maar misschien is de Bossche basiliek Sint Jan nog wel het meest bekend. Die is vernoemd naar de apostel.
Dit is een bijlage bij de aankondiging van het evenement Sint-Jan dat op 25 juni 2016 bij MergenMetz plaatsvindt.
24 Juni is de datum van Johannes de Doper. De dag die wij als Sint Jan vieren, de dag die de Italianen San Giovanni noemen. De dag waarop de groene walnoten moeten worden geplukt om de notenlikeur nocino te maken. En de Sint-Jansui moet voor Sint-Jan zijn geoogst. Het Sint-Janskruid bloeit met Sint-Jan. Wat wil een mens nog meer?
Onthoofd
24 Juni zou de geboortedatum van Johannes de Doper zijn. Hij leefde van ongeveer 7 voor Christus tot 30-36 na Christus. Hij is in opdracht van Herodes onthoofd. Gezien zijn status als prediker en profeet van vóór het moment dat Jezus activistisch werd, heeft hij bij wijze van spreken ook het recht verworven om in de Koran te worden vermeld; de schisma ligt immers bij Jezus Christus zelve en of deze al dan niet zoon van God is.
Jan wordt in de Koran Yahya of Jahja genoemd.
Wegbereider
Voor het Christelijk geloof is Sint Jan de wegbereider van Jezus geweest. Vrijwel iedereen is het erover eens dat Jezus door Johannes in de rivier de Jordaan is gedoopt. En dat schijnt een cruciaal moment te zijn geweest: Op dat moment “hoorde” Jezus dat hij God’s geliefde zoon was. De Heilige Geest was over hem neergedaald en vervolgens begon Jezus met zijn grote werk.
Vuren
Op 24 juni worden nog her en der Sint-Jansvuren ontstoken. Eigenlijk een gebruik van voor het Christendom waarmee de Midzomerfeesten – een Germaans, dus Noord-Europees gebruik – werden opgeluisterd. Met het vuur worden o.a. boze geesten verdreven en soms werd het gebruikt om zich van heksen te ontdoen. De zonnewende is op 21 juni (de langste dag), maar het feest om onduidelijke redenen op 24 juni. Vermoedelijk, zoals bij meer evenementen, is dit heidense gebruik gesynchroniseerd met Christelijke feestdagen. MergenMetz viert of vierde (als u dit later leest) op 25 juni 2016 Sint-Jan, maar dat komt omdat het die dag een zaterdag is. Er wordt geen vuur ontstoken.
Patroonheilige
Veel heiligen zijn beschermheiligen, oftewel patronen. Zo ook Sint Jan. Hoewel een wegbereider voor Jezus, behoort de categorie weg- en waterbouw niet tot zijn aandachtsgebied. Jan zet zich daarentegen dag en nacht wel in voor:
Onroerend goed
architecten, metselaars, timmerlieden, en schoorsteenvegers
Kleding
leerlooiers, laarzen- en zadelmakers; voor wevers, stoffenververs en bont- en pelswerkers;
Vertier
muzikanten, zangers, herbergiers, restaurateurs, bioscoophouders en –exploitanten. En wijnbouwers.
Overig
kuipers en tonnenmakers, herders, smeden en hoefsmeden
In dit artikel staat:
“Op 24 juni worden nog her en der Sint-Jansvuren ontstoken. Eigenlijk een gebruik van voor het Christendom waarmee de Midzomerfeesten – een Germaans, dus Noord-Europees gebruik – werden opgeluisterd. Met het vuur worden o.a. boze geesten verdreven en soms werd het gebruikt om zich van heksen te ontdoen.”
Daarmee wordt ten onrechte gesuggereerd dat heksen door heidense Germanen in het vuur werden geworpen. Niets is echter minder waar. Voor zover er al echte “Heksen” in het vuur werden geworpen dan waren juist dat de laatste heidenen die het oude geloof nog aanhingen. En degenen die hen erin wierpen waren de “lieve aardige medemenselijke” Christenen.
“ Vermoedelijk, zoals bij meer evenementen, is dit heidense gebruik gesynchroniseerd met Christelijke feestdagen.” Een methode die vaker toegepast werd om Germaanse tradities te overschrijven met Christelijke met als doel Germaanse tradities uit te wissen.
Er is een traditie waar een Haan begraven wordt em alleen de kop blijft boven de grond. Hier wordt gedanst en de haan dood geslagen. ik heb deze meegemaakt maar er is geen uitleg waarom de haan gebruikt i.v.m St Jans viering.