Op 28 april 2015 komt Groen Kennisnet
Tromgeroffel en borstklopperij
We verwachtten een brochure (open de pdf hier) met het accent op kostenbesparingen in de gezondheidszorg als we met zijn allen voldoende groenten en fruit eten. Maar 90% van de brochure is tromgeroffel en borstklopperij over deze geweldige branche van telers en akkerbouwers en hoe veel ze toch bijdraagt aan de gezondheid van de Nederlandse economie. Een brochure die ongetwijfeld waarheden bevat, maar die ook vragen oproept: Waarom moet dit kleine land een van de meest productieve zijn? Waarom exporteren we groenten en fruit ‘naar 50 landen over de heel aarde’. Is dat nodig? Kan er niet beter over de hele wereld voor lokale markten worden geproduceerd? Dat is in elk geval gezonder voor het milieu.
Ruim zeventig procent van het ingevoerde fruit en meer dan tachtig procent van de ingevoerde groenten wordt opnieuw uitgevoerd. Bijna driekwart van de Nederlandse teelt wordt geëxporteerd. Nederland heeft hierdoor in de wereld een unieke draaischijffunctie.
Goochelen met cijfers
2,7 miljard over 20 jaar klinkt veel, maar is slechts 0,14% besparing per jaarNa deze economische les haakt men met wat kunst en vliegwerk in op de volksgezondheid. Het is immers een ijzeren wet dat je, om aandacht te krijgen, je boodschap moet koppelen aan politiek actuele thema’s. Dus in een halve pagina roemt men groenten en fruit die bomvol vitamines, mineralen, vezels, sporenelementen, enzovoorts zitten. En passant haalt men de ontdekking uit de Middeleeuwen erbij dat citrusvruchten met hun vitamine C een goed middel tegen scheurbuik zijn. Maar dat is dan ook alles, terwijl citrusvruchten niet eens uit Nederland komen. Het blijft bij een algemene zin als ‘voeding [vervult] een sleutelrol in het voorkomen van aandoeningen als hart- en vaatziekten, beroertes, diabetes, obesitas en verschillende vormen van kanker.’
Over het tegendeel, dat bestrijdingsmiddelen een sleutelrol spelen in het ontstaan van diverse aandoeningen, wordt uiteraard niets gezegd.Niet duidelijk onderbouwd is de bewering een extra portie groenten van 156 gram een besparing oplevert van 2,7 miljard euro aan zorgkosten. In de komende 20 jaar. Dat is 270 miljoen in 2 jaar, dat is 135 miljoen per jaar. Niet gering, maar in 2013 is 94,2 miljard aan zorg uitgegeven
: 94.200 miljoen. In één jaar. Dus die 135 miljoen is slechts 0,14% per jaar, in 2015 vermoedelijk nog minder gezien de almaar stijgende kosten. Oké, mooi meegenomen, maar geen wezenlijke bijdrage. Maar hoe zou dat zijn als alles biologisch wordt geteeld?De Nederlandse Gezondheidsraad adviseert voor volwassenen een dagelijkse consumptie van 200 gram groenten en 200 gram fruit. In Nederland eten we gemiddeld ongeveer de helft. Dit ondanks sterke aanwijzingen dat een hogere consumptie van groenten en fruit leidt tot een langer, gezonder en vitaler leven.
Daar zijn we het helemaal mee eens. Maar veel moderne groenten en fruit bevatten door selectie op verwerkingsgemak en consumentensmaak beduidend minder voedingswaarde dan oude rassen (lees dit boek, dat gebaseerd is op wetenschappelijk onderzoek van over de hele wereld).
Het Wageningse dogma
En ja hoor, daar is het dogma van Wageningen UR weer. Als je het maar vaak genoeg herhaalt, wordt het waar: ‘Hoe voeden we in 2050 maar liefst 9 miljard mensen’. Daar kan je op verschillende manieren naar kijken. Op de Westerse manier, van grootschalige monoculturele landbouw en op de, zeg maar, manier van de rest van de wereld. Volgens het betoog van GroentenFruit Huis hebben we vier aardkloten nodig om in 2050 de wereld te voeden. Dat is volslagen onzin.
We produceren nu al voedsel voor 12 miljard mensen. Een en ander hebben we al eens haarfijn voor u uitgeplozen, leest u alstublieft dit.
Tenslotte
Als iets maar vaak genoeg wordt herhaald, wordt het vanzelf waarheid We verwijten de sector niets. Het is logisch dat ze voor haar belangen opkomt. De brochure maakt ook duidelijk dat er een beweging is naar minder bestrijdingsmiddelen, naar beter omgaan met water en energie en meer. Maar o.i. is het te doorzichtig opgesteld met het doel de opinie van de politici en ons allen te beïnvloeden. En zeker als Schuttelaar & Partners daarbij is betrokken moet je oppassen. Het is een van ‘s lands grootste lobbybedrijven – oeps, excuses: ‘het communicatieadviesbureau dat is gespecialiseerd in gezondheid en duurzaamheid’. Het is erg jammer en, zoals uit het voorgaande blijkt, doet de geloofwaardigheid teniet. Een pluspunt dat niet onvermeld mag blijven is deze kleine korte allerlaatste zin in de brochure: ‘Zo organiseert het GroentenFruit Huis in 2015 een GroenteCongres in samenwerking met de gezondheidszorg.’
Via Facebook meldt Simon van Renssen dat het gesleep met de groenten en fruit over de wereld heel wat CO2-uitstoot met zich meebrengt. En hij wijst er op dat de sector door de overheid stevig wordt gesubsidieerd dan wel wordt bevoordeeld met een lagere gasprijs.