Gedeeld leed is half leed, luidt het gezegde. We nemen jullie mee in onze eigen maatregelen om de energierekening in de komende winter te beteugelen. Thermostaat laag, stralingswarmte, korter douchen, kersenpitten en tochtrollen.
Bij MergenMetz zijn we al redelijk donkergroen milieubewust. Maar wat betreft energieverbruik is er het afgelopen jaar nogal wat veranderd. We wonen hier niet meer met twee, maar met twee huishoudens – zes personen. Met als gevolg intensiever gebruik van apparaten, warm water en verwarming. En nu komt de winter eraan, voorafgegaan door een boodschap van onze lokale duurzame energieleverancier Vallei Energie dat de tarieven stevig worden verhoogd. Oei! Wat kunnen we er nog tegen inbrengen?
Vooropgesteld, de oude degelijke woning van voor de Tweede Wereldoorlog kent een vrij goede isolatie. Het huis warmt langzaam op en koelt ook langzaam af naar de winter. Tussen de vloeren liggen fikse luchtlagen. Overal is inmiddels wel dubbel glas aangebracht en de spouw is geïsoleerd.
Centrale verwarming met eVita
Ten eerste hebben we het over de CV en het warme water. Wij stoken onze woning uit 1930 met een bijzonder apparaat, de Evita. Lees hier over de voordelen van eVita / thans ook nadelen. In 2014 met subsidie aangeschaft om de CO2-uitstoot te verminderen, maar inmiddels een kostenpost van jewelste omdat de overheid enkele jaren geleden al gas duurder heeft gemaakt en de prijs nu helemaal de pan uit rijst.
Jammer van de CO2-besparing, maar door het gewijzigde overheidsbeleid en sterk piekende gasprijs is het hele concept van zelf elektriciteit opwekken financieel achterhaald.
Inmiddels wordt eVita in Nederland niet meer geleverd en wil de leverancier eigenlijk ook graag iets anders. Maar wat? Tot nu toe was er voor onze situatie geen echt gelijkwaardige vervangende optie. Mogelijk is er nu wel een aanleiding om in 2022 eens opnieuw ons licht op te steken en naar een andere vorm centrale verwarming en warmwatervoorziening over te stappen. Misschien een zonnecollector en een hybride warmtepomp.
Maar we gaan nu met de eVita deze winter in.
Besparen
Maar voor nu staat ons niet veel anders te doen dan zoveel mogelijk op andere manieren energie te besparen. Dat doen we dus ook.
Douche
Het eerste, belangrijke, aangrijpingspunt in ons gezin is het douchewater. Wij zijn geen badderaars, maar met vier personen vrijwel dagelijks douchen kost niet alleen water, maar ook veel energie om dat water te verwarmen. Daar kunnen we een paar dingen aan veranderen: minder lang douchen, minder heet en met minder water douchen (een zachtere straal). Dit is lastig, want een lekkere lange warme douche kan zo heerlijk zijn.
Het komt neer op gedrag.
Maar we helpen onszelf door een simpel zandlopertje in de douche te hangen. Waardoor we ons bewuster zijn van de tijd dat we er onder staan. Verder hebben we een extra streepje op de thermostatische kraan gezet (met nagellak); want die kraan kan best minder open en dan is de straal nog steeds hard genoeg.
Uiteraard hadden we al een waterbesparende douchekop!
Warm kraanwater
Een tweede element is het andere warme tapwater in huis, namelijk dat van de wastafels en keukenkranen. We laten de warmwaterkraan gewoon dicht. Lekker fris.
En in de keuken hadden we al een elektrische boiler voor het warme tapwater, omdat het warme water anders helemaal van zolder moet komen en je daarmee erg tijd dus water verspilt. Van de twee elektrische boilers bij onze spoelbakken in de professionele Groene Keuken hebben we er een overigens sowieso al uitgeschakeld.
Een Finoven stook je twee keer per dag, ‘s ochtends en einde middag, en vervolgens straalt de kachel comfortabele warmte uit. Dat is zeer efficiënt en kost niet bijster veel hout.
Houtstook
Wij stoken (ook) hout. Daar kun je natuurlijk een hele discussie over voeren, want hout stoken heeft ook nadelen. Zeker in dicht bevolkte gebieden en ondeskundig of nonchalant stookgedrag kan het voor anderen hinderlijk zijn. Wij zitten in het zgn buitengebied en hebben twee zeer efficiënte kachels: een Finoven en een hoog rendement houtkachel van het merk ABC Pejs. Deze verbranden zeer compleet en er komt weinig as in de lucht. Er verdwijnt ook weinig warmte naar buiten. (Je kunt de mantel van de stalen pijp boven de kachel aanraken zonder je vingers te branden.) De rookkanalen van beide kachels lopen namelijk door het huis, tussen de muren en twee verdiepingen omhoog. Dat geeft onderweg warmte af.
Het hout oogsten wij doorgaans van eigen erf, in principe van bomen die vanzelf dood zijn gegaan (zoals sparren in de afgelopen zomers) of door stormen om zijn gegaan (een berk, beuk, Amerikaanse eik en/of Amerikaanse vogelkers).
Het is onbewerkt en niet industrieel gedroogd en ook niet over grote afstand getransporteerd. En het hout heeft eerst twee jaar gedroogd.
De kleine hoeveelheid houtas die overblijft gebruiken we in het voorjaar als bemesting voor met name de vruchtbomen in onze Eetbare Siertuin. Een klein kringloopje dus. Op de kachel staat een ketel water die heet wordt en waarmee we thee kunnen zetten.
Thermostaat op 18.5
Met de kachels stoken we de benedenverdieping aardig warm. Maar de CV blijft nodig om het elders in huis ook enigermate op temperatuur te houden. Dan wel zo beperkt mogelijk.
De (mobiele) thermostaat staat in onze werkkamer, een kleine maar veel gebruikte ruimte. We hebben het ingesteld dat het (daar) overdag verwarmt tot 18.5 graden. Dat is warm genoeg, vinden wij. (En bedenk: 18 Graden is, naar verluidt, de ideale werktemperatuur voor de hersenen.)
De deur van de werkkamer blijft dicht, zodat de CV uitslaat als de werkkamer warm genoeg is. Overal elders in huis zijn de thermostaatradiatoren op de antivriesstand. Alleen in de badkamer is de radiator open zodat het daar aangenaam is en het niet te vochtig blijft. In de kamers van onze puberdochters, die huiswerk moeten maken, draaien zij zelf de radiator open naar gelang dat nodig is. We hebben overigens voor allebei de kinderen ook een klein infraroodkacheltje gekocht.
Stralingswarmte is doelgericht, comfortabel en bespaart veel energie. (Lees dit boek eens). En bovendien verplaatsbaar, dus ook elders inzetbaar. En als het nodig is, hebben we ook nog kersenpitkussentjes (voor in bed).
Tochtstrips en kersenpitten
Natuurlijk is er in dit grote oude huis ook nog wat te doen aan tocht. Er is weliswaar dubbel glas, maar er zijn ook veel deuren. Dus we hebben hier en daar wat extra tochtstrips geplakt. Radiatorfolie achter de radiatoren, vooral daar waar die ook werkelijk gebruikt worden om te stoken, geeft ook direct resultaat. En ik heb van afgedankt beddengoed super simpele tochtrollen gemaakt die we langs alle onderkanten van openslaande deuren en ramen hebben gelegd. Een paar kleedjes over een koude convectorput waarmee niet wordt gestookt. Extra dikke gordijnen zouden ook heel goed kunnen werken in dit huis, maar ja, goede gordijnen van dikke stof zijn erg duur. In plaats daarvan leggen we voor nu lekker veel vachtjes en dekentjes op de bank waar we ons ‘s avonds heerlijk warm in kunnen nestelen. En we nemen de kat op schoot.
Ik maakte gordijnen van (katoenen) molton. Lekker warm en niet zo duur. Kan ook nog geverfd worden met jullie verfplanten!
Het probleem met de cv kwam Lars Boelen ook tegen. Daarom levert hij een wisselketel, als je toch al van plan bent om over te gaan op warmtepomp wellicht een idee?https://larsboelen.nl/wisselketel/
Verder leerde ik via hem(en plushuis) dat het afdichten met luchtdichte tape van aansluitingen bij ramen en dak/muur erg veel energie bespaart.