Herken wie ik ben

De voor velen bekende zoekkaarten van de Nederlandse natuur, zijn nu allemaal bij elkaar gebracht in een boek. Ronduit geweldig. De meest gangbare planten, vogels, insecten, dieren, braakballen en zelfs wolken staan er in. Dit is een boek dat in ieder huis hoort te liggen.

Jasper de Ruiter tekent ze met veel liefde en geduld. “Mijn passie is om de schoonheid van de natuur tot in detail vast te leggen,” zegt hij zelf. Zijn kaarten liggen in menig natuurwinkel en bezoekerscentrum. En nu in een bijna tweehonderd pagina’s tellend boek. Aangevuld met een korte inleiding over op het pad gaan en observeren.
O wat leuk. En o wat bruikbaar!
Misschien niet voldoende voor de meest doorgewinterde natuurvorsers ons, maar wel voor alle anderen – ook voor ons – en zeker niet alleen voor kinderen. Maar wel degelijk ook voor kleinkinderen, neefjes en nichtjes en voor de schoolbieb.
Hup, boek in de rugzak en naar buiten! 🙂

Laagdrempelig

Jasper de Ruiter noemt zichzelf wildlife illustrator. Hij tekent allerlei onderdelen van de natuur, van vogels tot wolken en van boomknoppen tot schelpen. Dat doet hij op een duidelijke en laagdrempelige manier, met als doel om mensen – en vooral kinderen! te interesseren voor natuur en naar buiten te laten gaan. Veel van zijn tekeningen zijn verschenen als zogenaamde zoekkaarten: meestal A4-formaat geplastificeerde kaarten met daarop een stuk of 25-30 redelijk veel voorkomende soorten rond een thema.

Er is bijvoorbeeld een zoekkaart voor bermplanten en een voor stadsvogels. En een voor bosvogels. Je bent zo’n zoekkaart vast wel eens tegengekomen, in een bezoekerscentrum van Natuurmonumenten bijvoorbeeld. Of je hebt er eentje gekregen van Vogelbescherming als je aan de tuinvogeltelling hebt meegedaan.
Al deze zoekkaarten, en meer, zijn nu gebundeld in een boek. Het is een ontzettend leuk hulpmiddel om tijdens een strandwandeling die gekke schelp op te zoeken, of om in de tuin van de buren een mooie vlinder te determineren.

Dat de soorten thematisch gerangschikt staan op een blad creëert overzicht en maakt het zoeken een stuk makkelijker dan met Google of met apps zoals Obsidentify, vooral als je zelf niet zo’n kenner bent. Internet stuurt je dan namelijk nog wel eens een hele verkeerde richting in.
Dat zal met deze duidelijke tekeningen niet zo snel gebeuren.

Er staan zulke leuke dingen in dit boek Een onmisbaar boekje om mee te nemen bij een wandeling in de natuur of een vakantie in eigen land. Top!

In een oogopslag

De groepering van de dieren of planten of wat dan ook op een blad heeft voordelen. Je ziet namelijk in een oogopslag welk tekeningetje lijkt op wat je zojuist bent tegengekomen. Of, vaker, welke twee of drie het zouden kunnen zijn. Dat biedt een ingang om gericht verder te zoeken. En dat kan zelfs binnen dit boek. Een aantal platen is een uitgesproken ‘start- plaat’, zoals bijvoorbeeld ‘Dieren in de tuin’ (pagina 36). En als je dan denkt een hommel te hebben gezien, maar je bent niet helemaal zeker of het wel die is die op het plaatje staat, dan brengt misschien de plaat ‘Hommels’ (pagina 50) uitkomst. Die laatste heb ik zelf al vaak gebruikt! Natuurlijk kun je ook digitaal verder zoeken als je eenmaal weet wat je ongeveer gezien hebt.

Beperkingen

Het is geen heus gedetailleerde veldgids, zoals dat van mieren of hommels. De platen hebben natuurlijk ook zo hun beperkingen. Om het overzichtelijk te houden kunnen er niet al te veel afbeeldingen tegelijk op staan. Een dier of plant staat er ook meestal maar een keer op, dus grote verschillen tussen bijvoorbeeld zomer- en winterkleed van vogels, of bloemen en zaden van planten, kunnen niet altijd worden weergegeven.
Overigens is in hele verwarrende gevallen toch een knieval gedaan: bijvoorbeeld van de hermelijn (wit in de winter) of de akkerhommel staan twee vormen op de zoekkaart, de donkere en de lichte. En bij de tuinvogels is het de zwartkop waarvan zowel man als vrouw zijn afgebeeld (het vrouwtje van de zwartkop heeft namelijk, geen zwart maar een bruin petje). Ook van bepaalde dierenuitwerpselen staat een enkel maal twee varianten.
Dat er bijna geen vliegbeelden op de vogelkaarten staan begrijp ik, maar dat het bij de vleermuizen niet is gedaan snap ik niet zo goed. Maar het zijn details, net zoals de schaalverschillen op de platen die niet altijd helder zijn – bijvoorbeeld steenmarter en hermelijn zijn ongeveer even groot afgebeeld, terwijl de eerste in werkelijkheid ongeveer 2x zo lang en forser is -, en het niet consequente gebruik van Latijnse namen bij de planten. Maar het zijn de puntjes op de i en dit doet geen echte afbreuk aan dit fijne boek.

Wat is jouw favoriet?

Er staan zulke leuke dingen in dit boek. Zoekkaarten van dieren en planten vormen de hoofdmoot. Maar wat denk je van wolken (pagina 106)? Pootafdrukken (pagina 130, jammer genoeg zonder wolf)? Poep (pagina 134, altijd een geweldig onderwerp)? Eetbare wilde planten (pagina 26)? En ook de grote grazers ontbreken niet (pagina 113). Echt een heel leuk boekje om mee te nemen bij een dagje in de natuur of een vakantie in eigen land.

Mijn favoriet? Ik twijfel tussen de strandvondsten (pagina 186) omdat die plaat me zo’n ongelofelijk vakantiegevoel bezorgt. Of toch de echte libellen (pagina 76) die simpelweg zo prachtig getekend zijn. Maar er vliegen er ook veel rond onze vijver. En tenslotte scoort hoog de pagina over windkracht (pagina 108 – hierboven); niet echt een zoekkaart maar in al zijn eenvoud een fantastisch voorbeeld van hoe je een kind kunt uitnodigen om onderzoekend naar zijn omgeving te kijken. Het is wel duidelijk denk ik: Dit boek krijgt van mij een dikke plus!

En een kleine toegift voor de wanhopige moestuinder: slakken!