Afgelopen maandag 13 mei heeft de US Supreme Court Monsanto in het gelijk gesteld. Het ging om een geschil met boer Bowman, die al acht jaar Roundup Ready-sojazaad vermeerderde. Dat mag niet.
Boer Vernon Hugh Bowman moet Monsanto $ 84.000 betalen voor schending van patentrechten.
Monsanto maakt genetisch gemanipuleerd zaad dat bestand is tegen het (bijna) allesdodende bestrijdingsmiddel glyfosaat (in eufemistische wetenschappelijke termen: niet-selectief systemisch totaalherbicide), bekend als Roundup. Het bedrijf sluit contracten af met de boeren die hun zaden afnemen. Elk jaar moeten ze nieuw zaad bij Monsanto kopen. En natuurlijk het bestrijdingsmiddel Roundup.
Boer Bowman kocht voor de eerste oogst braaf zaad bij Monsanto. Maar haalde echter voor de tweede oogst sojazaad van het lokale graanopslagbedrijf (meestal een boerencoöperatie) – grain elevator[1]. Dat bevat in principe een mengelmoes aan sojazaden.
Maar boer Bowman bewerkte deze sojazaden met Roundup en selecteerde op die manier de zgn. Roundup-ready zaden. Die vermeerderde hij vervolgens zelf. Acht jaar lang.
Het is duidelijk dat Bowman bewust handelde. De rechters zeggen ook dat hij kon weten dat in de silo’s van de grain elevator sojabonen van Monsanto zaten. Bowman beroept zich feit dat als iemand een gepatenteerd iets koopt, hij deze ook door mag verkopen. Dat klopt. Er zitten diverse patenten op een iPhone, maar ik mag mijn iPhone[2] best doorverkopen. Ik mag echter de iPhone niet in veelvoud namaken.
De rechters oordeelden (dus) dat Bowman het specifieke zaad vermenigvuldigde.
Het andere argument van Bowman en zijn advocaten was dat het een eigenschap van planten is dat zij zichzelf vermenigvuldigen. De rechter bestreed dat niet, maar oordeelde in dit geval dat het Bowman was die vermenigvuldigde.
Waar de macht ligt? Nou, daar.
Chemiereuzen als Monsanto hebben de afgelopen tien tot vijftien jaar allerlei zaadveredelingsbedrijven opgekocht. Al dan niet via genetische manipulatie worden cultivars van een plant geselecteerd die bestand zijn tegen hun bestrijdingsmiddel. Opgejut door de dalende voedselprijzen moeten boeren meer produceren. Dat drijft ze in de armen van Monsanto, Syngenta, Bayer e.a. En daar komen ze niet of heel moeilijk weer uit.
Als het gaat om voedselproblematiek, ligt de feitelijke macht straks geheel bij een handvol bedrijven.
Overwegingen
Het American Antitrust Institute stelde vooraf dat als de US Supreme Court Monsanto in het gelijk zou stellen voor tweede- en volgende jarengeneratie van gentech-zaden, Monsanto in feite de monopolie verkrijgt en daar niets juridisch meer aan te doen is.
Monsanto beheerst 60% van de maïsmarkt en 90% van de sojamarkt in de Verenigde Staten. Hé, dat doet ons denken RTRS – de zogenaamde verantwoorde soja!
Patent op gentech? Patent op mensen?
De discussie over patenten op genetisch gemanipuleerde organismen komt langzaam op gang. Hetzelfde US Supreme Court buigt zich momenteel over de vraag of menselijke genen mogen worden gepatenteerd. Een interessante discussie: onze kinderen zijn dus ONZE kinderen.
Momenteel loopt er een heftige discussie over een verleend patent op een genetisch gemanipuleerde mensaap: chimpansee. Een Europees patent EP 1409646 B1 is verleend.
Links
[1] Volgens Michael Pollan’s Onmivore’s Dilemma, zijn veel grain elevators en local mills opgekocht door voedselgiganten als Cargill en ADM. Die op hun beurt vaak maar één soort gewas verlangen: maïs of soja. Zo wordt wisselteelt en meer oogsten van verschillende gewassen door boeren onmogelijk gemaakt.
[2] Vermoedelijk behoor ik tot de laatste paar procent inwoners van Nederland die (nog) geen smart phone heeft. Dus de iPhone is maar een voorbeeld.
Afschuwelijk dat verhaal over die boer die het verliest van Monsanto. Nou moet hij 80.000 euro boete betalen aan die schoften die maar gif rondstrooien onze bijen vermoorden en wij zeggen niks en kijken toe hoe ons voedsel wordt vernietigd. Steeds mee zieke mensen. Wanneer worden wij eindelijk eens wakker! Wat voor een wereld moeten onze kinderen ooit leven?