Het Groenteboekje

September vorig jaar verscheen Het Groenteboekje. Hoewel er met steun van Oxfam Novib is getracht een boodschap aan mee te geven, heeft het meer van een bundel alleraardigste recepten. En nu al afgeprijsd in de boekhandel.

We zaaien en oogsten weer in onze moestuin. Uiteraard googlen we allerlei recepten bij elkaar – vooral op onze website – maar er zijn ook uitstekende groentekookboeken. Onze favoriet is en blijft Smaakvrienden Groenten, omdat daar geen kant-en-klare recepten in staan, maar combinatiemogelijkheden.

Samuel Levie en Nadia Zerouali brachten Het Groenteboekje uit. En dat moeten we natuurlijk hebben en doornemen. Het is een bonte collectie uiterst smakelijk overkomende recepten die je het best onder fusion cooking kan samenvatten. Zo is rabarber erg Nederlands, maar rozenwater Noord-Afrikaans.

Seizoenen

Het boek is niet ingedeeld naar seizoenen, terwijl de auteurs dat in het begin van het boek juist zeggen te omarmen. De thuiskok moet zelf inschatten in welk seizoen, pastinaak, koolrabi of knolselderij valt. Om over courgette of groene asperges maar te zwijgen. Die liggen bijna jaarrond in de winkel.
Nee, de indeling is op gekookt, gebakken, gehusseld, geroosterd, geperst, gefermenteerd, gefrituurd en gestoomd. Origineel, maar we betwijfelen of het praktisch is. Gelukkig is er een register achterin.

Nu, in het vroege voorjaar zijn er onder andere rabarber, asperges en spinazie. We vinden op pagina 31 ‘aardappelpuree met bruine boter & geslonken spinazie’. Dat ziet er verdraaid lekker uit. Of wat dacht je van hiernaast: koolrabi met gepelde tarwe.

Het boek is niet meer dan een leuke bundel van zeer smakelijk uitziende recepten. Dat moet worden gezegd. Maar we vragen ons af waarom het is uitgegeven. Het verscheen in september, maar nu ligt het al afgeprijsd in de winkel. Had het een money maker voor de feestmaand december moeten zijn? Verkeerde timing.

Vanwege de mooie recepten en de nu lage prijs, mag je het boek van ons best kopen.

Jottum, laten we een groenteboek maken!

We kunnen natuurlijk een nogal naïeve ‘o zo’n leuk boek’-recensie schrijven, zoals in zo veel media, maar dat zou niet eerlijk zijn. Want dit boek is bijzonder: Het lijdt aan een identiteitscrisis. Wat wil het zijn? Twee namen, Samuel Levie en Nadia Zerouali, die beiden op een of andere manier hun sporen in de wereld van eten en koken hebben verdiend. En dan? Zoiets van:
“Hallo, ik ben Samuel.”
“Ik heet Nadia.”
“Ik ben oprichter van de Youth Food Movenement, ben eigenaar van Food Cabinet, ik schrijf columns, ik maak worst en ik kan ook een beetje koken. En jij?
“Ja. Ik kook vaak Noord-Afrikaans en Arabisch, meestal met Merijn Tol.”
“Maar zullen wij nu eens samen een groentekookboek maken?”
“Goh, wat een leuk idee! Dat is er nog helemaal niet.”
Nu zie ik Levie er wel voor aan bij Oxfam Novib aan te kloppen om hen als sponsor te vragen. Die man lijkt alle deuren te openen, dus waarom niet deze? Zou de gang van zaken zo zijn geweest? Het voorwoord is van Michiel Servaes, algemeen directeur van Oxfam Novib. Of was Oxfam Novib de initiator van het werk? Het boek staat in de webshop van Oxfam Novib en Servaes schrijft: “Ik ben dan ook trots op onze samenwerking met de actieve makers.”
Voor het overige lijkt het voorwoord nergens op: Het boek zou moeten uitnodigen tot minder vlees eten – oké, het zijn groenten – en minder voedselverspilling. Dat laatste blijkt, uitgezonderd gebruik van pulp van amandelmelk in koekjes en een zinsnede in de inleiding – ‘Ten slotte willen we je graag meegeven dat je bijna niks van al je groente en fruit hoeft weg te gooien’ – nergens uit.
Maar helemaal in de lijn van Oxfam Novib, aldus de directeur.

Tien of twee redenen

De introductie van Zerouali en Levie is aardig maar geforceerd. Ze kunnen wel tien redenen opnoemen waarom we groente en fruit moeten eten, maar noemen er drie. Ook goed.
[1] luidt: ‘Heb je ooit iemand horen zeggen dat je te veel groente eet? Nee toch?’
[2] is: ‘Als de hele wereld vlees moet eten zoals wij in het Westen, dan moeten we planeten bijbouwen.’
En [3]: ‘Carniminderen’ met een verklaring waar we geen hout van kunnen snijden. Dus gewoon minder vlees eten. Dat is dus [2].

Groente en fruit van verre

Zo hebben de auteurs het over met de seizoenen eten, dat ingevlogen groente en fruit zo spotgoedkoop is als je bedenkt wat er allemaal bij komt kijken – ook de arbeidsomstandigheden. (Hier klinkt Oxfam Novib!) En dan beweren ze dat we in Nederland in staat zijn om jaarrond in kas o.a. paprika te telen. Fout, paprika gaat een maand of negen à tien per jaar wel. Lees dit. Ze pleiten voor groente en fruit van eigen bodem. En dan:
“In dit boek koken we absoluut ook met groente en fruit van ver. Dat doen we bewust.”
Gelukkig maar, onbewust is nog erger. Het aangedragen argument is dat de papajasalade zo lekker is en hier geen papaja’s groeien. Een optie is natuurlijk om geen papaja te eten, maar dat is kennelijk een brug te ver. Ze willen geen ingevlogen witte asperges – sorry, auteurs, witte asperges is iets van hier;  die worden nooit ingevlogen, groene wel – en geen aardbeien met Kerst. Maar dus wel papajasalade.

Kortom, het boek toont een behoorlijke identiteitscrisis. De kennis en ook het besef van groente, fruit, herkomst en hun seizoenen is dankzij de globalisering in een of twee generaties verloren gegaan. Ik vrees dat de auteurs ook tot deze generaties behoren.
Maar o, het moet gezegd, wat een fraaie recepten staan er in. Neem de geblakerde courgette met burrata. Dat ziet er verrukkelijk uit. Burrata is iets typisch Italiaans. In het gerecht worden ook groene asperges gebruikt. Courgettes zijn iets van de zomer. Dus je zou het medio juni kunnen maken. Dan mag je nog net asperges oogsten en zijn de eerste courgettes er misschien. En anders komen ze uit het kas- of worden zet, net als de papaja’s van verre gehaald.