Door het onttrekken van voedsel door planten, door het spoelen van de grond als gevolg van regenval, door… enfin, er zijn veel oorzaken waarom de grond verzuurt.
Vooropgesteld: Handboek Ecologisch Tuinieren van VELT bevat een uitgebreide verhandeling over het bemestingsadvies en dus bekalking. Als u echt alles wilt weten, lees dan dat boek.
Lichte grond, zoals zand, verzuurt sneller dan zware klei. Grond die regelmatig wordt voorzien van voldoende organisch materiaal (compost, mest) verzuurt minder snel. Daarom moet er om de paar jaar een onderhoudsbekalking worden uitgevoerd. Bekalking is kalk strooien. (En dat geldt ook voor de grond in de kas.)
Zuurgraad
pH is de maat voor de zuurgraad. Dit “regelt” de chemisch balans in de bodem. Is de pH te laag dan komen er meer spoorelementen, zware metalen en fosfaat e.d. in het bodemvocht voor. Bij een te hoge pH, dus bij aanwezigheid van veel kalk, kan door vastlegging of fixatie juist gebrek aan mangaan-, ijzer-, borium-, zink- en koper optreden.
Te hoog, te laag. Verzuring. Het zijn begrippen die lastig te vatten zijn. Enkele voorbeelden van zuurgraden.
| Accuzuur | pH = 1 |
| Azijn | pH = 3 |
| Drinkwater | 6,5 < pH < 8,5 |
| Gedestilleerd water | pH = 7 = neutraal |
Dus als de pH omhoog gaat, wordt de grond minder zuur. Logisch hè? Veel boeken en teksten op Internet gaan hiermee de fout in.
Koolgewassen wensen een hoge pH. Zo rond de 6. Dat is ook wel logisch: kolen zijn veelvraten en kalk helpt voedsel vrij te maken). Als de pH te laag is (dus de grond te zuur), lopen kolen een grotere kans op knolvoet. Aardbeien wensen juist een wat lage pH (dus wat zuurdere grond). Net als aardappelen (pH mag 5 zijn). Edoch, voor het goed functioneren van het bodemleven moet de pH zeker boven 4,8 liggen. Bij zandgrond is het al goed tuinieren vanaf 5,5. Bij zware grond is dit 6,5.
“Uitgemergeld”
Kalk verbetert de vertering van organisch materiaal. De voedingsstoffen worden beter vrijgegeven. Kalk strooien houdt dus in dat er zeker ook compost of mest gegeven moet worden. Anders raakt de grond uitgemergeld. (En daar komt deze uitdrukking ook vandaan: zo vaak kalk gestrooid dat de grond geen voedingsstof meer bevat.) Maar breng enkele weken nadat met kalk is gestrooid geen mest of compost op.
Wanneer
Bekalken gebeurt in het najaar of in het vroege voorjaar. Liefst het najaar. Gebruik het voorjaar dan voor organische bemesting. Kalk strooien op een rustige dag en inharken. Strooi geen kalk tijdens het groeiseizoen. Veel kalken zijn iets te agressief voor de wortels.
Er zijn vele soorten kalk die allemaal “iets” (wat weten we niet) hebben, kijk hier eens bij Boerengoed.
Uitzondering op de harde kalken is zeewierkalk (o.a. in Ecostyle AZ-kalk, dat het hele jaar door gestrooid kan worden).
Een standaard kalkbeurt noemt men onderhoudsbekalking. De hoeveelheid benodigde kalk is 100 gram/m2. De een zegt jaarlijks, de ander zegt om de twee a drie jaar. Wat is wijsheid?
Hoe zuur is uw grond?
Of beter: hoeveel kalk heeft uw grond nodig? Als u twijfelt moet u een pH-test (laten) uitvoeren. Sommige tuincentra bieden dit aan. En er is ook een zelftest te koop. (Tja, van Ecostyle.)
Neem een grondmonster op bijv. 10 cm diepte. Laat de aarde wat drogen en doe 1 cm in het buisje. Daarop 2½ cm gedestilleerd water, tabletje erbij, schudden en wachten op de kleur.
Dan vergelijken met de referentiekleuren die op de verpakking zijn aangegeven:
- – pH 7: donkerblauw (neutraal)
- – pH 6: lichtblauw (licht zuur)
- – pH 5: groen (zuur)
- – pH 4: geel (sterk zuur)
Onze eigen zelftest
Het doosje met alles erin: een buisje met kurk, acht tabletten voor acht tests en gedestilleerd water. Op de achterzijde staan instructies en referentiekleuren voor de zuurgraad.
 | De testuitslag van de nog niet bemeste aarde van het koolbed 2008. Tja, dat is het nadeel van kleurtests: is dit nu licht zuur of neutraal. In elk geval is het niet groen (pH 5). Een beetje donkerder dan lichtblauw (pH 6). We houden het op een pH van 6,4691. Dus voor kolen oké. |
 | De testuitslag van de aarde onder het gras in de boomgaard. Deze lijkt toch echt wel gewoon lichtblauw. pH = 6. Niet slecht voor een grasveld. Je vraagt je af waarom er zoveel mos in groeit. Dat moet dan wel een kwestie van licht, vocht en te weinig bemesting van het gras zijn. |
Aangenomen dat de zelftest goed is uitgevoerd is onze moestuingrond licht zuur. De grond onder het gazon is zuurder, lijkt het. Daar gaan kilo’s kalk op…..
