Chocoa 2019

Van 21 tot en met 24 februari 2019 was het Chocoa in Amsterdam. Een internationaal chocolade-evenement met de laatste twee dagen consumentenmarkt. Chocoa gaat over goede cacao en betere chocolade. Het wordt gesponsord door Big Chocolate. Dat lijkt te schuren.

Schuren tussen de aanwezigheid van en sponsoring door het “foute” grootbedrijf en de vele kleine, ambachtelijke producenten dan wel distributeurs.

Geproduceerd in het land van herkomst

U kent wellicht onze andere hobby ClearChox, die qua insteek in het verlengde van MergenMetz ligt. We importeren en distribueren hele goede chocolade met een korte, heldere handelsketen en een eerlijke vergoeding voor iedereen. Dit jaar wordt ClearChox tien jaar jong. Inmiddels komen negen van de vijftien merken uit herkomstlanden. Net zoals we het heel normaal vinden om hier in Nederland kaas uit melk te maken of frites uit aardappels, moet het normaal worden dat chocola uit cacao wordt gemaakt in het land van herkomst. Dat betekent tot zo’n zevenmaal meer inkomsten daar. Inmiddels leert men in de cacaoproducerende landen uitstekende chocola te maken en de smaken zijn sensationeel. Net als bij wijn, speelt ras en terroir (land) een grote rol.

Met stoom uit de oren schoof de journalist bij ons aan tafel.

Al vijfentwintig jaar hoor ik de grote bedrijven hetzelfde zeggen: ‘We gaan de goede kant op. Het wordt beter.’ Niets beter!……

.…. Tony Chocolonely heeft nog geen procent van de boeren op het absolute bestaansminimum gebracht. Ik heb daar in Afrika gewoond, ik weet waar ik het over heb.” Ze kwam zo uit het congres gelopen, dat op vrijdagochtend 22 februari plaats vond. Vervolgens ondervroeg ze de Kelly Go van Auro Chocolate uit de Filipijnen. Hoe de relaties met de boeren waren, wat de boeren er beter van worden enzovoorts. Kelly kon prompt de juiste antwoorden geven. De druk was van de ketel. De journalist excuseerde zich voor haar houding, maar ze had zich behoorlijk opgewonden.

Chocoa heeft het motto ‘Good cacao, better chocolate’ wordt behoorlijk gesponsord door Mondelez (Côte d’Or) en Cargill en andere telgen uit de familie Big Chocolate. Vanzelfsprekend is er dan een congres waarbij deze spelers zich van hun beste kant willen laten zien. Maar Chocoa is ook het evenement waar ambachtelijke makers van de mooiste chocolades laten zien, proeven en verkopen. Tot wel 10 euro per 50 gram. Maar dan heb je ook wat.

Quotering voor cacao

“Als links een reep van twee euro ligt en rechts een van vijf euro, dan kiest de consument die van twee euro,” zegt de journalist. “Dat kan je ze niet kwalijk nemen.”
En dan: “Er moet weer een quotering voor cacao komen. Dat is de enige oplossing.”
Daarmee heeft ze een punt. Tot ver in de tweede helft van de vorige eeuw was er een quotering waardoor de prijs op fatsoenlijk niveau wordt gehouden en de boeren een redelijk inkomen hadden.  Het is, naar verluidt, dat het IMF bij het verstrekken van leningen aan landen als Ghana en Ivoorkust, liberalisering van de markt als voorwaarde stelde.

Uit het afstudeeronderzoek van Guus Geurts (Universiteit Nijmegen) met de titel ‘Liberalisering in de landbouw, een heilloze weg!’, oktober 2002 (!), valt op te maken hoe Amerikaanse grootbedrijven, als Cargill, via de regering van de VS, organen als IMF en Wereldbank dwingt markten open te breken. Vrije markt, anders geen lening. ‘Mocht dit alles onvoldoende zijn, dan kan Amerika nog altijd een handelsoorlog beginnen,’ schrijft Geurts. Het lijkt wel of Trump al eerder aan de macht was.

Barry Callebaut (Frans/Belgisch) en Cargill beheersen 70% – 80% van de cacaohandel. In Follow the Money (april 2011) staat een column van Jacob Gelt Dekker die o.a. vertelt hoe president Gbagbo van Ivoorkust, tot woede van de Westerse bedrijven, poogde de cacaohandel te nationaliseren. En hoe dit tot een burgeroorlog leidt. En op 14 juni 2017 publiceert De Groene een lang artikel waarbij ze de cacaohandel en wandel in Ghana volgt. Made in Veghel, heet het.

Onderstaande video geeft wellicht het best het misverstand weer. Ongetwijfeld onbedoeld, maar als de wijzer op de afbeelding van een tablet chocola kwam, kreeg de speler een reep Côte d’Or. Als het echter het gezicht van een blijde Afrikaan was, kreeg de speler niets.

Kijk ons eens goed doen! We bouwen een school!

Veel chocolademerken maken goede sier met de financiering van de bouw van een school of medische post in een Afrikaans land. Maar het is veel beter de boer een eerlijke prijs te betalen waarvan hij kan leven. En dan kan de gemeenschap zelf beslissen wat ze doet. Want ook met een school of medische post blijven ze onder het bestaansminimum leven. Dat zit zo:
Stel een kleinere chocoladeproducent verbruikt 20 ton cacaobonen. Dat kost hem pakweg 48.000 dollar. Een cacaoprijs waarbij de boer ongeveer op het bestaansminimum zit, ligt rond de 3,50 dollar. Had de chocolademaker dat betaald, was hij 22.000 dollar meer kwijt geweest. Een school kost pakweg 3.000 dollar aan bouwmaterialen. Meestal moet de Afrikaanse gemeenschap uit dankbaarheid het zelf “vrijwillig” bouwen. De Marsen, Callebauts, Tony’s, Nestlé’s van deze wereld laten maar al te graag hun projecten zien. Zij verwerken geen twintig maar honderdduizenden tonnen cacao. Tel uit je besparing en je maakt de goede sier naar de onwetende, naïeve consument.

Opnieuw quotering invoeren kan ervoor zorgen dat de prijs stijgt en cacaoboeren een echt bestaan kunnen opbouwen. En zelf beslissen of ze scholen, medische posten of wat dan ook willen. Bovendien hebben hun kinderen dan niet de neiging naar Europa te trekken voor een beter leven. Minder ellende, iedereen wordt een stukje blijer. En wij? Van ons belastinggeld gaat minder naar Frontex – de politie op de Middellandse Zee -, minder naar opvang van de asielzoekers, en, uiteindelijk minder geld naar ontwikkelingshulp.