De winter van 2021 op 22 was een en al kwakkel. Geen echte vorst. Die hebben we nu al in december gehad. Of dit een voorbode is van meer vorst? Wie zal het zeggen. Januari is nog een rustige maand voor de moestuinier.
Een zeer rustige maand. Nog lekker wat zaden bestellen. Wij zorgen eerst voor de zaden in onze eigen webwinkel. Maar, oei, terwijl dit wordt geschreven, hebben we nog fiks wat op onze wensenlijst staan. Dat moet nog worden besteld.
Werkeloos en zonder leven
We leiden elke maand in met de afbeelding en een tekstfragment uit dit meer dan 230 jaar oude werk. Dan blijkt dat er niet heel veel is veranderd, tenminste, als het om tuinieren gaat. Hoewel we door deze tekst wel leerden dat 1 januari als begin van het nieuwe jaar niet zo vanzelfsprekend was. In 1583 in Nederland, en 1752 de Engelsen pas. De Almanach zegt in de rest van de tekst dat men in deze louwmaand (men looide vooral in deze tijd van het jaar leer) bij vuren bijeen kwam en luisterde naar verhalen. Of men danste in schuren. In de Almanach wordt aangeraden in januari wel de abrikoos- en perzikbomen te snoeien.
Snoei de druif
Eigenlijk had het in december moeten gebeuren, als het laatste blad is gevallen. Bij de druif komt de sapstroom al erg vroeg op gang, dus wacht zeker niet te lang. Als je later snoeit , gaat de plant flink bloeden van de snoeiwonden. En snoei niet bij strenge vorst. En met het uitbuigen van takken wacht je tot het warmer wordt.
Niet spitten
Nog los van het feit dat een ongeroerde aarde beter is dan er lustig op los spitten, betekent omspitten dat de koude bovenlaag twintig, dertig centimeter dieper wordt gelegd. Het opwarmen van de grond duurt dan ook langer. En dat betekent een (iets) tragere start met zaaien en uitplanten.
Wij werken nu dan ook nog geen compost of mest in de grond. Met onze zandgrond zouden dan bovendien veel voedingsstoffen wegspoelen voor er planten komen te staan.
Oogsten
Niet spitten? Niet spitten? Wat wel spitwerk kost, is het uit de grond halen van de aardperen. We hebben een bed van tien meter lang en zo’n anderhalve meter breed. En aardperen kunnen twee spaden diep zitten.
De kleine aardperen gaan naar onze bonte bentheimer landvarkens, de grote eten we op en herplanten we.
De pastinaken en schorseneren staan ook nog gewoon in de moestuin. Om die te oogsten moet je de grond ook roeren, om maar niet te spreken van onze witlo(o)f, die onder een laag dekaarde ligt.
Wat graven en spitten in de moestuin is natuurlijk wat anders dan steevast met grof materieel hele akkers diep te ploegen.
Zaai- oogstplan
We hebben ons zaai- en oogstplan weer bijgewerkt voor 2023. Dit jaar gaan we weer eens Chinese kool zaaien. En dan wel het oude ras Granaat, natuurlijk.
Bij bonen was het kiezen. Uiteraard de kievitsboon (fagioli borlotti), maar we leggen ook prachtige oude bonen zoals hutterite, early warwick en madeira maroon. En weer de unieke bruin bloeiende tuinboon.
Ons zaaiplan 2023 staat hier (een MS Word document). Bekijk het, bewerk het voor eigen gebruik.
Warm voorzaaien
Voor een aantal gewassen is het beter wachten tot februari, maar sommige, zoals pepers en aubergines, vragen een hele lange tijd eer ze vruchten maken. Dus tja, er is niets op tegen om ergens eind januari alvast pepers en aubergines te voor te zaaien. Maar dan moet je ze ook een tijdje in pot opkweken – of een verwarmde kas/serre hebben.
Koud voorzaaien
Als het minder koud is, kan je al tuinbonen leggen. Wij leggen ze in de koude bak. Vroeg getrokken tuinbonen plant je later over naar de plek in de moestuin. Het voordeel is dat je grotere planten hebt en als de zwarte luis wil toeslaan, heeft dat vrijwel geen effect. Koud voorzaaien kan ook met sla, tuinkers en andere kruiden.
