Neonicotinoïden bedreigen al het leven

In 2014 constateren Radboud Universiteit en SOVON dat niet alleen de bijen, maar ook de vogelstand te lijden heeft van neonicotinoïden. De  leercurve van de mens blijkt in dit geval erg lang. Zeker als er grote financiële belangen mee gemoeid zijn. Want al in 1994 constateerden Franse bijenhouders dat er iets loos was. Oorzaak: imidacloprid , een van de neonicotinoïde insecticiden. Inmiddels het meest gebruikte soort insectengif ter wereld. Het komt ook in ons voedsel voor

Neonicotinoïden tasten het zenuwstelsel van insecten aan. Het zorgt voor een soort AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) bij de dieren. Maar wat als wij al die groenten en granen eten?

Dralen

De beste volks-vertegenwoordiging vindt u bij de Partij voor de DierenDe jaren tussen 1994 en nu (2014) worden gekenschetst door een eindeloos debat tussen politiek, bedrijfsleven en wetenschappers. Gedraal, belangenafweging. Een beetje welles-nietes, waarbij Wageningen UR symbool staat voor de wetenschappelijke verdediging van de belangen van de chemische industrie.

De EU heeft ondertussen het gebruik van drie insecticiden met neonicotinoïden voor de duur van twee jaar beperkt verboden. Alleen voor gebruik op voor bijen aantrekkelijke gewassen. Van 1 december 2013 tot 1 december 2015. Dat betreft dus niet alle neonicotinoïden. Lees dit. En daarna zien we wel verder….

Soms vraag je je als rechtgeaard burger af of de politiek nog weet wat het begrip volksvertegenwoordiging inhoudt. ‘De mensen in het land’ – om met Wiegel te spreken – moeten het kennelijk van de Partij voor de Dieren hebben. Zij pleit voor een onmiddellijk verbod. Dat is ook goed voor de mens.

Bijen in gevaar

De Fransen constateerden al in 1994 dat de bijen, die op bezoek waren geweest in een veld met zonnebloemen, van de mik waren. Nader onderzoek wees in de richting van Gaucho® van Bayer, een middel voor zaadbehandeling, met imidacloprid als werkzame stof heeft.
Nu denkt u, net als ik, dat een middel voor zaadbehandeling nog niet zo erg is? Vergeet het maar. Het is een eufemisme. Het zaad is als het ware gedoopt in het bestrijdingsmiddel en als het kiemt en de plant groeit, wordt dit middel in de plant opgenomen. Met een beetje pech eet u het ook zelf, iedere dag, want het wordt aanbevolen voor o.a. suikerbieten, granen, maïs, katoen, koolzaad, rijst en groenten. Klik op de afbeelding en/of hier voor de site van Bayer.

We gaan in dit stuk niet verder in op de bij. Die heeft al genoeg publiciteit genoten. Het gaat dieper dan dat.

Waterleven gaat achteruit

Op 2 mei 2013 brengt de Universiteit van Utrecht in het wetenschappelijke tijdschrift PlosOne naar buiten dat ze een link gevonden heeft tussen het insecticide imandacloprid en de dramatische afname van het waterleven.
Wetenschapper Jeroen van der Sluijs zegt: “Bij meer dan de helft van de meetpunten overschreed het gehalte imidacloprid in het water de norm en was het insectenleven in het water beduidend minder.”

Waterinsecten? Wie geeft daar om? We zien ze zelden en ze zijn zeker niet aaibaar. Dus die appelleren niet aan het gevoel van het grote publiek. Maar vogels?

Vogelstand loopt achteruit

Bijen zijn niet aaibaar. Ze steken. Ze worden voor de honing-productie gehouden. Ze hebben de imker als hun bijenvolks-vertegenwoordiger. 9 juli 2014 brengen Radboud Universiteit en SOVON het resultaat van hun onderzoek in Nature naar buiten: een dramatische achteruitgang van het vogelbestand.
Vogels. Nu komt het dichterbij ons.
Over het algemeen is de mens blij met vogels en in de winter hangen we vetbollen op et cetera. De onderzoekers van Radboud Universiteit en SOVON kozen niet relatief onbekende soorten in hun communicatie

En ja, vogels eten insecten. Vogels eten ook wespen en bijen. Maar als er minder insecten zijn, zijn er minder vogels. In gebieden waar de hoeveelheid imidacloprid meer dan 20 nanogram (0,000 000 020 gram) per liter was, liep de vogelstand met gemiddeld 3,5% per jaar achteruit. Oh, slechts 3,5%. Sinds 1990 wordt imidacloprid in Nederland gebruikt. Dat is 24 jaar geleden. In die tijd is de vogelstand (dus) met bijna 60% afgenomen.

Op deze kaart ziet u de gebieden waar een behoorlijke dosis neonicotoïden in het water voorkomt. (Klik er op voor een vergroting.)

Heel veel in het Westland. En bij Venlo. Wat wordt daar verbouwd? Veel groenten, dat staat vast.

6000 Kilo per jaar!

Jaarlijks gebruiken we in Nederland meer dan zes ton neonicotinoïden als gewasbescherming.

De mens rookt mee

Op 16 juni 2014 verschijnt in The Journal of Agricultural and Food Chemistry het resultaat van een onderzoek voor medewerkers van Department of Environmental Health, Harvard School of Public Health. Citaat uit de samenvatting:

All fruit and vegetable samples (except nectarine and tomato) and 90% of honey samples were detected positive for at least one neonicotinoid; 72% of fruits, 45% of vegetables, and 50% of honey samples contained at least two different neonicotinoids in one sample, with imidacloprid having the highest detection rate among all samples. 

Oftewel: in 90% van de honing, in 72% van het fruit, in 45% van de groenten zitten neonocotonoïden en Imidacloprid is het meest voorkomende.

Meeroken zonder rook

Roken is ongezond. Nicotine heeft een interactie met ons zenuwstelsel. Dat geldt ook voor neonicotinoïden. Bekend is dat het het zenuwstelsel van bijen aantast, met alle gevolgen van dien. En via het water, worden waterinsecten aangetast. Maar wij krijgen het dus ook binnen.
Als een zwangere vrouw rookt, heeft dat invloed op de ontwikkeling van de nog ongeboren vrucht. Dat is inmiddels genoegzaam bekend.
Al eerder (29 februari 2012) heeft Japans onderzoek aangetoond dat het landbouwgif op precies dezelfde wijze de embryo

Naschrift: De bloemetjes en de bij, uh, hommel

We rotzooien maar wat aan, zo ontstaat de indruk. Hoewel het navolgende niet direct met de neonicotinoïden te maken heeft, willen we het wel even kwijt.

De bij staat symbool voor bevruchting. De boodschap luidt impliciet dat als de bijen sterven, we een voedselprobleem krijgen. Geen bevruchting, geen vruchtgewassen en geen zaden voor volgend seizoen.

Maar daar is de hommel. Al dertig jaar bezig met een grote opmars. Eigenlijk is ze een betere bestuiver dan de bij. De hommel vliegt bij lagere temperaturen, werkt harder, bezoekt ook bloemen met minder nectar. Ze wordt sinds pakweg 1980 commercieel in de kassen ingezet. Nederland speelt daarbij een grote rol. Er worden op commerciële basis

Maar wat blijkt? Hiermee worden ook ziekten uit kassen verspreid. De hommels verlaten de kassen en bezoeken bloemen die later ook door wilde hommels, bijen en meer worden bezocht. Het ziet het er naar uit dat in die landen de wilde bestuivers daardoor worden bedreigd. In Noord-Amerika is geconstateerd dat bepaalde inheemse populaties met 23 tot wel 87 procent is gekrompen. In Europa staan 16 van de 68 hommelsoorten op het punt van uitsterven. Lees dit.

Bijlagen

Persbericht SOVON (met filmpje)
Website Bijensterfte (Universiteit Utrecht)
Artikel Nature (SOVON)
Hommel als ziekteverspreider
Uitzending Zembla Moord op de honingbij I
Uitzending Zembla Moord op de honingbij II
Neonicotinoïden getest op ratten

Afbeeldingen

De meeste komen uit de berichtgeving van SOVON en de bijbehorende film.