Thans nadert de winter met snellen schreden; het bosch heeft zyn lommer, en de bloemtuin haare veelvuldige sieraadjen verlooren; de Steêman, gewoon de vruchten van het land aan den wellustigen disch te verslinden, maar het land zelf niet te bebouwen, vindt buiten geene aangenaamheid meer; zyne uiterlijke zintuigen worden ‘er niet meer gestreeld, daarom heeft hij alreede het land verlaaten, of verlaat het nu zonder uitstel , om zig in zijne warme kamer weder in de armen der wellust te werpen: maar de eerwaardige hovenier blijft buiten; deeze, wanneer hij gewoon is te denken, vindt in de Natuur nog allerheie Schaoon dat hem verrukt; Uit: Almanach der Natuur, 1789
De moestuin ziet er niet meer zo fraai uit. Er is geoogst en dood, verderf en rotting slaat toe. De rustige periode breekt aan, maar er is nog wel het een en ander te doen. En natuurlijk water afsluiten en dakgoten schoonmaken van herfstblad.
Winterklaar maken
Sorry, wat? Winterklaar maken? Dat doen we niet, anders dan dat we in de moestuin blad en andere rotzooi gewoon bovenop laten liggen. Dat verteert wel en is goed voor het bodemleven. Soms gooien we er nog gevallen boombladeren over. En blad van de paden en dergelijke verzamelen we voor bladaarde.
Gras maaien
Normaliter staat in onze agenda rond 25 oktober ‘laatste keer gras maaien’. Dat is na deze natte zomer wel anders. Maaien heeft natuurlijk alles te maken met de buitentemperatuur. Gras groeit vanaf 7 ºC.
Kalk strooien
De bedden waar volgend jaar kolen komen te staan, krijgen kalk. Harde kalk, daarom gaat het er nu al op. Dat voorkomt knolvoet.
Witlo(o)f intafelen
Door het ronduit zachte najaar zijn we verlaat. We hebben de witloofpennen – met het groene loof – net uit de grond gehaald. Dat moet nog besterven. Over een twee weken tafelen we het in. Lees hier meer over witlo(o)f.
Snijbiet en ook Nieuw-Zeelandse spinazie zijn tot de vorst te oogsten. Radicchio en groenlof kunnen blijven staan, alleen de buitenste bladeren worden rot. Neem die na de oogst gewoon weg. Uiteraard blijven spruit- en boerenkool ook staan.
Bieten, wortels en meer inkuilen
De beste koelkast is de aarde. We wachten zo lang mogelijk met het uit de grond halen van de wortels en knollen. Maar als de eerste echte nachtvorst zich aankondigt, halen we wortels en bieten uit de grond. Die bewaren we in bosgrond in onze externe koelkast: we hebben twee kuilen in de tuin.
Mashua en oca
We telen mashua al een aantal jaar niet meer. De vroege nachtvorst in 2017 heeft ervoor gezorgd dat we bijna geen oogst hadden. Het is, net als oca, een kortedagplant, d.w.z. dat ze na 23 september knollen gaat vormen. De knolen kunnen een beetje vorst verdragen.
Voor oca is de ideale temperatuur rond de 10 ºC, tussen 4 en 17 ºC. Nou, dat genieten we wel in 2021.
Schorseneren, aardperen laten we in de grond, tenzij het streng gaat vriezen. We hebben jaren geleden een trauma opgelopen met een gepland Kerstdiner. Daar zouden schorseneren bij worden geserveerd. Doch ze zaten keihard in de grond vastgevroren.
Datzelfde geldt voor aardperen.
Yacon
Yacon maakt ook pas na de zomer de “vruchten” aan, maar is geen kortedagplant. Momenteel bloeit ze. Maar bij de geringste nachtvorst, zeg maar gerust – 0,0 ºC, gaat het blad slap hangen. Dan oogsten we ze. De broedknollen laten we aan de stronk zitten en kuilen we ook in.
Frambozen
Het is een mooi moment om de oude frambozenstengels bij de grond weg te snoeien.
In de kas
We hebben de kas leeggeruimd en er veel kweekgoed in gezet om daar te overwinteren. Veel water in de P9-potjes (plastic) doet de wortels van jonge planten rotten. Vandaar. Eind januari, begin februari krijgen we een nieuwe, grotere kas. Nieuw? Hé, we zijn groen en duurzaam, dus van gebruikte professionele kassen gemaakt. Een stalen kas, zwart gemoffeld en stevig op beton. Die gaat heel lang mee.
Deze zomer was verre van droog en heet volgens mij .Zie gras maaien artikel.
Scherp. Ik wist het, maar ben het vergeten aan te passen. Omdat elke maand in elk jaar in principe dezelfde “handelingen” kent, met wat afwijkingen uiteraard, nemen we een vorige als basis. Voegen toe, passen aan. En dit slipte erdoor. Ik heb het aangepast, maar laat je opmerking erbij staan 🙂